جزیره آشوراده نگین درخشان دریای خزر فراتر از یک جاذبه ی گردشگری گنجینه ای ارزشمند از منظر زیست محیطی تاریخی و اقتصادی برای ایران محسوب می شود. این جزیره با موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود در مرکز شبه جزیره میانکاله نه تنها پناهگاهی امن برای حیات وحش و پرندگان مهاجر است بلکه نقش بسزایی در تولید خاویار مرغوب ایرانی و توسعه ی صنعت گردشگری منطقه ایفا می کند. متاسفانه این میراث گرانبها همواره در معرض تهدیداتی نظیر نوسانات سطح آب دریای خزر فعالیت های انسانی و طرح های توسعه ای قرار داشته است. حفاظت و مدیریت پایدار این جزیره نیازمند درک عمیق از اهمیت چندجانبه ی آن و اتخاذ رویکردی مسئولانه و آینده نگرانه است. در این راستا بررسی ابعاد مختلف اهمیت آشوراده از جمله نقش آن در حفظ تنوع زیستی رونق اقتصادی منطقه و پاسداری از میراث تاریخی و فرهنگی امری ضروری به نظر می رسد تا بتوان با آگاهی کامل از این گنجینه برای نسل های آینده محافظت نمود.

جزیره آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر

آشوراده تنها جزیره ایرانی در دریای خزر در مرکز شبه جزیره میانکاله و در نزدیکی بندر ترکمن واقع شده است. این جزیره با مساحتی حدود 400 هکتار از شمال به دریای خزر از شرق به تنگه چپق اوغلی از غرب به کانال خزینی و از جنوب به خلیج گرگان محدود می شود. آشوراده به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود از دیرباز مورد توجه بوده و نقش مهمی در تاریخ و اقتصاد منطقه ایفا کرده است. این جزیره علاوه بر جاذبه های طبیعی و گردشگری از نظر زیست محیطی نیز بسیار ارزشمند است و به عنوان یکی از مهم ترین زیستگاه های پرندگان مهاجر در ایران شناخته می شود.

وجه تسمیه جزیره آشوراده

نام «آشوراده» ریشه در زبان ترکمنی دارد و به معنای «جزیره آشور» است. این نام از دو بخش «آشیر» به معنای آشور و «آدا» به معنای جزیره تشکیل شده است. در گذشته ترکمن ها به این جزیره «مال آشیر» نیز می گفتند که به معنای «محل رساندن دام» است. این نامگذاری به این دلیل بوده که ترکمن ها دام های خود را برای چرا به این جزیره می بردند. نام آشوراده یادآور پیوند عمیق این جزیره با فرهنگ و زندگی مردم ترکمن صحرا است.

موقعیت جغرافیایی جزیره آشوراده

جزیره آشوراده در موقعیت جغرافیایی منحصر به فردی قرار گرفته است. این جزیره در مرکز شبه جزیره میانکاله واقع شده و از شمال به دریای خزر از شرق به تنگه باریک چپق اوغلی از غرب به کانال طبیعی خزینی و از جنوب به خلیج گرگان محدود می شود. این موقعیت جغرافیایی باعث شده است که آشوراده از نظر زیست محیطی و گردشگری بسیار ارزشمند باشد. نزدیکی این جزیره به بندر ترکمن و گرگان دسترسی به آن را آسان کرده و باعث شده است که سالانه گردشگران زیادی از این جزیره دیدن کنند.

جزیره آشوراده در مرکز شبه جزیره میانکاله

قرارگیری جزیره آشوراده در مرکز شبه جزیره میانکاله اهمیت ویژه ای به آن بخشیده است. شبه جزیره میانکاله یک منطقه حفاظت شده زیست محیطی است که به دلیل تنوع زیستی بالا از اهمیت بین المللی برخوردار است. آشوراده به عنوان بخشی از این منطقه نقش مهمی در حفظ این تنوع زیستی ایفا می کند. این جزیره زیستگاه امنی برای بسیاری از گونه های گیاهی و جانوری است و به عنوان یک ایستگاه مهم برای پرندگان مهاجر در طول مسیر کوچ خود عمل می کند. نزدیکی آشوراده به میانکاله فرصت های منحصربه فردی را برای گردشگری طبیعت و تحقیقات علمی فراهم کرده است.

اهمیت جزیره آشوراده

اهمیت جزیره آشوراده را می توان در ابعاد مختلف زیست محیطی اقتصادی تاریخی و گردشگری مورد بررسی قرار داد. این جزیره به عنوان یک زیستگاه مهم برای پرندگان مهاجر نقش بسزایی در حفظ تنوع زیستی منطقه ایفا می کند. تولید خاویار مرغوب در این منطقه ارزش اقتصادی بالایی به آشوراده بخشیده است. همچنین این جزیره دارای پیشینه ی تاریخی غنی است و آثار تاریخی به جا مانده در آن گواهی بر این مدعا هستند. در نهایت جاذبه های طبیعی و بکر آشوراده آن را به یک مقصد گردشگری محبوب در شمال ایران تبدیل کرده است.

تاریخ جزیره آشوراده

تاریخ جزیره آشوراده به دوران های بسیار دور باز می گردد. برخی از تاریخ نویسان معتقدند که این جزیره همان جزیره آبسکون است که محل مرگ سلطان محمد خوارزمشاه بوده است. در دوره صفویه آشوراده به عنوان شکارگاه مورد استفاده قرار می گرفت و دژهایی در آن ساخته شد. در قرن نوزدهم این جزیره به اشغال نیروهای روسیه تزاری درآمد و تا پایان جنگ جهانی دوم در اشغال آن ها بود. روس ها در این جزیره ساختمان های مسکونی بیمارستان قلعه و کلیسای چوبی ساختند. پس از استقلال ایران آشوراده به کشور بازگردانده شد و به عنوان یک منطقه حفاظت شده زیست محیطی و جاذبه گردشگری مورد توجه قرار گرفت.

داستان اشغال جزیره آشوراده

اشغال جزیره آشوراده توسط نیروهای روسیه تزاری در سال 1837 یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ این جزیره است. این اشغال با وجود اعتراض های دولت ایران صورت گرفت و برای چندین دهه ادامه داشت. روس ها در این مدت از آشوراده به عنوان یک پایگاه نظامی و تجاری استفاده می کردند و ساختمان ها و تاسیسات متعددی در آن ساختند. اشغال آشوراده تاثیرات عمیقی بر اقتصاد و فرهنگ منطقه گذاشت و باعث ایجاد تنش هایی بین ایران و روسیه شد. در نهایت پس از سقوط تزاریسم و با امضای عهدنامه مودت بین ایران و روسیه آشوراده به ایران بازگردانده شد.

پوشش گیاهی و جانوری جزیره آشوراده

پوشش گیاهی و جانوری جزیره آشوراده بسیار متنوع و غنی است. این جزیره زیستگاه انواع مختلفی از گیاهان و جانوران است که برخی از آن ها گونه های نادر و در معرض خطر انقراض هستند. از جمله گیاهان موجود در آشوراده می توان به درختان انار ترش بوته های تمشک گیاهان وحشی و انواع بوته های خشک اشاره کرد. همچنین این جزیره زیستگاه پرندگان مهاجر مختلفی مانند فلامینگو کاکایی قرقاول خزری و باکلان است. علاوه بر پرندگان حیوانات دیگری مانند روباه گراز شغال و اسب وحشی نیز در آشوراده زندگی می کنند.

دیدنی های جزیره آشوراده

جزیره آشوراده دارای جاذبه های دیدنی متنوعی است که می تواند گردشگران را به خود جذب کند. از جمله این جاذبه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد: سواحل بکر و آرام تماشای پرندگان مهاجر بازدید از آثار تاریخی مانند قلعه روس ها و خانه وزیر مختار روس گشت و گذار در بازارچه های محلی بندر ترکمن و لذت بردن از غذاهای محلی. همچنین گردشگران می توانند در این جزیره به فعالیت هایی مانند قایق سواری ماهیگیری و پیاده روی در طبیعت بپردازند. آشوراده مقصدی ایده آل برای کسانی است که به دنبال آرامش طبیعت گردی و تجربه های جدید هستند.

مسیر دسترسی به جزیره آشوراده

برای دسترسی به جزیره آشوراده ابتدا باید به بندر ترکمن سفر کنید. از تهران می توانید از طریق جاده فیروزکوه و بهشهر به بندر ترکمن برسید. پس از رسیدن به بندر ترکمن باید به اسکله بروید و از آنجا با قایق به سمت جزیره آشوراده حرکت کنید. فاصله بین بندر ترکمن و آشوراده حدود 10 کیلومتر است و با قایق حدود 10 تا 15 دقیقه طول می کشد تا به جزیره برسید. در طول مسیر می توانید از تماشای مناظر زیبای خلیج گرگان و دریای خزر لذت ببرید.

بهترین زمان سفر به جزیره آشوراده

بهترین زمان سفر به جزیره آشوراده فصل بهار و پاییز است. در این فصول هوا معتدل و دلپذیر است و از گرمای طاقت فرسای تابستان و سرمای زمستان خبری نیست. همچنین در فصل بهار می توانید از تماشای گل ها و گیاهان سرسبز جزیره لذت ببرید و در فصل پاییز شاهد مهاجرت پرندگان به این منطقه باشید. البته سفر به آشوراده در فصل تابستان نیز امکان پذیر است اما باید آمادگی گرمای هوا و شرجی بودن آن را داشته باشید.

اقامت در جزیره آشوراده

در جزیره آشوراده امکانات اقامتی محدودی وجود دارد. در حال حاضر هیچ هتل یا مهمانسرایی در این جزیره وجود ندارد اما می توانید در اردوگاه دانش آموزی جزیره اقامت کنید. این اردوگاه امکانات رفاهی و خدماتی مناسبی را برای مسافران فراهم می کند. همچنین می توانید در خانه های محلی و ویلایی های اطراف جزیره اقامت کنید. اگر به دنبال امکانات رفاهی بیشتری هستید می توانید در هتل های شهر گرگان که در نزدیکی آشوراده قرار دارد اقامت کنید.

معرفی بندر ترکمن و جزیره آشوراده

بندر ترکمن یکی از شهرهای زیبای استان گلستان است که در نزدیکی جزیره آشوراده واقع شده است. این شهر دارای جاذبه های گردشگری متنوعی است که می تواند گردشگران را به خود جذب کند. از جمله این جاذبه ها می توان به بازار سنتی بندر ترکمن اسکله بندر ترکمن موزه مردم شناسی بندر ترکمن و مسجد جامع بندر ترکمن اشاره کرد. همچنین بندر ترکمن دارای غذاهای محلی خوشمزه ای است که حتما باید آن ها را امتحان کنید. سفر به بندر ترکمن فرصتی عالی برای آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم ترکمن صحرا است.

جاذبه های دیدنی بندر ترکمن

بندر ترکمن علاوه بر نزدیکی به جزیره آشوراده دارای جاذبه های دیدنی فراوانی است که بازدید از آن ها می تواند تجربه ی سفر شما را کامل تر کند. بازار سنتی بندر ترکمن با حال و هوای خاص خود فرصتی مناسب برای خرید صنایع دستی و محصولات محلی است. اسکله بندر ترکمن مکانی عالی برای تماشای غروب خورشید و لذت بردن از مناظر زیبای دریای خزر است. موزه مردم شناسی بندر ترکمن شما را با فرهنگ و تاریخ مردم ترکمن صحرا آشنا می کند. مسجد جامع بندر ترکمن نیز یک اثر معماری زیبا و دیدنی است. همچنین می توانید در رستوران های بندر ترکمن غذاهای محلی خوشمزه ای مانند چکدرمه و باسترمه را امتحان کنید.

جزیره آشوراده کجاست؟

جزیره آشوراده در استان گلستان شهرستان بندر ترکمن و در مرکز شبه جزیره میانکاله واقع شده است.

آشوراده یعنی چه؟

آشوراده واژه ای ترکمنی به معنای «جزیره آشور» است که از دو بخش «آشیر» (آشور) و «آدا» (جزیره) تشکیل شده است.

چطور به جزیره آشوراده برویم؟

ابتدا به بندر ترکمن بروید و از اسکله آنجا با قایق به سمت جزیره آشوراده حرکت کنید. این مسیر حدود 10 تا 15 دقیقه طول می کشد.

بهترین زمان سفر به جزیره آشوراده چه زمانی است؟

بهترین زمان برای بازدید از جزیره آشوراده فصل های بهار و پاییز است که هوا معتدل و مطبوع است.

آیا امکان اقامت در جزیره آشوراده وجود دارد؟

امکان اقامت در هتل وجود ندارد اما می توانید در اردوگاه دانش آموزی یا خانه های محلی نزدیک جزیره اقامت کنید.