پیشگیری از ایدز: راهنمای جامع قبل از ابتلا
ایدز مرحله پیشرفته عفونت HIV همچنان یک نگرانی جدی در سراسر جهان است. با این حال پیشرفتهای علمی و پزشکی ابزارهای قدرتمندی را برای پیشگیری از این بیماری فراهم کرده است. این مقاله به بررسی جامع روشهای پیشگیری از HIV با تمرکز بر پیشگیری قبل از مواجهه (PrEP) میپردازد.

درک انتقال HIV
قبل از پرداختن به روشهای پیشگیری ضروری است که نحوه انتقال HIV را درک کنیم. HIV از طریق تماس با مایعات بدن آلوده از جمله خون مایع منی مایعات پیش از منی مایعات مقعدی مایعات واژن و شیر مادر منتقل میشود. این انتقال معمولاً از طریق رابطه جنسی محافظت نشده استفاده مشترک از سوزنهای آلوده یا از مادر به نوزاد در دوران بارداری زایمان یا شیردهی اتفاق میافتد.
تحلیل: درک دقیق نحوه انتقال ویروس اولین قدم اساسی در پیشگیری است. این دانش به افراد کمک میکند تا رفتارهای پرخطر را شناسایی و از آنها اجتناب کنند.
روشهای کلیدی پیشگیری از HIV
- رابطه جنسی ایمن:
- استفاده مداوم و صحیح از کاندوم یکی از مؤثرترین روشهای پیشگیری از HIV و سایر بیماریهای مقاربتی (STIs) است.
- محدود کردن تعداد شرکای جنسی و انجام آزمایشهای منظم STI نیز به کاهش خطر کمک میکند.
- اجتناب از استفاده مشترک از سوزنها:
- برای افرادی که مواد مخدر تزریق میکنند استفاده از سوزنهای استریل و اجتناب از به اشتراک گذاشتن آنها ضروری است.
- درمان ضد رتروویروسی (ART):
- برای افراد مبتلا به HIV مصرف منظم داروهای ART بار ویروسی را به سطح غیرقابل تشخیص کاهش میدهد. این امر نه تنها سلامت فرد را بهبود میبخشد بلکه خطر انتقال ویروس به شریک جنسی را نیز به صفر میرساند.
- پیشگیری قبل از مواجهه (PrEP):
PrEP چیست؟
PrEP یا پیشگیری قبل از مواجهه دارویی است که افراد در معرض خطر ابتلا به HIV برای جلوگیری از ابتلا به HIV از طریق رابطه جنسی یا تزریق مواد مخدر مصرف میکنند. PrEP میتواند از استقرار و گسترش HIV در سراسر بدن جلوگیری کند.
در حال حاضر دو داروی خوراکی روزانه مورد تایید FDA برای PrEP وجود دارد. یک فرم تزریقی طولانی اثر PrEP نیز توسط FDA تایید شده است.
تحلیل: PrEP یک ابزار انقلابی در پیشگیری از HIV است. این روش به ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به HIV هستند یک گزینه قدرتمند ارائه میدهد.
چرا PrEP مصرف کنیم؟
PrEP در صورت مصرف طبق دستور در پیشگیری از HIV بسیار مؤثر است.
- PrEP خطر ابتلا به HIV از طریق رابطه جنسی را در صورت مصرف طبق دستور حدود 99 درصد کاهش میدهد.
- در میان افرادی که مواد مخدر تزریق میکنند در صورت مصرف طبق دستور خطر را حداقل 74 درصد کاهش میدهد.
- PrEP در صورت عدم مصرف مداوم بسیار کمتر مؤثر است.
تحلیل: اثربخشی بالای PrEP آن را به یک گزینه جذاب برای پیشگیری از HIV تبدیل میکند. با این حال مصرف مداوم و طبق دستور برای دستیابی به حداکثر اثربخشی ضروری است.
آیا PrEP برای شما مناسب است؟
PrEP ممکن است برای شما مفید باشد اگر آزمایش HIV شما منفی باشد و هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق کند:
- در 6 ماه گذشته رابطه جنسی مقعدی یا واژینال داشتهاید و:
- یک شریک جنسی مبتلا به HIV دارید (به ویژه اگر شریک بار ویروسی ناشناخته یا قابل تشخیص داشته باشد) یا
- به طور مداوم از کاندوم استفاده نکردهاید یا
- در 6 ماه گذشته به یک STI مبتلا شدهاید.
- مواد مخدر تزریق میکنید و:
- یک شریک تزریقی مبتلا به HIV دارید یا
- سوزنها سرنگها یا سایر تجهیزات تزریق را به اشتراک میگذارید.
- PEP (پیشگیری پس از مواجهه) برای شما تجویز شده است و رفتار پرخطر مداوم را گزارش میکنید یا از دورههای متعدد PEP استفاده کردهاید.
حتی اگر رفتارهای بالا در مورد شما صدق نمیکند میتوانید PrEP را انتخاب کنید. با پزشک خود صحبت کنید.
اگر شریکی مبتلا به HIV دارید و قصد بارداری دارید در مورد PrEP با پزشک خود صحبت کنید. PrEP ممکن است گزینهای برای محافظت از شما و نوزاد شما در برابر ابتلا به HIV در هنگام تلاش برای بارداری در طول بارداری یا هنگام شیردهی باشد.
تحلیل: PrEP برای طیف وسیعی از افراد در معرض خطر مناسب است. با این حال مشاوره با پزشک برای تعیین اینکه آیا PrEP برای شما مناسب است یا خیر ضروری است.
داروهای مورد تایید برای PrEP
PrEP میتواند به صورت قرص یا تزریق باشد.
دو قرص برای مصرف روزانه به عنوان PrEP تایید شدهاند. آنها ترکیبی از دو داروی ضد HIV در یک قرص واحد هستند:
- Truvada® (emtricitabine/tenofovir disoproxil fumarate) برای همه افراد در معرض خطر ابتلا به HIV از طریق رابطه جنسی یا تزریق مواد مخدر است. نسخههای عمومی نیز موجود است.
- Descovy® (emtricitabine/tenofovir alafenamide) برای مردان فعال جنسی در معرض خطر ابتلا به HIV است. Descovy® برای زنانی که در معرض خطر ابتلا به HIV از طریق رابطه جنسی واژینال هستند مناسب نیست.
یک فرم تزریقی طولانی اثر PrEP نیز توسط FDA تایید شده است:
- Apretude® (cabotegravir) برای افرادی است که از طریق رابطه جنسی در معرض خطر ابتلا به HIV هستند و حداقل 77 پوند (35 کیلوگرم) وزن دارند. این تزریق توسط پزشک شما هر دو ماه یکبار به جای قرصهای خوراکی روزانه انجام میشود.
تحلیل: وجود گزینههای مختلف PrEP به افراد امکان میدهد تا روشی را انتخاب کنند که برای آنها مناسبتر است.
آیا PrEP ایمن است؟
PrEP ایمن است. در افرادی که HIV منفی هستند و تا 5 سال PrEP مصرف کردهاند هیچ اثرات جانبی قابل توجهی مشاهده نشده است.
برخی از افراد مصرف کننده PrEP ممکن است عوارض جانبی مانند تهوع اسهال سردرد خستگی و درد معده داشته باشند. این عوارض جانبی معمولاً جدی نیستند و با گذشت زمان از بین میروند. اگر PrEP مصرف میکنید در صورت داشتن هر گونه عارضه جانبی که شما را آزار میدهد یا از بین نمیرود به پزشک خود اطلاع دهید.
توجه داشته باشید: PrEP شما را در برابر HIV محافظت میکند اما در برابر سایر بیماریهای مقاربتی (STIs) یا سایر انواع عفونتها محافظت نمیکند. ترکیب PrEP با کاندوم خطر ابتلا به سایر STI ها را کاهش میدهد.
تحلیل: ایمنی PrEP یک مزیت بزرگ است. با این حال آگاهی از عوارض جانبی احتمالی و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه در برابر سایر STI ها ضروری است.
چگونه PrEP دریافت کنیم؟
اگر فکر میکنید PrEP ممکن است برای شما مناسب باشد به پزشک یا ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود مراجعه کنید. PrEP فقط با نسخه در دسترس است. هر ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی دارای مجوز برای نوشتن نسخه میتواند PrEP را تجویز کند؛ تخصص در بیماریهای عفونی یا پزشکی HIV لازم نیست.
از آنجا که PrEP برای افرادی است که HIV منفی هستند قبل از شروع PrEP باید آزمایش HIV بدهید و ممکن است نیاز به آزمایشهای دیگری داشته باشید تا مطمئن شوید که استفاده از PrEP برای شما ایمن است.
اگر PrEP خوراکی روزانه مصرف میکنید باید هر 3 ماه یکبار برای آزمایشهای مکرر HIV پر کردن مجدد نسخه و پیگیری به پزشک مراجعه کنید. اگر از PrEP تزریقی استفاده میکنید باید هر دو ماه یکبار برای آزمایش HIV و تزریق به پزشک مراجعه کنید.
تحلیل: دسترسی به PrEP نسبتاً آسان است. با این حال پیگیری منظم با پزشک برای نظارت بر سلامت و اثربخشی PrEP ضروری است.
پیشگیری از ایدز نیازمند رویکردی جامع و چندجانبه است. آگاهی از راههای انتقال استفاده از روشهای پیشگیری موثر و دسترسی به خدمات بهداشتی مناسب نقش کلیدی در کنترل این بیماری ایفا میکنند.