نمی توانست به ایران بیاید اما شوق شنیدن هر خبری از میهن را داشت
امروز ششم اسفند ماه زادروز رکن الدین خسروی است؛ یکی از بزرگان هنر کشور که سال ها دور از وطن زیست ولی با شوقی وصف ناپذیر امور فرهنگ و هنر کشور و بخصوص فعالیت ها جوانان را پیگیری می کرد .
به گزارش مجله سلامتی ایران اهل تئاتر با نام این هنرمند آشنایند اما افسوس که نسل جوان کمتر او را می شناسند.
او از جمله کسانی است که نیمه دهه ۷۰ از کشور مهاجرت کرد اما هر بار که کسی از ایران تماسی با او برقرار می کرد حتی اگر خبرنگاری تازه کار بود با گرمی و مهربانی با او هم کلام می شد و گویی شوق شنیدن هر خبری از میهن را داشت.
خبرنگار تئاتر مجله سلامتی ایران ۲۰ سال پیش تماسی تلفنی با این هنرمند داشت که حالا به انگیزه زادروز او آن را بازنشر می کنیم:
او که در آن مقطع در انگلستان زندگی می کرد در آن گفتگو درباره تئاتر ایران عنوان کرده بود: «برخلاف تصوری که در ایران وجود دارد آثار هنرمندان تئاتر ایران نسبتا خوب و قابل قبول است. به ویژه نسل جوانی که امروز به هنر تئاتر اشتغال دارند موفق به ساخت آثار درخشانی شده اند.»
خسروی درباره ی سفرش به ایران و اجرای نمایش در کشورمان نیز گفته بود: «متاسفانه فعلا به علت گرفتاری هایم نمی توانم به ایران سفر کنم اما در جریان تئاتر ایران و وضعیت آن هستم. »
وی سفر گروه های تئاتری ایرانی را به خارج از کشور در معرفی تئاتر ایران بسیار موثر دانسته و گفته بود: «گروه های ایرانی که در خارج به اجرای نمایش های خود می پردازند با موفقیت بسیاری رو به رو می شوند. به عنوان مثال سال گذشته آقای آتیلا پسیانی و سهراب سلیمی نمایش هایی را در انگلستان و آلمان اجرا کردند که مورد استقبال تماشاگران قرار گرفت. »
او در آن مقطع دو نمایش« مده آ» را به زبان انگلیسی و «سلطان صلاح الدین ایوبی» نوشته محمود کویر را به مدت یک هفته در یکی از سالن های تجربی لندن اجرا کرده بود که هر دو نمایش های تک پرده ای بودند.
رکن الدین خسروی زاده ششم اسفند سال ۱۳۰۸ است که کار خود را از سال ۱۳۴۳ در تئاتر ایران آغاز کرد و در سال های پرشمار فعالیت خود در تئاتر با بسیاری از هنرمندان شناخته شده همچون اکبر زنجانپور ایرج راد صدیق تعریف سهراب سلیمی رویا تیموریان فریبا کامران و … همکاری کرد.
او نمایشنامه هایی چون «زیتون» نوشته آرمان امید «ادیپوس» اثر سوفوکل «باغ آلبالو» نوشته آنتوان چخوف «دشمن مردم» اثر هنریک ایبسن «ابراهیم توپچی و آقا بیک» نوشته منوچهر رادین «جایی که صلیب گذاشته شد» «سایه دره» نوشته: ویلیام سینگ «خاموشی دریا» نوشته: ورکور «پیک نیک در میدان جنگ» نوشته: فرناندو آرابال «کلبه ای در جنگل» نوشته: روبرت بروک «پایان بازی» نوشته: ساموئل بکت «آنتیگون» نوشته: ژان آنوی «حکومت زمان خان بروجردی» نوشته: میرزاآقا تبریزی «از پشت شیشه ها» و «لبخند با شکوه آقای گیل» نوشته های: اکبر رادی «سلام و خداحافظ» نوشته: آثول فوگارد «محاکمه ژندارک» نوشته: برتولت برشت «سی زوئه بانسی مرده است» «گوشه نشینان آلتونا» نوشته: ژان پل سارتر و … را در ایران به صحنه برد.
در بزرگداشتی که اواخر تابستان امسال همزمان با رونمایی از کتابش با عنوان «خردمندی دردمندی است» در خانه هنرمندان ایران برای او برپا شد دوستان و همکارانش از ویژگی های حرفه ای و اخلاقی او سخن گفتند.
ایرج راد با تاکید بر خدمات خسروی به تئاتر ایران گفته بود: «خسروی در کنار مهدی فروغ با راه اندازی دانشکده هنرهای دراماتیک خدمات بسیاری به تئاتر و سینما ارائه کردند. ما از همکاری با او لذت می بردیم و حس می کردیم همواره در حال آموختن هستیم. از او نوشته ها و کتاب های زیادی بر جای ماند که همه را به خانه تئاتر سپرد و امیدوارم بتوانیم از این آثار استفاده در خوری داشته باشیم و آرزو می کنم بتوانیم مانند او با احساس مسئولیت به کار تئاتر بپردازیم.»
کمال الدین شفیعی دیگر هنرمند تئاتر و از دوستان نزدیک خسروی نیز درباره او گفته بود: «متاسفانه ایشان تبعیدی خودخواسته داشت و نتوانست تجربیات خود را به خوبی به نسل بعدی منتقل کند.»
این مدرس و پژوهشگر تئاتر به خطاب جوانان توصیه کرده بود که پند خسروی را از یاد نبرند؛ «با مردم بودن یعنی ما نمایش را برای مردم می سازیم.»
عطاءالله کوپال دیگر هنرمند و مدرس تئاتر و از شاگردان خسروی او را کارگردانی نوآور و نواندیش توصیف کرده و گفته بود: «به معنی واقعی کلمه مدرن بود چون مدرنیسم را به خوبی درک کرده بود و همه کارهایش مدرن بودند و همه نمایشنامه ها را از صافی اندیشه خود عبور می داد.»
این مدرس تئاتر با ابراز تاسف از اینکه نسل جوان و حتی دانشجویان تئاتر به دلیل کمبود اطلاعات خسروی را نمی شناسد خطاب به حاضران تاکید کرد که ما نیازمند گردآوری تاریخ شفاهی تئاتر ایران در فضایی غیررسمی هستیم.
خسروی دی سال ۱۳۹۵ در ۸۶ سالگی در لندن فرسنگ ها دور از میهنش چشم از جهان فرو بست ولی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا در کنار دیگر دوستان و همکاران خویش به خاک سپرده شد.
انتهای پیام