اهمیت دریاچه زریوار: نگین آب شیرین کردستان و ارزش های پنهان آن

دریاچه زریوار، تالابی با آبی فیروزه ای و خودجوش، تنها یک جاذبه دیدنی در استان کردستان نیست؛ بلکه قلب تپنده منطقه مریوان است که اهمیت آن فراتر از یک قاب عکس زیباست. این نگین طبیعی، منبع حیات، ستون اقتصاد محلی، گنجینه ای از افسانه های کهن و نمادی از مقاومت طبیعت در برابر گذر زمان به شمار می رود. ارزش حیاتی، ملی و حتی بین المللی دریاچه زریوار، آن را به یکی از مهم ترین اکوسیستم های آب شیرین ایران تبدیل کرده است.

وقتی به مریوان سفر می کنند، کمتر کسی است که شیفته شکوه و آرامش دریاچه زریوار، این تالاب اسرارآمیز و زنده نشود. تصور کنید آب هایی که از دل زمین می جوشند و تالابی را می سازند که نه رودی به آن می ریزد و نه از آن خارج می شود، مگر از طریق شاخه هایی کوچک. این ویژگی منحصر به فرد، تالاب زریبار را به پدیده ای کم نظیر در جهان تبدیل کرده و لایه دیگری از اهمیت را به آن می افزاید. این دریاچه که با نام های زریبار یا زریوار خوانده می شود، در میان کوه های سربه فلک کشیده و جنگل های بلوط سرسبز کردستان آرمیده است. برای درک عمیق تر چرایی این اهمیت، باید به ابعاد مختلف آن، از حیات وحش بی نظیرش گرفته تا نقش آن در زندگی مردم و داستان های کهنش، نگاهی دقیق تر انداخت.

اهمیت اکولوژیکی و زیست محیطی: قلب تپنده طبیعت کردستان

زریوار، تنها یک پهنه آبی نیست؛ بلکه یک اکوسیستم زنده و پویاست که نقشی حیاتی در حفظ تعادل زیست محیطی منطقه ایفا می کند. این تالاب بزرگ، خانه بی شمار گونه های گیاهی و جانوری است که هر کدام حلقه مهمی از زنجیره حیات این نگین سبز هستند. تنوع زیستی شگفت انگیز اکوسیستم دریاچه زریوار، آن را به آزمایشگاهی طبیعی برای پژوهشگران و پناهگاهی امن برای حیات وحش تبدیل کرده است.

منبع آب شیرین منحصربه فرد و خودجوش

چیزی که دریاچه زریوار را از بسیاری از تالاب های دیگر متمایز می کند، نحوه تأمین آب آن است. آب این دریاچه نه از رودخانه ها، بلکه از چشمه های جوشان متعددی که در کف آن قرار دارند و بارش های فصلی تأمین می شود. این ویژگی، زریوار را به یک منبع آب شیرین خودجوش و پایدار تبدیل کرده است؛ پدیده ای نادر که شگفتی هر بیننده ای را برمی انگیزد. این آب گوارا، سالیان دراز است که نه تنها نیازهای زیستی خود تالاب را برآورده می کند، بلکه در گذشته و حال، نقشی حیاتی در تأمین آب شرب و کشاورزی مناطق اطراف ایفا کرده است. حفظ این چرخه طبیعی آب، برای پایداری منطقه حیاتی است و هرگونه برداشت بی رویه، می تواند سلامت این قلب تپنده را به خطر اندازد.

پناهگاه حیات وحش و تنوع زیستی بی نظیر

دریاچه زریوار به دلیل شرایط زیستی مطلوب، به یکی از مهم ترین پناهگاه های حیات وحش در غرب ایران تبدیل شده است. این تالاب، میزبان گستره وسیعی از گونه های جانوری است که برخی از آن ها بسیار کمیاب و ارزشمند محسوب می شوند. هر فصلی که به زریوار قدم می گذارید، داستانی جدید از زندگی و پویایی را پیش روی شما می گشاید.

پرندگان: میهمانان رنگارنگ زریوار

فراز آسمان دریاچه زریوار، صحنه ای برای پرواز باشکوه پرندگان است. این تالاب به دلیل قرار گرفتن در مسیر مهاجرت پرندگان، هر ساله پذیرای گونه های بومی و مهاجر فراوانی است. اینجا می توان پرواز لک لک ها را بر فراز نیزارها به نظاره نشست، اردک های سرحنایی را دید که آرام روی آب شناورند، و حواصیل های خاکستری را در کنار آب در جستجوی غذا پیدا کرد. گونه های کمیاب تر مانند سسک شکیل و کوکوی خالدار نیز در این ناحیه زندگی می کنند که مشاهده آن ها تجربه ای فراموش نشدنی برای علاقه مندان به پرنده نگری خواهد بود. عکاسان طبیعت از سراسر کشور به اینجا می آیند تا این لحظات ناب را ثبت کنند و زیبایی های پرواز و زندگی پرندگان را به تصویر بکشند.

آبزیان و ماهی ها: زندگی در اعماق

اعماق تالاب آب شیرین ایران، زریوار نیز دنیایی پر از شگفتی است. این دریاچه خانه ی گونه های مختلف آبزیان و ماهی هاست، هم بومی و هم غیربومی. در میان گونه های بومی، می توان به عروس ماهی و سیاه ماهی خالدار اشاره کرد که بخشی جدایی ناپذیر از اکوسیستم محلی هستند. ماهی هایی نظیر کپور، فیتوفاک، کپور سرگنده، کپور معمولی، و آمور سفید نیز در این آب ها زندگی می کنند. تحقیقات نشان داده است که در این دریاچه گونه های کمیابی از جمله ۱۷ نوع زئوپلانکتون، ۵ گونه فیتوپلانکتون و یک گونه مارماهی نیز شناسایی شده اند که اهمیت زیستی این تالاب را دوچندان می کند. حفظ تعادل بین گونه های بومی و غیربومی برای پایداری زیست بوم زریوار بسیار حائز اهمیت است.

پستانداران و خزندگان: ساکنان اطراف دریاچه

تنها آب ها و آسمان زریوار میزبان حیات نیستند؛ مناطق اطراف دریاچه نیز زیستگاه گونه های متنوعی از پستانداران و خزندگان هستند. در اطراف این تالاب، می توان نشانه هایی از حضور شنگ (سگ آبی) را یافت که حاکی از سلامت نسبی اکوسیستم آبی است. خرگوش، روباه و گراز نیز از جمله پستاندارانی هستند که در این طبیعت سرسبز زندگی می کنند. علاوه بر این، خزندگانی نظیر مار قیطانی، مار پلنگی، قمچه مار، مار آتشی و مار چلیپر (که اغلب غیرسمی هستند)، و همچنین گونه های سمی مانند گرزه مار و افعی کردستانی در این منطقه دیده می شوند. سوسمارها و انواع لاسرتاها، آگاماها و گکوها نیز بخشی از حیات وحش دریاچه زریوار هستند که زیبایی و تنوع این اکوسیستم را تکمیل می کنند.

پوشش گیاهی غنی و اکوسیستم تالابی خاص

پوشش گیاهی زریوار نیز به اندازه حیات جانوری آن خاص و بی نظیر است. داخل تالاب، گونه های گیاهی شناوری مانند سریوفیلیوم و سراتوفیلیوم به چشم می خورند که روی آب رقص می کنند. اطراف دریاچه، نیزارها و هزارنی های بلند، حصاری سبز به دور آن کشیده اند و در کنار آن ها، نیلوفرهای آبی با گل های زیبایشان بر سطح آب خودنمایی می کنند. در مناطق حاشیه ای، گیاهانی نظیر بزواش، علف هفت بند، پیچک، لویی، بارهنگ آبی، نعنا و جگن نیز رشد می کنند. فراتر از نیزارها، جنگل های انبوه بلوط، به همراه درختان گلابی وحشی، بادام، زالزالک و ون، سراسر منطقه را پوشانده اند. این پوشش گیاهی نه تنها زیبایی خاصی به منطقه می بخشد، بلکه در تصفیه طبیعی آب، تثبیت خاک و فراهم آوردن زیستگاهی امن برای گونه های مختلف، نقشی حیاتی ایفا می کند.

ثبت در کنوانسیون رامسر و میراث طبیعی ایران

اهمیت زیست محیطی دریاچه زریوار آنقدر بالاست که در سال ۱۳۸۸ به عنوان پناهگاه حیات وحش تحت نظارت سازمان محیط زیست قرار گرفت و در سال ۱۳۸۹ نیز به عنوان صدو دومین اثر طبیعی در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسید. فراتر از مرزهای ملی، این تالاب ارزشمند به دلیل ویژگی های اکولوژیکی منحصربه فرد، به جمع تالاب های بین المللی پیوسته و در کنوانسیون بین المللی رامسر به ثبت رسیده است. این ثبت بین المللی، نشان دهنده ارزش جهانی زریوار است و لزوم حفاظت از دریاچه زریوار را بیش از پیش نمایان می کند. این موضوع، بار مسئولیت حفاظت از این سرمایه طبیعی را بر دوش همگان، از مسئولین تا مردم و گردشگران، می گذارد.

اهمیت اقتصادی و گردشگری: محرک توسعه پایدار منطقه

زریوار تنها یک ذخیره طبیعی نیست؛ این دریاچه با چشم اندازهای خیره کننده و پتانسیل های بی شمار، به یک قطب اقتصادی و گردشگری در استان کردستان تبدیل شده است. حضور آن، نه تنها موجب رونق اقتصادی مریوان شده، بلکه فرصت های جدیدی برای اشتغال و معیشت مردم محلی فراهم آورده است.

قطب گردشگری و جذب توریست

اهمیت گردشگری زریوار بر کسی پوشیده نیست. سالانه هزاران گردشگر از سراسر ایران و حتی خارج از کشور برای دیدن این نگین فیروزه ای راهی مریوان می شوند. این حجم از بازدیدکننده، تأثیر مستقیمی بر اقتصاد محلی دارد؛ از هتل ها و رستوران ها گرفته تا فروشگاه های سوغات و صنایع دستی، همه از رونق گردشگری بهره مند می شوند. فرصت های اشتغال زایی فراوانی در این حوزه ایجاد شده که به بهبود وضعیت معیشت مردم کمک می کند.

دریاچه زریوار مجموعه ای از تفریحات و فعالیت های گردشگری را در خود جای داده است که هر سلیقه ای را راضی می کند. قایق سواری بر روی آب های آرام دریاچه، یکی از محبوب ترین تفریحات است که امکان تماشای طبیعت اطراف را از زاویه ای متفاوت فراهم می آورد. ماهیگیری، به ویژه در فصول مجاز، یکی دیگر از فعالیت های پرطرفدار است. برای ماجراجویان، سایت پرواز با پاراگلایدر در نزدیکی دریاچه، تجربه ای هیجان انگیز از پرواز بر فراز این پهنه آبی و تماشای چشم اندازی بی نظیر از بالا را ارائه می دهد. دوچرخه سواری در مسیرهای اطراف، عکاسی از پرندگان کمیاب و تماشای غروب های دلنشین، از دیگر فعالیت هایی است که گردشگران می توانند در این منطقه تجربه کنند. اطراف دریاچه، امکانات رفاهی و اقامتی متعددی نظیر هتل ها، رستوران ها و اقامتگاه های بوم گردی وجود دارد که به راحتی نیازهای مسافران را برطرف می کنند. تجربه چشیدن طعم ماهی کباب تازه در رستوران های کنار دریاچه، لذتی است که نباید آن را از دست داد.

نقش در معیشت مردم محلی

دریاچه زریوار، فراتر از جاذبه گردشگری، در تار و پود زندگی و معیشت مردم محلی تنیده شده است. بسیاری از روستاهای اطراف دریاچه، زندگی خود را به نوعی با این آب ها گره زده اند. ماهیگیری سنتی، اگرچه امروزه کمتر از گذشته رواج دارد، اما همچنان بخشی از فعالیت های معیشتی برخی خانواده هاست. کشاورزی در مناطق اطراف نیز تا حدودی از آب این تالاب بهره مند می شود. همچنین، صنایع دستی محلی و فروش محصولات بومی به گردشگران، راهی برای کسب درآمد و حفظ فرهنگ بومی منطقه است. مردم مریوان و روستاهای اطراف، زریوار را همچون عضوی از خانواده خود می دانند و برای حفاظت از آن کوشا هستند.

جاذبه های مکمل گردشگری

سفر به زریوار مریوان فرصتی است تا با دیگر جاذبه های بی نظیر استان کردستان نیز آشنا شوید. این منطقه سرشار از طبیعت بکر، روستاهای پلکانی، و بازارهای سنتی است. از جمله جاذبه های نزدیک می توان به بازارچه مرزی مریوان با کالاهای متنوع، روستای دیدنی پالنگان با معماری پلکانی و رودخانه پرآب، و منطقه اورامانات تخت با فرهنگ غنی و مناظر دلنشینش اشاره کرد. ترکیب بازدید از زریوار با این مناطق، تجربه ای کامل و به یاد ماندنی از سفر به غرب کشور را رقم می زند.

اهمیت فرهنگی و تاریخی: گنجینه داستان ها و قدمت منطقه

دریاچه زریوار نه تنها از نظر طبیعی و اقتصادی اهمیت دارد، بلکه ریشه های عمیقی در فرهنگ و تاریخ این سرزمین دارد. قدمت این تالاب و قرار گرفتن آن در منطقه ای با سابقه تاریخی غنی، آن را به گنجینه ای از داستان ها و افسانه ها تبدیل کرده است که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده اند.

افسانه ها و داستان های محلی

مردمان محلی، سینه به سینه داستان هایی را درباره دریاچه زریوار نقل کرده اند که جنبه ای اسرارآمیز و دلنشین به این تالاب بخشیده است. این افسانه ها، نه تنها هویت فرهنگی منطقه را شکل داده اند، بلکه خود به جاذبه ای برای گردشگران کنجکاو تبدیل شده اند.

دریاچه دادخواه: داستان درویش و حاکم ظالم

یکی از مشهورترین افسانه های دریاچه زریوار، داستان درویشی است که آن را دریاچه دادخواه نام نهاده است. روایت می شود که در گذشته، به جای این دریاچه، شهری پرجمعیت با حاکمی ستمگر وجود داشته است. روزی درویشی زاهد همراه با همسر باردار و الاغش از این شهر می گذشت که مورد آزار و ستم مأموران حاکم قرار می گیرد. درویش برای دادخواهی نزد حاکم می رود، اما با بی اعتنایی و طرد مواجه می شود. دلشکسته از ظلم، درویش بر فراز کوهی در حوالی شهر می رود و از خداوند می خواهد که شهر و حاکم ظالم را به سزای اعمالشان برساند. می گویند دعای درویش مستجاب شد و شهر در یک شب زیر آب رفت و دریاچه زریوار پدید آمد. به همین دلیل، برخی این دریاچه را نمادی از دادخواهی و عدالت الهی می دانند و باور دارند مزار آن درویش بزرگ در پای همان کوه قرار دارد و روحش همچنان بر دریاچه نظاره گر است.

گنج دریاچه زریوار: معمایی در اعماق

افسانه دیگری که درباره تالاب زریبار بر سر زبان هاست، حکایت گنجی پنهان در اعماق آن است. برخی بر این باورند که گنجی بزرگ سال ها پیش در زیر آب های زریوار مخفی شده و دریاچه از آن محافظت می کند. تا به امروز هیچ کس موفق به یافتن این گنج نشده و ماهیت دقیق آن نیز در هاله ای از ابهام باقی مانده است. عده ای حتی معتقدند که نام زریوار که از کلمه زر به معنی طلا یا گنج گرفته شده، اشاره ای به همین گنج پنهان دارد. این افسانه ها، لایه ای از رمز و راز و جذابیت را به دریاچه زریوار اضافه کرده اند و کنجکاوی هر شنونده ای را برمی انگیزند.

پیشینه تاریخی منطقه

اطراف دریاچه زریوار، تنها میزبان افسانه ها نیست، بلکه بقایای تمدن های باستانی را نیز در خود جای داده است. این منطقه، شاهد حضور تمدن هایی چون ماد، اشکانی و ساسانی بوده است و یافته های باستان شناسی حاکی از قدمت سکونت در این حوالی است. مطالعات علمی نیز نشان داده اند که خود دریاچه زریوار قدمتی بسیار طولانی دارد و در حدود ۲۰ هزار سال پیش از میلاد مسیح، در شرایط آب و هوایی سرد، شکل گرفته است. این پیشینه تاریخی، دریاچه زریوار را به یک میراث زنده تبدیل کرده که نه تنها طبیعت، بلکه تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم را نیز در خود بازتاب می دهد. گویی هر موجی که بر سطح آن پدید می آید، زمزمه ای از تاریخ کهن منطقه را با خود به همراه دارد.

دریاچه زریوار، تنها یک پهنه آبی نیست؛ این نگین فیروزه ای کردستان، قلب تپنده ای است که در هر موجش، داستان هزاران سال حیات، فرهنگ و مقاومت را نجوا می کند.

چالش ها و تهدیدات پیش رو: زنگ خطر برای نگین کردستان

با وجود تمامی اهمیت های زیست محیطی، اقتصادی و فرهنگی دریاچه زریوار، این نگین ارزشمند با چالش ها و تهدیدات جدی روبرو است که بقای آن را به خطر می اندازد. درک این چالش ها، اولین قدم برای یافتن راه حل های پایدار و نجات این میراث طبیعی است.

کاهش سطح آب: نشانه ای از خشکسالی و مدیریت نامناسب

یکی از بزرگ ترین نگرانی ها برای دریاچه زریوار، کاهش محسوس سطح آب آن در سالیان اخیر است. عوامل متعددی در این پدیده نقش دارند. تغییرات اقلیمی و خشکسالی های پی درپی، سهم بزرگی در کاهش ورودی آب طبیعی به دریاچه دارند. علاوه بر آن، برداشت بی رویه آب از چشمه ها و آبخوان های اطراف برای مصارف کشاورزی و شرب، فشار مضاعفی بر ذخایر آبی زریوار وارد کرده است. پروژه های انتقال آب از سایر منابع، مانند رود سیروان از طریق سد گاران، در تلاش برای جبران این کمبود هستند؛ اما این پروژه ها نیز خود با نگرانی هایی از سوی کارشناسان محیط زیست همراه بوده اند، چرا که ممکن است بدون مطالعات کارشناسی دقیق، اکوسیستم دریاچه را با مشکلات جدیدی روبرو سازند. حفظ تراز آبی این دریاچه خودجوش، برای پایداری تمامی اکوسیستم دریاچه زریوار حیاتی است.

آلودگی های زیست محیطی: تهدیدی خاموش

آلودگی، یکی دیگر از تهدیدات خاموش اما جدی برای دریاچه زریوار است. متأسفانه، ورود فاضلاب های شهری و روستایی اطراف دریاچه، به همراه پسماندهای ناشی از فعالیت های گردشگری و پساب های کشاورزی حاوی کود و سموم، به شدت کیفیت آب تالاب را تحت تأثیر قرار داده است. این آلودگی ها نه تنها سلامت آبزیان و حیات وحش را به خطر می اندازند، بلکه می توانند منجر به پدیده یوتریفیکاسیون (افزایش بی رویه مواد مغذی و رشد جلبک ها) شوند که به مرور زمان، اکسیژن آب را کاهش داده و بقای تمامی موجودات زنده در دریاچه را تهدید می کند. رسیدگی جدی به این معضلات، برای بقای زریوار ضروری است.

گونه های مهاجم: بلای جان گونه های بومی

معرفی ناخواسته یا عمدی گونه های جانوری و گیاهی غیربومی، که به گونه های مهاجم شهرت دارند، یکی دیگر از چالش های زیست محیطی زریوار است. برخی از این گونه ها، مانند تعدادی از ماهی های غیربومی که برای مقاصد شیلاتی به دریاچه وارد شده اند، می توانند با گونه های بومی بر سر منابع رقابت کرده، آن ها را از بین برده یا حتی شکار کنند. این امر به تدریج منجر به کاهش تنوع زیستی بومی و تغییرات برگشت ناپذیر در اکوسیستم دریاچه می شود. حفظ و بازگرداندن گونه های بومی، از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز به مدیریت دقیق و جلوگیری از ورود گونه های مهاجم جدید دارد.

عدم مدیریت یکپارچه و ساخت و سازهای غیرمجاز

یکی دیگر از مشکلات اساسی دریاچه زریوار، عدم وجود یک مدیریت یکپارچه و هماهنگ بین نهادهای مختلف است. این نبود هماهنگی، باعث شده تا طرح های توسعه و ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم و بستر دریاچه، بدون توجه به پیامدهای زیست محیطی، گسترش یابند. این ساخت و سازها، نه تنها حریم طبیعی دریاچه را مخدوش می کنند، بلکه با تغییر کاربری اراضی، زهکشی مناطق حساس و افزایش آلودگی، به طور مستقیم بر سلامت و پایداری اکوسیستم تالاب تأثیر منفی می گذارند. نظارت و اجرای سخت گیرانه قوانین، برای جلوگیری از تخریب بیشتر ضروری است.

لزوم حفاظت و مسئولیت همگانی: راهی به سوی آینده پایدار

با توجه به اهمیت چندجانبه دریاچه زریوار و تهدیدات پیش روی آن، حفاظت از دریاچه زریوار دیگر تنها یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت حیاتی و مسئولیت همگانی است. بقای این نگین طبیعی و ارزشمند، نیازمند همکاری و تعهد تمامی ذینفعان، از دولت تا مردم و گردشگران است.

نقش سازمان های دولتی و محیط زیست

سازمان های دولتی، به ویژه سازمان حفاظت محیط زیست، نقش محوری در حفاظت از دریاچه زریوار دارند. این نقش شامل نظارت دقیق بر رعایت قوانین زیست محیطی، جلوگیری از آلودگی و ساخت و سازهای غیرمجاز، و اجرای پروژه های احیا و بازسازی اکوسیستم تالاب است. تدوین برنامه های جامع مدیریت تالاب با همکاری متخصصین و جوامع محلی، تخصیص بودجه کافی برای حفاظت، و اجرای طرح های مقابله با خشکسالی و تغییر اقلیم، از جمله وظایف مهم این نهادهاست. همچنین، آموزش و آگاهی بخشی به جامعه محلی و گردشگران، بخش جدایی ناپذیری از این مسئولیت است.

مسئولیت جامعه محلی

جامعه محلی، یعنی مردمان کردستان و ساکنان اطراف زریوار مریوان، اصلی ترین ذینفعان و در عین حال، مهم ترین حافظان این دریاچه هستند. مشارکت فعال مردم بومی در برنامه های حفاظت، بهره برداری پایدار از منابع دریاچه (مانند ماهیگیری مسئولانه)، و گزارش تخلفات زیست محیطی، می تواند نقشی تعیین کننده در بقای زریوار داشته باشد. تجربه و دانش بومی این مردمان، گنجینه ای ارزشمند برای درک و حفظ اکوسیستم دریاچه است. هرچه مردم محلی خود را بیشتر مالک و مسئول این دریاچه بدانند، تلاش ها برای حفاظت از آن مؤثرتر خواهد بود.

وظیفه گردشگران و بازدیدکنندگان

هر کسی که به قصد بازدید از دریاچه زریوار قدم به این سرزمین می گذارد، وظیفه ای اخلاقی در قبال حفاظت از آن دارد. گردشگری مسئولانه، به معنای احترام به طبیعت و فرهنگ محلی، یک اصل اساسی است. عدم رهاسازی زباله و پسماند در اطراف دریاچه، پرهیز از آسیب رساندن به پوشش گیاهی و حیات وحش، و رعایت اصول کلی حفاظت از محیط زیست، از جمله این وظایف است. همچنین، حمایت از اقتصاد محلی از طریق خرید صنایع دستی و محصولات بومی، می تواند به افزایش انگیزه مردم برای مشارکت در حفاظت کمک کند. با رعایت این نکات، هر گردشگر می تواند به یک حامی برای دریاچه زریوار تبدیل شود و تجربه سفر خود را به یک اقدام مثبت برای طبیعت بدل کند.

نتیجه گیری

دریاچه زریوار، با آبی فیروزه ای و آرامش بخش خود، تنها یک مقصد گردشگری برای گذراندن اوقات فراغت نیست؛ این تالاب عظیم، یکی از گرانبهاترین سرمایه های طبیعی و فرهنگی ایران است که اهمیت آن ابعاد گسترده ای دارد. از نقشش به عنوان یک اکوسیستم آب شیرین خودجوش و پناهگاهی امن برای تنوع زیستی بی نظیر حیات وحش دریاچه زریوار گرفته تا تأثیر مستقیم آن بر اقتصاد و معیشت مردم محلی، و همچنین جایگاهش در دل افسانه ها و تاریخ کهن کردستان، هر جنبه ای از اهمیت دریاچه زریوار لزوم حفاظت از آن را فریاد می زند. این نگین فیروزه ای، تنها یک میراث ملی نیست؛ با ثبت در کنوانسیون رامسر، جایگاهی بین المللی نیز یافته و مسئولیت حفظ آن بر دوش همگان است. اگر امروز برای حفاظت از دریاچه زریوار دست به دست هم ندهیم، ممکن است فردا از دست رفتن این سرمایه، نه تنها برای منطقه که برای کل کشور، جبران ناپذیر باشد. بیایید همه با هم، برای تضمین آینده پایدار این دریاچه ارزشمند و تضمین تداوم داستان هایش برای نسل های آینده، گامی مؤثر برداریم.