لزوم تعریف بسته‌ای از اقدامات مردمی جهت استفاده از بارش‌های فصل پاییز

سید جمال‌الدین حسینی امروز، ۲۸ شهریورماه در نشست بررسی و تحلیل وضعیت بارش، دما و خشکسالی استان در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ و پیش‌بینی فصلی سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۳، اظهار کرد: اقلیم و سبک زندگی در دنیا در حال تغییر کردن است. بحران اصلی ما در حال حاضر آب است. بخش زیادی از اقتصاد خراسان رضوی به کشاورزی وابسته است. آنچه که می‌تواند ما را در مدیریت بحران موفق کند، مدیریت تقاضای آب است.

وی در رابطه با مدیریت عرضه آب در بلندمدت افزود: در حال حاضر تدابیری مانند پروژه انتقال آب از دریای عمان و کوه‌های هزار مسجد صورت گرفته اما جهت انجام یک کار اساسی باید ذخایر آب را افزایش داد که بخشی از این کار مربوط به مدیریت تقاضا است.

سرپرست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان رضوی تصریح کرد: بر اساس گزارش‌ها، ۸۰ درصد آب در دسترس ما تبخیر شده و از ۲۰ درصد باقی‌مانده، حدود ۸۰ درصد در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. اگر بخواهیم مدیریت تقاضا و مصرف داشته باشیم، بحث اول حوزه کشاورزی است. در صورتی که بتوانیم مصرف آب در حوزه کشاورزی را ۱۰ درصد کاهش دهیم، شاید به مدیریت مصرف آب در بخش خانگی نیازی نباشد.

حسینی در خصوص استفاده از بارش‌های فصل پاییز خاطرنشان کرد: بدون در نظر گرفتن ظرفیت مردمی نمی‌توان در این مدت کوتاه حرکتی انجام داد. وضعیت مالی و بضاعت ما در خراسان رضوی طوری نیست که بتوانیم بسیاری از کارهای پیشنهاد شده در این حوزه را انجام دهیم. باید در کوتاه مدت بسته‌ای از اقداماتی که بخش‌های مختلف مردمی می‌توانند انجام دهند را تعریف کنیم.

انجام پیش‌بینی‌های منطقه‌ای در طرح آمایش خراسان رضوی در بخش‌های اقلیم‌شناسی و مطالعات آب

حسین آقاجانی، مدیر علمی بازنگری طرح آمایش خراسان رضوی و مدیر گروه پژوهشی توسعه پایدار شهری و منطقه‌ای جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در ادامه این نشست اظهار کرد: در مطالعات آمایش دو بخش اقلیم‌شناسی و مطالعات آب در حوزه محیط طبیعی وجود دارد. در مطالعات آمایش علاوه بر پیش‌بینی‌هایی که در داخل استان انجام شده، پیش‌بینی‌هایی در سطح فراملی و منطقه‌ای و کشورهای افغانستان و ترکمنستان انجام شده است.

روند افزایشی دما و روند کاهشی میزان بارندگی‌های خراسان رضوی تا سال ۱۴۲۴

آذر زرین، عضو هیأت علمی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد در بخشی از این نشست با اشاره به انجام پیش‌نگری تا افق سال ۱۴۲۴ در طرح آمایش استان در سطح منطقه‌ای، اظهار کرد: منابع آب خراسان رضوی از ترکمنستان و افغانستان تامین شده و وضعیت این دو کشور از لحاظ اقلیمی برای ما اهمیت دارد. متاسفانه پیش‌نگری‌ها اخبار خوبی برای استان نشان نمی‌دهد. روند افزایشی دما و روند کاهشی میزان بارندگی‌های استان ادامه خواهد داشت. همچنین رخدادهای حدی خراسان رضوی افزایش خواهد داشت.

وی با اشاره به تامین آب خراسان رضوی از حوزه آبریز هریرود و هیرمند افزود: افغانستان با کاهش بارندگی‌ها همراه خواهد بود و دمای این کشور به شدت افزایشی است. چالش‌های زیادی برای استان در این حوزه وجود دارد که نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی است.

عضو هیأت علمی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: پیش‌بینی‌های فصلی سازمان هواشناسی در مقیاس کلان ملی بوده، با یک مدل انجام شده و متولی استانی در این حوزه نداریم. درستی‌سنجی و استفاده از این مدل‌ها برای استان می‌تواند بومی‌سنجی شود.

وی افزود: یه یک سامانه جامع پیش‌بینی فصلی استانی و برنامه جامع اقدام تغییر اقلیم احتیاج داریم. 

لزوم تغذیه آب‌های زیرزمینی به جای آبخوان‌داری

کامران داوری، عضو هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد در بخش دیگری از این نشست با اشاره به اینکه پیش‌بینی بارش‌ها ماهانه بوده و دقیق نیست، اظهار کرد: با توجه به پیش‌بینی افزایش بارش‌ها در سال جاری می‌توان پیشنهاد کرد که کشاورزان دیم‌کار، کار خود را جدی‌تر انجام دهند اما ریسک بالایی وجود دارد. پیشنهاد می‌کنیم اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان به موضوع نفوذ آب به معنای تغذیه آب‌های زیرزمینی و نه به معنای آبخوان‌داری که در حال حاضر وجود دارد، ورود پیدا کند.

وی افزود: رویه‌هایی که مربوط به کشاورزی حفاظتی است، می‌تواند در ذخیره آب باران به ما کمک کند. سهمی از باران آب سبز است؛ در دنیا این میزان ۶۵ درصد و در خراسان رضوی حدود ۸۵ درصد بارش‌ها آب سبز است. بنابراین باید کشاورزی استان به سمت فصل بارش سوق داده شود.

رئیس پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: در گذشته عشایر کوچ کرده و از آب سبز کوه‌ها استفاده می‌کردند اما در سال‌های گذشته با اصرارهای نادرست، این افراد را در یکجا ساکن کردیم.

انتهای پیام