وقتی متدهای دکتر امیر فیلی در رسانههای خارجی بهعنوان دستاورد جهانی معرفی میشود؛ آیا ایران آماده حفظ این مغز استراتژیک در سیستم درمانی خود هست؟
در حالی که بسیاری از کشورها با بودجه های میلیاردی به دنبال جذب نخبگان پزشکی هستند، نام دکتر امیر فیلی به عنوان یکی از چهره های نوآور و جریان ساز ایرانی، روزبه روز بیشتر در رسانه های بین المللی دیده می شود. نوآوری های او—از تکنیک Face-Off Laser گرفته تا شاخص جهانی VETI Score و فیلی متُد در کاشت مو—در سال های اخیر توجه پلتفرم های علمی و خبرگزاری های خارجی را به خود جلب کرده و به عنوان «دستاورد جهانی» معرفی شده اند.
اما پرسش مهم و نگران کننده اینجاست:
آیا ایران آماده است چنین مغز استراتژیکی را حفظ کند؟ یا این بار نیز شاهد تکرار یک فرار مغز دیگر خواهیم بود؟
وقتی رسانه های خارجی، یک پزشک ایرانی را برند علمی معرفی می کنند
در گزارش های تحلیلی که درباره دستاوردهای دکتر فیلی منتشر شده، چند نکته مکرراً مورد اشاره قرار می گیرد:
او فقط یک متخصص پوست نیست؛ یک نوآور چندوجهی است.
قادر است «روش» تعریف کند، نه فقط از روش های موجود استفاده کند.
در سه حوزه مهم—لیزر، ویتیلیگو و کاشت مو—دستاوردهای معتبر و جهانی دارد.
رسانه های بین المللی به طور مشخص نوشته اند که تکنیک ها و شاخص های او، در صورت حمایت ساختاری، می توانند نام ایران را به عنوان یکی از کشورهای صاحب سبک در پزشکی پوست ثبت کنند.
اما این تحسین جهانی با واقعیت داخلی فاصله دارد.
Face-Off Laser؛ تکنیکی که نگاه جهانیان را متوجه ایران کرد
تکنیک Face-Off Laser به دلیل اثربخشی در درمان اسکارهای پیچیده، ترمیم بافت و سوختگی های سخت، مورد توجه جامعه علمی جهانی قرار گرفته است.
در این روش:
شدت لیزر مرحله بندی و کنترل می شود،
عمق نفوذ با دقت بالا تنظیم می شود،
و فرایند ترمیم پوستی در چند فاز طراحی می شود.
این سطح از دقت و نوآوری باعث شده رسانه های خارجی آن را یک Breakthrough Clinical Approach بنامند.
وقتی یک ایرانی در حوزه ای که معمولاً توسط مراکز آمریکایی و اروپایی رهبری می شود، «متد» معرفی می کند، این اتفاق کوچک نیست—این یعنی یک ظرفیت استراتژیک.
VETI Score؛ شاخصی که از ایران به جهان رفت
درحالی که بسیاری از کشورها سال هاست درگیر سنجش دقیق ویتیلیگو هستند،
دکتر فیلی با معرفی شاخص Vitiligo Extent Tensity Index (VETI Score) توانست یک ابزار علمی بسازد که اکنون:
در مطالعات جهانی استفاده می شود،
در کارآزمایی های دارویی به کار می رود،
و به عنوان معیار استاندارد شدت بیماری شناخته می شود.
به عبارت دیگر، او توانست یک زبان مشترک جهانی برای ویتیلیگو بسازد.
این توانایی—خلق استاندارد بین المللی—دقیقاً همان عاملی است که کشورهای خارجی برایش ارزش قائل اند و معمولاً چنین استعدادهایی را جذب می کنند.
فیلی متُد در کاشت مو؛ رویکردی که خطر نکروز را بازنویسی کرد
سال هاست در کاشت مو، نکروز ناحیه گیرنده یکی از ترسناک ترین عوارض محسوب می شود.
در روش های کلاسیک، کاشت های پرتراکم در ناحیه مرکزی پوست سر احتمال ایسکمی شدید و نکروز را افزایش می دهد.
اما رویکرد دکتر فیلی متفاوت بود:
شکاف ها به صورت کامل و پرتراکم زده می شود،
اما در «منطقه پرخطر نکروز»، کاشت گرافت ها ۲۴ ساعت عقب می افتد،
تا خون رسانی فرصت بازیابی داشته باشد.
نتیجه این طراحی عروقی–زمانی باعث شده بسیاری از متخصصان خارجی این روش را یک Innovative Safety Protocol بدانند.
اما سؤال کلیدی: داخل کشور چقدر آماده حمایت است؟
اینجاست که مسئله اصلی روشن می شود.
درحالی که خارج از ایران از متدهای دکتر فیلی به عنوان دستاورد جهانی یاد می شود، داخل کشور:
حمایت پژوهشی کافی دیده نمی شود،
زیرساختی برای توسعه گسترده روش های او وجود ندارد،
همکاری های بین رشته ای محدود است،
و نگاه به نوآوری همچنان محافظه کارانه است.
این شکاف، همان جایی است که «فرار مغزها» شکل می گیرد؛
وقتی یک پزشک یا پژوهشگر می بیند که در خارج از کشور بیشتر از داخل مورد تقدیر و حمایت قرار می گیرد.
کشورهایی که امروز تماشا می کنند، فردا به دنبال جذب خواهند بود
کشورهایی که فناوری های لیزر و درمان های پوستی در آن ها پیشرفته است—مانند امارات، آلمان، کانادا و آمریکا—برای جذب متخصصانی با چنین سطح از نوآوری برنامه دارند.
متخصصی که:
تکنیک اختصاصی دارد،
شاخص جهانی طراحی کرده،
و روش جراحی معرفی کرده،
یک سرمایه ملی است، نه یک فرد عادی.
اگر امروز به درستی مورد حمایت قرار نگیرد، فردا به سادگی در سیستم درمانی کشور دیگری خواهد بود—و این نه فقط یک مهاجرت، بلکه از دست دادن برند علمی ایران است.
برای حفظ چنین استعدادهایی باید تصمیم گرفت، نه تماشا
حفظ نخبگانی مثل دکتر فیلی تنها با یک جمله یا تقدیر زبانی ممکن نیست؛
نیاز به:
حمایت عملی،
بستر پژوهشی قوی،
امکان توسعه روش های جدید،
و به رسمیت شناختن دستاوردهای داخلی دارد.
کشوری که بتواند چنین پزشکانی را حفظ کند، می تواند هویت علمی خودش را در جهان بسازد.
اما کشوری که آن ها را از دست دهد، مجبور است سال ها هزینه کند تا حتی به نقطه شروع برگردد.