چند درصد مهریه به دولت تعلق می گیرد؟ (بررسی جامع قانون مالیات بر مهریه، وضعیت فعلی و ابهامات سال ۱۴۰۴)

در حال حاضر، قانون مستقیمی تحت عنوان «مالیات بر مهریه» که درصدی از مهریه را مستقیماً به دولت تعلق دهد، به تصویب نرسیده و اجرایی نشده است. آنچه مطرح شده، صرفاً طرح های پیشنهادی در مجلس است.

مهریه، این حق مالی مهم که در پیوند زناشویی برای زن در نظر گرفته می شود، همواره یکی از ارکان اصلی عقد نکاح در فرهنگ ایرانی بوده است. طی سالیان متمادی، این موضوع جنبه های مختلفی را از جمله تعهدات مالی، حقوقی و حتی اجتماعی در بر گرفته است. در سالیان اخیر، زمزمه هایی درباره وضع مالیات بر مهریه و درصد تعلق آن به دولت مطرح شده که نگرانی ها و ابهامات زیادی را در میان زوجین جوان، خانواده ها و حتی فعالان حقوقی ایجاد کرده است. بسیاری از افراد در آستانه ازدواج، یا حتی کسانی که درگیر مسائل مربوط به مهریه هستند، با این پرسش اساسی مواجه می شوند که آیا مهریه مالیات دارد؟ اگر دارد، سهم دولت از آن چقدر است و چه زمانی این قوانین اجرایی خواهند شد؟

درک صحیح از وضعیت قانونی فعلی و طرح های پیشنهادی، برای هر فردی که با موضوع مهریه سروکار دارد، حیاتی است. این درک نه تنها به روشن شدن ابهامات کمک می کند، بلکه زمینه را برای تصمیم گیری های آگاهانه و مسئولانه در مورد یکی از مهم ترین تعهدات مالی زندگی مشترک فراهم می آورد. این مقاله با هدف ارائه یک پاسخ جامع و دقیق، به بررسی وضعیت فعلی قانون مالیات بر مهریه، جزئیات طرح های پیشنهادی، تمایز آن با سایر هزینه ها و قوانین مرتبط، و همچنین چشم انداز آینده این موضوع می پردازد. این مسیر، شما را با ابعاد مختلف این چالش حقوقی و اجتماعی آشنا خواهد کرد.

وضعیت فعلی قانون مالیات بر مهریه در سال ۱۴۰۴: آیا مهریه مالیات دارد؟

بحث تعلق مالیات به مهریه، یکی از موضوعات داغ در محافل حقوقی و اجتماعی است که با آغاز هر سال جدید، دوباره مورد توجه قرار می گیرد. در سال ۱۴۰۴ نیز، این پرسش همچنان پابرجاست که آیا مهریه مالیات دارد یا خیر. بر اساس آخرین اطلاعات و وضعیت قانونی موجود، باید به صراحت بیان کرد که تا لحظه نگارش این مقاله، هیچ قانون مصوبی که به صورت مستقیم از اصل مهریه (در زمان ثبت عقد) مالیات اخذ کند، به مرحله اجرایی نرسیده است.

این موضوع به این معناست که در حال حاضر، زوجین هنگام ثبت ازدواج و تعیین مهریه، ملزم به پرداخت مالیات بر خود مهریه نیستند. با این حال، شایعات و طرح های پیشنهادی متعددی در این زمینه مطرح شده که بیشتر آن ها با هدف ساماندهی مهریه ها و کاهش پرونده های قضایی مربوط به آن در دست بررسی هستند. این طرح ها، به دنبال وضع قوانینی هستند که در صورت تصویب، می توانند نحوه تعیین و پرداخت مهریه را تحت تأثیر قرار دهند.

لازم به ذکر است که مهریه از نظر ماهیت حقوقی، با بسیاری از نقل و انتقالات مالی دیگر که مشمول مالیات می شوند، تفاوت دارد. به عنوان مثال، عایدی حاصل از فروش اموال یا ارث، دارای قوانین مالیاتی خاص خود هستند. مهریه اما، از لحظه عقد، حق مالی زن محسوب می شود و در این مرحله، به خودی خود، مشمول مالیات نمی گردد. این تفاوت مهم، کلید درک وضعیت فعلی است و از هرگونه سردرگمی در مورد شایعات و طرح های احتمالی جلوگیری می کند.

جزئیات طرح پیشنهادی مالیات بر مهریه (درصد های مطرح شده و نحوه محاسبه)

طرح پیشنهادی مالیات مهریه که در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی قرار دارد، با اهداف مشخصی به دنبال ایجاد تغییر در رویه تعیین مهریه است. این طرح، عمدتاً بر پایه کاهش مهریه های سنگین و تعدیل تعهدات مالی زوجین بنا نهاده شده تا از این طریق، پرونده های قضایی مرتبط با مهریه کاهش یابد و فشار اقتصادی از روی دوش مردان، به ویژه در ابتدای زندگی مشترک، کمتر شود. هدف نهایی، دستیابی به یک چارچوب معقول و منطقی برای مهریه است که هم پشتوانه مالی زن را حفظ کند و هم مانع از بروز مشکلات جدی در زندگی زناشویی نگردد.

هدف و فلسفه طرح

موافقان این طرح، معتقدند که وضع مالیات بر مهریه های سنگین می تواند به عنوان یک عامل بازدارنده عمل کرده و زوجین را به سمت تعیین مهریه های متعارف تر سوق دهد. این کار، ضمن کمک به کاهش آمار طلاق ناشی از اختلافات مالی مهریه، می تواند به صندوق های حمایتی مانند صندوق تهیه جهیزیه برای زوجین نیازمند نیز کمک کند و بدین ترتیب، تأثیرات اجتماعی مثبتی به همراه داشته باشد. از سوی دیگر، این طرح می تواند از بدهکاری های سنگین در ابتدای زندگی مشترک جلوگیری کرده و تسهیل ازدواج برای جوانان را در پی داشته باشد.

درصد های پیشنهادی (در صورت تصویب)

در طرح پیشنهادی، نرخ های مالیاتی متفاوتی بر اساس میزان مهریه در نظر گرفته شده است. این درصدها که هنوز به تصویب نهایی نرسیده اند، به شرح زیر مطرح شده اند:

• تا ۱۴ سکه بهار آزادی: معافیت کامل از مالیات. این میزان مهریه به عنوان یک سقف منطقی برای حمایت از زن و تشویق به ازدواج های پایدار در نظر گرفته شده است.
• از ۱۵ تا ۱۰۰ سکه: ۱.۱ درصد از ارزش مهریه.
• از ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه: ۲ درصد از ارزش مهریه.
• بیش از ۲۰۰ سکه: ۱۵ درصد از ارزش مهریه. این بالاترین نرخ مالیاتی است که برای مهریه های بسیار سنگین پیش بینی شده است تا خانواده ها را از تعیین چنین مهریه هایی منصرف کند.

مسئولیت پرداخت

نکته مهم در این طرح پیشنهادی آن است که مسئولیت پرداخت این مالیات، بر عهده هر دو زوج (زن و مرد) به صورت مساوی (۵۰-۵۰) خواهد بود. این رویکرد با هدف تقسیم عادلانه فشار مالی و تشویق هر دو طرف به توافق بر سر مهریه های منطقی تر صورت گرفته است. اینگونه، هر دو خانواده از همان ابتدا درک درستی از تعهدات مالی احتمالی خواهند داشت.

در حال حاضر، قانون مستقیمی برای اخذ مالیات از مهریه (در زمان عقد) تصویب نشده است؛ اما طرحی در مجلس در دست بررسی است که در صورت تصویب، مهریه های بالای ۱۴ سکه مشمول مالیات با درصدهای متفاوت خواهند شد.

مثال های عملی برای محاسبه مالیات

برای درک بهتر نحوه محاسبه مالیات بر اساس طرح پیشنهادی، چند مثال را با قیمت فرضی هر سکه ۳۵ میلیون تومان (این قیمت صرفا جهت مثال است و قیمت روز سکه متغیر است) بررسی می کنیم:

1. مهریه ۵۰ سکه:
   • درصد مالیات (بر اساس طرح): ۱.۱ درصد
   • ارزش کل مهریه: ۵۰ سکه × ۳۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان = ۱,۷۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • میزان مالیات: ۱.۱% از ۱,۷۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان = ۱۹,۲۵۰,۰۰۰ تومان
   • سهم هر یک از زوجین: ۹,۶۲۵,۰۰۰ تومان
2. مهریه ۱۲۰ سکه:
   • درصد مالیات (بر اساس طرح): ۲ درصد
   • ارزش کل مهریه: ۱۲۰ سکه × ۳۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان = ۴,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • میزان مالیات: ۲% از ۴,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان = ۸۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • سهم هر یک از زوجین: ۴۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان
3. مهریه ۵۰۰ سکه:
   • درصد مالیات (بر اساس طرح): ۱۵ درصد
   • ارزش کل مهریه: ۵۰۰ سکه × ۳۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان = ۱۷,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • میزان مالیات: ۱۵% از ۱۷,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان = ۲,۶۲۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • سهم هر یک از زوجین: ۱,۳۱۲,۵۰۰,۰۰۰ تومان

این مثال ها به وضوح نشان می دهند که در صورت تصویب چنین طرحی، تعیین مهریه های بالا می تواند بار مالی قابل توجهی را بر دوش زوجین قرار دهد و این موضوع، نقش مهمی در تصمیم گیری های آینده خواهد داشت.

تمایزهای مهم: مالیات مهریه با «حق ثبت مهریه» و «مالیات بر سکه»

موضوع مالیات بر مهریه غالباً با مفاهیم دیگری که در فرآیند ازدواج یا معاملات مالی مرتبط با سکه وجود دارند، اشتباه گرفته می شود. برای روشن شدن ابهامات و جلوگیری از تفسیرهای نادرست، لازم است تفاوت های کلیدی بین «مالیات مهریه» (طرح پیشنهادی)، «حق ثبت مهریه» و «مالیات بر سکه» به دقت مورد بررسی قرار گیرد.

حق ثبت مهریه

یکی از رایج ترین اشتباهات، یکی دانستن طرح مالیات بر مهریه با حق ثبت مهریه است. حق ثبت مهریه در واقع هزینه ای اداری و دفتری است که برای ثبت رسمی سند ازدواج و مندرجات آن، از جمله مهریه، در دفاتر اسناد رسمی یا همان دفاتر ازدواج دریافت می شود. این مبلغ، بر اساس تعرفه های مصوب سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تعیین می گردد و ارتباطی به مالیات بر اصل مهریه ندارد.

به طور معمول، این هزینه برای مهریه های بالای ۱۴ سکه (یا سایر سقف های مشخص شده) اعمال می شود و میزان آن نیز بر اساس ارزش مهریه متغیر است؛ هرچه مهریه سنگین تر باشد، حق ثبت آن نیز بیشتر خواهد بود. در پرداخت این هزینه نیز، همانند بسیاری از هزینه های دفتری، معمولاً عدالت رعایت شده و هر دو طرف (زوجین) به صورت مساوی آن را پرداخت می کنند. این هزینه، خدماتی است که دفترخانه در قبال ثبت قانونی سند ارائه می دهد و نباید با مالیات بر درآمد یا دارایی اشتباه گرفته شود.

مالیات بر سکه (در صورت فروش)

تفاوت دیگر، بین طرح مالیات بر مهریه و مالیات بر سکه است. مالیات بر سکه، به عایدی حاصل از خرید و فروش سکه تعلق می گیرد و یک نوع مالیات بر عایدی سرمایه محسوب می شود. این مالیات زمانی مطرح می شود که فردی سکه هایی را خریداری کرده و پس از مدتی با قیمت بالاتر به فروش می رساند و از این معامله، سودی کسب می کند. در چنین شرایطی، ممکن است فرد مشمول پرداخت مالیات بر این سود حاصل از فروش سکه شود.

ارتباط این دو مفهوم در این است که اگر زوجه پس از دریافت سکه های مهریه، اقدام به فروش آن ها کند و از این معامله سودی به دست آورد، آن سود ممکن است مشمول مالیات بر عایدی فروش سکه شود. اما تأکید می شود که این مالیات، به اصل مهریه در زمان عقد یا دریافت آن تعلق نمی گیرد، بلکه به فعالیت اقتصادی متعاقب (فروش سکه) مربوط است. بنابراین، نباید این دو نوع مالیات را با یکدیگر اشتباه گرفت؛ یکی مالیات بر یک تعهد مالی در زمان عقد است (طرح پیشنهادی) و دیگری مالیات بر سود حاصل از یک فعالیت تجاری (فروش سکه).

مزایا و معایب احتمالی طرح مالیات بر مهریه از دیدگاه موافقان و مخالفان

هر طرح قانونی که به دنبال ایجاد تغییرات اساسی در یک حوزه اجتماعی و حقوقی است، همواره با نظرات موافق و مخالف بسیاری روبرو می شود. طرح مالیات بر مهریه نیز از این قاعده مستثنی نیست و در مجامع مختلف، از دیدگاه های گوناگون مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. بررسی این دیدگاه ها به ما کمک می کند تا ابعاد مختلف و پیامدهای احتمالی این طرح را بهتر درک کنیم.

دیدگاه موافقان

موافقان طرح مالیات بر مهریه دلایل متعددی برای حمایت از آن مطرح می کنند:

• بازدارندگی در تعیین مهریه های غیرمتعارف: یکی از مهم ترین اهداف و مزایایی که موافقان بر آن تأکید دارند، جلوگیری از تعیین مهریه های بسیار سنگین و غیرمتعارف است. آن ها معتقدند با اعمال مالیات بر مهریه های بالا، زوجین و خانواده ها به سمت توافق بر سر مهریه های منطقی تر سوق داده می شوند.
• کاهش آمار طلاق و پرونده های قضایی: مهریه های سنگین در بسیاری از موارد به یکی از عوامل اصلی بروز اختلاف و طلاق تبدیل می شوند و حجم زیادی از پرونده های دادگستری را به خود اختصاص می دهند. این طرح می تواند با تعدیل انتظارات، به کاهش این مشکلات کمک کند.
• تسهیل ازدواج برای جوانان: مهریه های بالا یکی از موانع جدی بر سر راه ازدواج جوانان است. با کاهش مهریه های سنگین، فشار اقتصادی اولیه از روی دوش زوجین کمتر شده و زمینه برای تشکیل خانواده فراهم تر می شود.
• کمک به صندوق های حمایتی: درآمد حاصل از این مالیات می تواند به صندوق های حمایتی مانند صندوق تهیه جهیزیه برای افراد نیازمند اختصاص یابد و بدین ترتیب، تأثیر اجتماعی مثبتی داشته باشد.

دیدگاه مخالفان

در مقابل، مخالفان طرح مالیات بر مهریه نیز نگرانی ها و ایراداتی را مطرح می کنند:

• تضعیف جایگاه مهریه به عنوان پشتوانه مالی زن: بسیاری معتقدند که مهریه به عنوان یک پشتوانه حقوقی و مالی برای زن در نظر گرفته شده است، به ویژه در شرایطی که امکان طلاق از سوی زن محدود است. اعمال مالیات می تواند این پشتوانه را تضعیف کند و قدرت چانه زنی و استقلال مالی زن را در صورت بروز اختلاف کاهش دهد.
• افزایش فشار اقتصادی در زمان ازدواج: پرداخت مالیات، حتی اگر به صورت مشترک باشد، می تواند فشار مالی اضافی را در همان ابتدای زندگی مشترک بر زوجین و خانواده ها تحمیل کند. این موضوع ممکن است خود مانعی برای ازدواج جوانان شود.
• عدم اطمینان از کارایی طرح در حل ریشه ای مشکلات: برخی از مخالفان بر این باورند که این طرح به ریشه های اصلی مشکلات مربوط به مهریه (مانند مسائل فرهنگی، اقتصادی و حقوقی عمیق تر) نمی پردازد و ممکن است صرفاً به یافتن راه هایی برای دور زدن قانون منجر شود، بدون آنکه تغییری اساسی در اوضاع ایجاد کند.
• نگرانی از کاهش حقوق زنان: منتقدان نگرانند که این قانون ممکن است به نوعی حقوق زنان را در موضوع مهریه محدود کند و به ضرر آن ها تمام شود، بدون آنکه سازوکارهای حمایتی جایگزین مناسبی ارائه شود.

بررسی این دیدگاه های متضاد نشان می دهد که طرح مالیات بر مهریه یک موضوع چندوجهی است که نیازمند بررسی های دقیق و جامع از تمامی ابعاد حقوقی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است تا بتوان پیامدهای آن را به درستی پیش بینی و مدیریت کرد.

مقایسه «طرح مالیات بر مهریه» با «قوانین و طرح های محدودیت سکه» (۱۴ و ۱۱۰ سکه)

در کنار بحث مالیات بر مهریه، همواره قوانین و طرح های دیگری نیز در مورد مهریه مطرح بوده اند که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. برای رفع این ابهامات، لازم است تفاوت های اساسی بین طرح مالیات و قوانین مربوط به محدودیت تعداد سکه (مانند ۱۱۰ سکه و ۱۴ سکه) روشن شود. این تمایزات به درک دقیق تر جایگاه هر یک در نظام حقوقی کشور کمک می کند.

قانون ۱۱۰ سکه (جنبه کیفری)

قانون ۱۱۰ سکه، از جمله مهم ترین قوانین مربوط به مهریه است که بر جنبه کیفری عدم پرداخت آن تمرکز دارد. بر اساس ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، در صورتی که مهریه تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی باشد و مرد با وجود تمکن مالی از پرداخت آن امتناع کند، امکان حبس یا بازداشت وی وجود دارد. به این معنا که، ضمانت اجرایی کیفری برای ۱۱۰ سکه اول مهریه در نظر گرفته شده است.

اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، مطالبه مازاد بر آن همچنان قانونی و حق زن است؛ اما این مازاد جنبه کیفری ندارد. در این حالت، زن صرفاً از طریق مراجع حقوقی و با اثبات تمکن مالی مرد می تواند برای دریافت آن اقدام کند و مرد بابت عدم پرداخت مهریه بیش از ۱۱۰ سکه، زندانی نخواهد شد. این قانون به دنبال تعدیل فشار بر مردان در پرونده های مهریه بوده و تلاش می کند تا مابین حقوق زن و توانایی پرداخت مرد، توازنی ایجاد کند.

طرح کاهش سقف کیفری به ۱۴ سکه

یکی دیگر از طرح هایی که در سالیان اخیر مطرح شده و گاهی با قانون مالیات بر مهریه اشتباه گرفته می شود، طرح کاهش سقف جنبه کیفری مهریه به ۱۴ سکه است. این طرح، هنوز به قانون تبدیل نشده و صرفاً یک پیشنهاد است که در مجلس در حال بررسی است. هدف اصلی این طرح، کاهش تعداد زندانیان مهریه است که بخش قابل توجهی از جمعیت کیفری کشور را تشکیل می دهند. موافقان این طرح معتقدند که کاهش سقف کیفری می تواند به کاهش حبس مردان کمک کرده و راهگشای بسیاری از مشکلات خانوادگی باشد.

باید تأکید کرد که حتی در صورت تصویب این طرح نیز، این به معنای کاهش یا حذف اصل مهریه توافق شده نیست. بلکه صرفاً جنبه کیفری و امکان حبس برای مرد به ۱۴ سکه اول محدود خواهد شد و زن همچنان حق مطالبه مهریه کامل خود (هر چند سکه که باشد) را از طریق مدنی و اثبات تمکن مالی مرد خواهد داشت. این تمایز بسیار مهم است و نباید آن را با مالیات بر اصل مهریه که یک بار مالی جداگانه است، خلط کرد.

به طور خلاصه، در حالی که طرح مالیات بر مهریه به دنبال وضع یک بار مالی جدید بر مهریه های بالا است (و هنوز تصویب نشده)، قوانین ۱۱۰ سکه و طرح ۱۴ سکه، همگی به جنبه های اجرایی و کیفری پرداخت مهریه و چگونگی مطالبه آن در محاکم قضایی مربوط می شوند و تأثیری بر اصل مبلغ مهریه توافق شده ندارند.

آینده قانون مالیات بر مهریه: چشم انداز تصویب و اجرا

پرسش از آینده قانون مالیات بر مهریه، همواره یکی از دغدغه های اصلی در میان افکار عمومی، خانواده ها و کارشناسان حقوقی بوده است. بسیاری از افراد می خواهند بدانند که آیا این طرح نهایتاً به قانون تبدیل خواهد شد و در صورت تصویب، از چه زمانی اجرایی می شود؟

از آنجایی که طرح مالیات بر مهریه با هدف کاهش پرونده های قضایی مربوط به مهریه و ساماندهی این موضوع در کشور مطرح شده است، نهادهای دولتی و قضایی اهمیت ویژه ای به آن می دهند. این طرح به دنبال ایجاد تعادل در یکی از حساس ترین مسائل حقوق خانواده است و از این رو، بحث و بررسی های زیادی پیرامون آن در مجلس شورای اسلامی انجام شده است. دلایل موافقان برای تصویب آن، مانند کاهش مهریه های سنگین و حمایت از مردان در ابتدای زندگی مشترک، همچنان مورد توجه قرار دارد و تلاش هایی برای پیشبرد آن صورت می گیرد.

با این حال، تصویب نهایی یک قانون در مجلس، نیازمند طی کردن مراحل پیچیده ای است که شامل بررسی در کمیسیون های تخصصی، رأی گیری در صحن علنی مجلس و سپس تأیید شورای نگهبان می شود. این فرآیند ممکن است زمان بر باشد و به دلیل وجود نظرات متفاوت و گاه متضاد در مورد طرح، پیش بینی زمان دقیق تصویب و اجرایی شدن آن دشوار است. عواملی مانند شرایط اقتصادی و اجتماعی روز کشور، اولویت بندی مجلس و نظر کارشناسان، همگی می توانند بر سرنوشت این طرح تأثیرگذار باشند.

تا زمانی که این طرح به صورت رسمی در روزنامه رسمی کشور منتشر نشده و ابلاغ نگردیده، فاقد اعتبار اجرایی است. بنابراین، توصیه می شود که برای کسب اطلاعات موثق و به روز، اخبار مربوطه را از مراجع رسمی و خبرگزاری های معتبر دنبال کرده و از توجه به شایعات بی اساس پرهیز شود. برای زوجین در آستانه ازدواج نیز مشورت با کارشناسان حقوقی و اطلاع از آخرین قوانین و مقررات، همواره یک گام محتاطانه و ضروری محسوب می شود تا در پرتو آگاهی کامل، بهترین تصمیمات را اتخاذ کنند.

سوالات متداول (FAQ)

آیا مهریه ۱۴۰۴ واقعاً مالیات دارد؟

خیر، تا لحظه نگارش این مقاله، هیچ قانون مصوبی برای اخذ مالیات مستقیم از اصل مهریه در سال ۱۴۰۴ وجود ندارد و طرح های موجود صرفاً پیشنهادی هستند و به تصویب نهایی نرسیده اند.

اگر قانون مالیات مهریه تصویب شود، از چه تاریخی اجرا می شود؟

تاریخ دقیق اجرای قانون جدید، پس از تصویب نهایی در مجلس و تأیید شورای نگهبان، به صورت رسمی اعلام و ابلاغ خواهد شد. تا آن زمان، هرگونه گمانه زنی در این خصوص قطعی نیست.

مالیات مهریه را چه کسی پرداخت می کند (زن، مرد یا هر دو)؟

در طرح پیشنهادی مالیات مهریه، پیش بینی شده است که در صورت تصویب قانون، زن و مرد هر دو به صورت مساوی (۵۰-۵۰) مسئول پرداخت این مالیات باشند تا عدالت در این زمینه رعایت شود.

آیا حق ثبت مهریه که در دفترخانه پرداخت می شود، همان مالیات مهریه است؟

خیر، حق ثبت مهریه با مالیات مهریه متفاوت است. حق ثبت، یک هزینه اداری است که برای ثبت رسمی سند ازدواج و مهریه در دفاتر اسناد رسمی دریافت می شود و مالیات بر اصل مهریه نیست.

آیا تعیین مهریه بیش از ۱۴ سکه غیرقانونی است یا فقط مالیات دارد؟

تعیین مهریه بیش از ۱۴ سکه غیرقانونی نیست و همچنان توافق زوجین ملاک است. طرح های پیشنهادی برای محدودیت ۱۴ سکه، مربوط به جنبه کیفری (امکان حبس) مهریه است و نه اصل مهریه یا مالیات آن. در طرح مالیات بر مهریه نیز، مبالغ بالاتر از ۱۴ سکه مشمول درصدهای مالیاتی پیشنهادی می شوند.

اگر مهریه به صورت ملک یا مال غیر از سکه باشد، شامل مالیات می شود؟

در حال حاضر، مهریه به هر شکلی (ملک، وجه نقد، سکه و غیره) در زمان عقد مشمول مالیات مستقیم نمی شود. اما اگر مهریه به صورت ملک باشد و قرار باشد این ملک به نام زن منتقل شود، ممکن است نقل و انتقال آن مشمول مالیات نقل و انتقال ملک شود که این مالیات، با طرح مالیات بر مهریه متفاوت است و در هر نقل و انتقال ملکی جاری است.

در حال حاضر برای تعیین مهریه چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟

مهم ترین نکته، توافق بر سر مهریه ای است که متناسب با توان مالی زوج باشد. همچنین، مشورت با کارشناسان حقوقی برای آگاهی از آخرین قوانین و مقررات مربوط به مهریه و تعهدات آن، توصیه می شود. درک تفاوت بین جنبه های حقوقی، کیفری و مالیاتی مهریه نیز بسیار مهم است.

نتیجه گیری

در نهایت، می توان چنین نتیجه گرفت که موضوع تعلق درصدی از مهریه به دولت، یا همان مالیات بر مهریه، یکی از چالش های حقوقی و اجتماعی مهمی است که در کشور ما مطرح شده، اما هنوز به مرحله قانون گذاری و اجرا نرسیده است. در حال حاضر، هیچ قانون مستقیمی وجود ندارد که زوجین را ملزم به پرداخت مالیات بر اصل مهریه کند. آنچه مطرح است، صرفاً طرح هایی پیشنهادی در مجلس شورای اسلامی است که با هدف ساماندهی مهریه ها، کاهش پرونده های قضایی و تسهیل ازدواج جوانان، در دست بررسی هستند.

این طرح ها، در صورت تصویب نهایی، درصدهای متفاوتی از مالیات را بر اساس میزان مهریه (با معافیت تا ۱۴ سکه) و با مسئولیت مشترک زوجین پیش بینی کرده اند. با این حال، باید همواره تفاوت میان این طرح های پیشنهادی را با مفاهیم دیگری مانند «حق ثبت مهریه» (هزینه اداری ثبت سند) و «مالیات بر سکه» (مالیات بر عایدی حاصل از فروش سکه) مد نظر داشت تا از هرگونه ابهام و سوءتفاهم جلوگیری شود.

جامعه حقوقی و عموم مردم همواره این مسائل را از نزدیک لمس می کنند و درک کامل از وضعیت قانونی، می تواند به آن ها در تصمیم گیری های مهم زندگی مشترک یاری رساند. آینده این طرح ها، در گرو تصویب نهایی در مراجع قانونی است و تا آن زمان، قوانین فعلی برقرار خواهند بود. برای زوجین در آستانه ازدواج، توصیه می شود با در نظر گرفتن توان مالی و با مشورت کارشناسان حقوقی، مهریه ای معقول و متناسب تعیین کنند و اخبار موثق و رسمی را در این زمینه پیگیری کنند تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود.