آشنایی با شهرستان سامان

شهرستان سامان، نگین درخشان استان چهارمحال و بختیاری، گوهری پنهان در قلب ایران است که با طبیعت بی نظیر، رودخانه خروشان زاینده رود و تاریخی غنی، روح هر بیننده ای را تسخیر می کند. این منطقه، مجموعه ای از جاذبه های طبیعی، فرهنگی و تاریخی را در خود جای داده که آن را به مقصدی ایده آل برای هر گردشگری تبدیل می کند.

سفری به شهرستان سامان، نه تنها تماشای زیبایی های طبیعی را به ارمغان می آورد، بلکه پنجره ای رو به فرهنگ و آداب و رسوم اصیل مردمانش می گشاید. این شهرستان، با باغ های پربار بادام و گردو، پل های تاریخی که بر بستر زاینده رود آرام گرفته اند، و روستاهایی با معماری کهن، روایتگر داستانی از همزیستی انسان و طبیعت است.

معرفی جامع شهرستان سامان: نگین چهارمحال و بختیاری

شهرستان سامان، عنوانی شایسته برای منطقه ای است که هر گوشه آن داستانی برای گفتن دارد. این شهرستان با موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود، تاریخی پرفراز و نشیب و مردمی با فرهنگ غنی، یکی از جذاب ترین نقاط کشورمان به شمار می آید. قرار گرفتن آن در حاشیه زاینده رود، هدیه ای الهی است که به این منطقه سرسبزی و حیات بخشیده و آن را به قطب کشاورزی و گردشگری استان تبدیل کرده است.

موقعیت جغرافیایی و مرزهای شهرستان سامان

شهرستان سامان، یکی از شهرستان های استان چهارمحال و بختیاری، در فاصله ۲۲ کیلومتری شمال شرقی شهرکرد، مرکز استان، و در حدود ۸۵ کیلومتری غرب اصفهان قرار گرفته است. این موقعیت، دسترسی به سامان را برای گردشگران از دو استان همسایه بسیار آسان می سازد.

مرزهای این شهرستان از شمال به شهرستان چادگان، از شمال شرقی تا شرق به شهرستان تیران و کرون و از جنوب شرقی به شهرستان لنجان استان اصفهان می رسد. از غرب نیز با شهرستان بن و از جنوب با شهرستان شهرکرد همسایه است. این همسایگی ها، نشان دهنده اهمیت استراتژیک و موقعیت مرکزی سامان در منطقه است. طبیعت سامان، تلفیقی از کوهستان های سرسبز، تپه های پوشیده از باغ و مزارع، و البته حاشیه زیبای زاینده رود است که چشم اندازهای دل انگیزی را خلق کرده است. وجود این رودخانه حیاتی، نقش اصلی را در شکل گیری اکوسیستم غنی و رونق کشاورزی و گردشگری منطقه ایفا می کند.

تاریخچه شکل گیری و تقسیمات کشوری

شهرستان سامان، تا سال ۱۳۹۱ بخشی از شهرستان شهرکرد محسوب می شد، اما در تاریخ ۲۹ آذر ماه همان سال با تصویب هیئت دولت، به طور رسمی از شهرستان شهرکرد جدا و به عنوان یک شهرستان مستقل شناخته شد. این استقلال، فرصت های جدیدی را برای توسعه و معرفی هرچه بیشتر پتانسیل های این منطقه فراهم آورد.

سامان از دو بخش اصلی تشکیل شده است: بخش مرکزی و بخش زاینده رود. این شهرستان دارای چهار دهستان و دو شهر اصلی به نام های سامان (که مرکز شهرستان است) و هوره می باشد. شهر سامان، که از سال ۱۳۴۷ به طور رسمی به عنوان شهر ارتقاء یافت، نقش مهمی در توسعه منطقه ایفا کرده و قلب تپنده شهرستان به شمار می رود.

جمعیت شناسی و بافت شهری و روستایی

بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان سامان در حدود ۳۴,۶۱۶ نفر بوده است. شهر سامان، به عنوان مرکز این شهرستان، ۱۴,۱۹۲ نفر جمعیت (در ۴,۵۵۴ خانوار) را در خود جای داده است. پراکندگی جمعیت در این شهرستان، عمدتاً در شهر سامان و روستاهای پرشمار و سرسبز حاشیه زاینده رود مشاهده می شود. این روستاها، با بافت های مسکونی سنتی و نزدیکی به طبیعت، نمونه های دلنشینی از زندگی روستایی در ایران را به تصویر می کشند.

فرهنگ و مردم شهرستان سامان: ریشه ها و روایت ها

شهرستان سامان، نه تنها به دلیل طبیعت خیره کننده، بلکه به واسطه فرهنگ غنی و مردمانی اصیل، جایگاه ویژه ای در میان مناطق گردشگری ایران دارد. مردمان این دیار، با آداب و رسوم دیرینه و گویش شیرین خود، رنگ و بویی خاص به زندگی در این سرزمین بخشیده اند.

مردم شناسی و زبان

مردم شهرستان سامان، غالباً از قومیت ترکمان های ایل بهارلو یا ترک قشقایی چهارمحالی هستند که ریشه های عمیقی در تاریخ این سرزمین دارند. در کنار این اقوام اصیل، برخی مهاجرین از اصفهان و شهرکرد نیز در طول زمان به این منطقه کوچ کرده و بافت جمعیتی آن را متنوع تر ساخته اند.

زبان غالب در محافل خصوصی و میان خانواده ها، ترکی قشقایی است که یکی از شاخه های زبان ترکی محسوب می شود و میراثی ارزشمند از فرهنگ این منطقه است. اما در محیط های رسمی تر مانند مدارس و ادارات، مردم عمدتاً به زبان فارسی تکلم می کنند. این دوگانگی زبانی، نشان دهنده انعطاف پذیری و حفظ اصالت فرهنگی در کنار تعامل با جامعه بزرگ تر است. مردم سامان، همگی مسلمان و پیرو مذهب تشیع هستند که دین و باورهای مذهبی، نقش پررنگی در زندگی روزمره، آداب و رسوم و مراسم آیینی آن ها ایفا می کند و پیوندهای اجتماعی آن ها را مستحکم تر می سازد.

مشاهیر و گنجینه ادبی سامان

با وجود وسعت نه چندان زیاد شهرستان سامان، این دیار مهد پرورش شاعران برجسته ای بوده است که نامشان در تاریخ ادبیات ایران می درخشد. دو تن از مشهورترین این شعرا، دهقان سامانی و عمان سامانی هستند که آثارشان الهام بخش بسیاری از ادب دوستان بوده است.

میرزا ابوالفتح خان دهقان سامانی (سیف الشعرا)

میرزا ابوالفتح خان دهقان سامانی، ملقب به «سیف الشعرا» و متخلص به «دهقان»، یکی از شاعران به نام و برجسته ایران در دوره قاجار است. او در اصفهان و در مدرسه های صدر، نزد اساتید بزرگی چون آخوند ملا محمد کاشانی و شیخ حسن شیرازی به تحصیل علوم ادبی و دینی پرداخت. دهقان سامانی در سال ۱۳۲۰ هجری قمری چشم از جهان فروبست، اما آثار گران بهایش از جمله دیوان اشعار معروف به «شکرستان»، میراثی ماندگار از خود به جای گذاشت. آرامگاه این شاعر پرآوازه نیز در همین شهر سامان قرار دارد و زیارتگاه دوستداران شعر و ادب است.

میرزا نورالله عمان سامانی (تاج الشعرا)

میرزا نورالله عمان سامانی، ملقب به «تاج الشعرا» و متخلص به «عمان»، از دیگر ستارگان درخشان آسمان ادبیات سامان است. او که یکی از معروف ترین شاعران ملی ایران به شمار می رود، کتاب شعری بسیار معروف به نام گنجینة الاسرار دارد. این اثر بی نظیر، وقایع جانگداز عاشورا را با زبانی شیوا و عارفانه به نظم کشیده است. دیوان گنجینة الاسرار، با ابیات تأثیرگذار خود، قلوب شیعیان و دوستداران اهل بیت را تسخیر کرده است. شروع این دیوان چنین است:

کیست این پنهان مرا در جان و تن
کز زبان من همی گوید سخن
این که گوید از لب من راز کیست؟
بنگرید این صاحب آواز کیست؟

علاوه بر این دو چهره شاخص، سامان زادگاه دیگر شاعران بنامی چون افلاکی سامانی، نیسان سامانی، قطره، دریا، ذره، محیط و تبیان نیز بوده است که هر یک به نوبه خود، به گنجینه ادبی این سرزمین افزوده اند و نام سامان را در عرصه فرهنگ و ادب، بلندآوازه کرده اند.

آداب و رسوم و مراسم آیینی منحصر به فرد

مردمان شهرستان سامان، علاوه بر فرهنگ ادبی غنی، دارای آداب و رسوم و مراسم آیینی خاصی هستند که برخی از آن ها شهرت ملی یافته اند و بخشی جدایی ناپذیر از هویت این منطقه محسوب می شوند.

مراسم چاق چاقو

یکی از مهمترین و منحصر به فردترین مراسم آیینی در شهرستان سامان، مراسم «چاق چاقو» است. این مراسم، نوعی عزاداری خاص حسینی است که اصالتاً به شهر سامان تعلق دارد و هم اکنون در شهر سامان، بسیاری از روستاهای تابعه (مانند شوراب صغیر) و برخی نقاط دیگر استان چهارمحال و بختیاری (مانند سورشجان و فارسان) برگزار می شود.

چیزی که مراسم چاق چاقو را متمایز می سازد، زمان و نحوه برگزاری آن است. برخلاف بسیاری از مراسم های عزاداری عاشورایی که در طول روز برگزار می شوند، چاق چاقو در نیمه شب (اغلب حدود ساعت ۳ بامداد) و تنها یک شب، یعنی صبح عاشورا، انجام می شود. در این مراسم، دسته ای بزرگ از عزاداران، با شکلی خاص، اشعاری ویژه (عمدتاً به زبان بومی ترکی قشقایی) و آهنگی مخصوص در شهر سامان به راه می افتند. هر یک از عزاداران، دو قطعه سنگ یا چوب تخت در دست دارند و با نظمی هماهنگ و ریتمی خاص، آن ها را به هم می کوبند و با فریادهای یا حسین، به عزاداری می پردازند.

مردمان این دیار در این شب، تا زمانی که هوا تاریک است، شهر را دور می زنند و این مراسم پرشور تا اذان صبح ادامه پیدا می کند. پس از اقامه نماز جماعت صبح، عزاداران به خانه ها یا مساجد بازمی گردند تا خود را برای عزاداری روز عاشورا آماده کنند. یکی از نوحه های مخصوص این مراسم که به زبان ترکی قزلباشی خوانده می شود، چنین است:

ای خدا گین چالمَسِـن
بـِگـِجَه سحر اُولمَسِن
گین چالور طوفان اولُر
کرب و بلادَ قان اولُر

مراسم نار زنی (چوغ چوغو)

یکی دیگر از رسوم جالب و سنتی این منطقه، مراسم «نار زنی» یا «چوغ چوغو» است که در هنگام عروسی ها برگزار می شود. در این مراسم، داماد به بالای بام خانه می رود و برای مهمانانی که در پایین ایستاده اند، میوه (معمولاً انار یا سیب) پرتاب می کند. مردم محلی معتقدند که این مراسم شگون دارد و برای زوج جوان خوش یمنی به همراه خواهد آورد. این رسوم، تنها گوشه ای از غنای فرهنگی و اصالت مردمان شهرستان سامان را به نمایش می گذارند و هر بازدیدکننده ای را به وجد می آورند.

اقتصاد و معیشت: از باغ های پربار تا رونق گردشگری

اقتصاد شهرستان سامان، پیوندی ناگسستنی با طبیعت و موقعیت جغرافیایی آن دارد. این منطقه، به لطف خاک حاصلخیز و وجود زاینده رود، به قطب مهمی در کشاورزی و باغداری تبدیل شده است. در کنار آن، جاذبه های بی شمار گردشگری، سامان را به یکی از مقاصد پرطرفدار برای مسافران تبدیل کرده و نقش چشمگیری در توسعه اقتصادی منطقه ایفا می کند.

قطب باغداری ایران

سامان، بی شک یکی از مهم ترین قطب های باغداری در ایران است. خاک حاصلخیز و آب و هوای مناسب این منطقه، زمینه های عالی را برای پرورش محصولات باغی فراهم آورده است. در میان تمام محصولات، بادام شهرستان سامان شهرت ویژه ای دارد و حدود ۱۳ درصد از کل تولید بادام کشور را به خود اختصاص می دهد. کیفیت بالای بادام سامان، سبب شده تا این محصول علاوه بر مصرف داخلی، به کشورهایی مانند هند، انگلستان و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز صادر شود.

علاوه بر بادام، سامان به دلیل تولید انبوه و باکیفیت گردو، هلو (بیشترین هلوی استان)، گیلاس، آلوچه، زردآلو و انگور نیز شناخته شده است. باغ های وسیع میوه، به خصوص در فصل بهار و تابستان، چشم اندازهای دل نوازی را خلق می کنند. در مزارع شخصی نیز، کشت صیفی جات، جو، گندم و یونجه رواج دارد که در مجموع، سبد محصولات کشاورزی این شهرستان را بسیار غنی ساخته است.

نقش حیاتی زاینده رود، قنات ها و چشمه ها در آبیاری و رونق کشاورزی این منطقه انکارناپذیر است. شهرستان سامان، دارای بیشترین تعداد قنات در استان چهارمحال و بختیاری است و قدیمی ترین قنات استان، یعنی قنات لغدنبه، در همین شهرستان قرار دارد. قنات های دیگری مانند پِز و یالانچی، به همراه چشمه های پرآب، همچنان به حیات باغ ها و مزارع کمک می کنند. از مزارع معروف شهرستان می توان به لغدم (که از قنات لغدنبه آبیاری می شود)، سامان آخاره، پز، دستیگر، یالانچی، گاوچر و مزرعه قدیمی برمه اشاره کرد.

گردشگری به عنوان منبع درآمدی پویا

پس از باغداری، مهم ترین منبع درآمد و عامل رونق اقتصادی در شهرستان سامان، جذب گردشگر است. این شهرستان سالانه میزبان حدود ۲ میلیون گردشگر داخلی و خارجی است که این حجم از بازدیدکننده، نقش حیاتی در توسعه اقتصاد محلی ایفا می کند. وجود خانه باغ های گردشگری و ویلاهای اقامتی متعدد، بستری مناسب برای اسکان و پذیرایی از مسافران فراهم آورده و به همین دلیل، سامان را به «بهشت گردشگران» و «نگین استان چهارمحال و بختیاری» ملقب کرده اند.

رونق گردشگری در این منطقه، نه تنها فرصت های شغلی فراوانی ایجاد کرده، بلکه به حفظ و معرفی فرهنگ و آداب و رسوم محلی نیز کمک شایانی می کند. گردشگران با سفر به سامان، علاوه بر لذت بردن از طبیعت بکر و جاذبه های تاریخی، از محصولات محلی و صنایع دستی نیز بهره مند می شوند که این امر، چرخه اقتصادی منطقه را تقویت می بخشد.

صنایع دستی و سوغات محلی

صنایع دستی در شهرستان سامان، بازتابی از هنر، فرهنگ و زندگی روزمره مردمان این دیار است. زنان و مردان هنرمند سامان، با دستان خود آثاری خلق می کنند که روح طبیعت و اصالت منطقه را در خود جای داده است. از جمله صنایع دستی رایج در این منطقه می توان به گلیم بافی و جاجیم بافی اشاره کرد. این دست بافته های زیبا و رنگین، نه تنها کاربرد دارند، بلکه هر کدام داستانی از زندگی عشایری و روستایی را روایت می کنند.

در کنار صنایع دستی، سوغات محلی سامان نیز بسیار متنوع و دلپذیر است. همانطور که پیشتر اشاره شد، محصولات باغی نظیر بادام، گردو، هلو و گیلاس تازه یا خشک شده، از بهترین سوغاتی هایی هستند که می توان از سامان تهیه کرد. علاوه بر میوه ها، لبنیات محلی و نان های سنتی که با طعم و عطر خاص خود، تجربه ای متفاوت را به ارمغان می آورند، نیز از دیگر سوغات محبوب این شهرستان محسوب می شوند.

جاذبه های گردشگری شهرستان سامان: هر گوشه یک زیبایی، هر لحظه یک خاطره

شهرستان سامان، گنجینه ای از جاذبه های طبیعی و تاریخی است که هر گردشگری را شیفته خود می کند. از پل های باستانی بر روی زاینده رود گرفته تا روستاهای با بافت کهن و طبیعت بکر، این دیار پر از دیدنی هایی است که هر لحظه آن می تواند خاطره ای فراموش نشدنی را رقم بزند.

پل های تاریخی بر رودخانه زاینده رود

رودخانه زاینده رود، نه تنها شریان حیاتی سامان است، بلکه میزبان پل های تاریخی متعددی است که هر یک روایتگر بخشی از گذشته این سرزمین هستند. این پل ها، علاوه بر اهمیت تاریخی و معماری، به جاذبه های گردشگری مهمی تبدیل شده اند.

پل زمان خان: مهمترین قطب گردشگری استان

پل زمان خان، بدون شک مهمترین و شناخته شده ترین جاذبه گردشگری شهرستان سامان و حتی استان چهارمحال و بختیاری است. این بنای ارزشمند و قدیمی، با معماری چشمگیر خود بر روی رودخانه خروشان زاینده رود قرار گرفته است. قدمت این پل به دوره صفویه بازمی گردد و در حدود سال ۱۰۲۲ هجری قمری توسط یکی از رؤسای طوایف قشقایی به نام زمان خان احداث شد. آخرین مرمت آن در سال ۱۳۲۱ انجام شده و این پل در فهرست آثار ملی ایران به شماره ۱۷۴۴ به ثبت رسیده است.

پل زمان خان دارای دو دهانه اصلی است و بر روی سه پایه سنگی طبیعی بنا شده است. طول آن حدود ۳۰ متر و ارتفاع آن از سطح رودخانه به حدود ۱۲ متر می رسد. این پل در ۲۲ کیلومتری شمال شهرکرد و ۵ کیلومتری شهر سامان واقع شده است. ترکیب آب های خروشان زاینده رود، باغ های پربار میوه در اطراف، و آب و هوای معتدل و پاکیزه منطقه، فضایی بی نظیر را برای گردشگران فراهم آورده است. در رودخانه زیر پل، ماهی قزل آلای وحشی (با گوشت صورتی) به وفور یافت می شود و جریان آب، به خصوص در فصول پرآب، بسیار تند و هیجان انگیز است.

امروزه، اطراف پل زمان خان به یکی از پررونق ترین کانون های گردشگری تبدیل شده است. امکانات رفاهی مناسبی نظیر جاده آسفالته، واحدهای اقامتی و پذیرایی (مانند هتل گل های سامان و دهکده سیاحتی زاگرس که واحدهای اقامتی مشرف به زاینده رود و پل دارند)، پارکینگ، سکوی نشیمن، تجهیزات بازی برای کودکان، فضای سبز و سرویس بهداشتی در دسترس گردشگران قرار دارد. همچنین، پمپ بنزین در فاصله حدود دو کیلومتری از پل، دسترسی را برای مسافران آسان تر کرده است. این مجموعه، هر سال در روزهای تعطیل، میزبان سیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی است.

پل هوره

پل تاریخی هوره نیز، اثری متعلق به دوره صفویه است. اگرچه پل قدیمی هوره از بین رفته بود، اما ساخت پل جدید آن در خرداد سال ۱۳۳۷ هجری شمسی آغاز و در پاییز سال ۱۳۳۸ به اتمام رسید. این پل به دلیل صعب العبور بودن رودخانه، به خصوص در فصول بارندگی و زمستان، توسط مرحوم حاج سید عطاالله مرتضوی و مرحوم حاج محمد یادگار و با کمک اهالی روستا احداث شد.

پل هوره دارای هفت دهانه و هشت ستون سنگی است که دهانه مرکزی آن بزرگ تر از سایرین است. طاق های آن به صورت نیم دایره و با روش رومی سنگ چین شده اند. طول پل ۸۶.۳۲ متر، عرض آن ۸.۹۹ متر و ارتفاع آن ۶.۷۸ متر است. مصالح اصلی به کار رفته در این پل، بوم آورد و عمدتاً از سنگ با ملات ماسه سیمان است که نشان دهنده هنر و مهندسی بومی آن دوران است.

پل کاهکش و دیگر پل ها

پل کاهکش، از دیگر پل های دیدنی این شهرستان است که در روستای کاهکش و در فاصله ۲۵ کیلومتری مرکز استان قرار دارد. روستای کاهکش، خود نیز با قرار گرفتن در حاشیه زاینده رود و داشتن باغ های وسیع هلو و بادام، یکی از نقاط جذاب منطقه است. علاوه بر این پل ها، شهرستان سامان میزبان پل های دیگری نظیر پل ایلبگی، پل چوبی، پل چلوان و پل چم نار نیز می باشد که هر یک به نوعی بر زیبایی و اهمیت تاریخی این منطقه افزوده اند.

روستاهای هدف گردشگری و طبیعت بکر

سامان، علاوه بر پل های تاریخی، دارای روستاهایی با بافت های کهن و طبیعت بکر است که برخی از آن ها به عنوان «روستاهای هدف گردشگری» معرفی شده اند و تجربه متفاوتی از سفر را به ارمغان می آورند.

روستای بدون کوچه یاسه چاه

یکی از شگفت انگیزترین جاذبه های سامان، روستای هدف گردشگری یاسه چاه است که لقب «روستای بدون کوچه» را به خود اختصاص داده است. این روستا در حدود ۵۲ کیلومتری شهرکرد و ۶۰ کیلومتری نجف آباد اصفهان قرار دارد. بافت تاریخی یاسه چاه، با خانه های خشتی که به دوره صفویه بازمی گردد، به گونه ای است که به جای کوچه، دالان ها و راهروهای سرپوشیده تنگ و باریک، خانه ها را به یکدیگر متصل می کنند. تجربه پیاده روی در این دالان های کهن، حسی از سفر به گذشته را در بازدیدکننده ایجاد می کند.

روستای یاسه چاه، در ارتفاع ۱۹۰۹ متری از سطح دریا قرار دارد و از آب و هوایی ملایم و مطبوع در فصول بهار و تابستان و نسبتاً سرد در زمستان ها برخوردار است. جریان رودخانه پرآب زاینده رود در شرق روستا، به سرسبزی و لطافت هوای آن می افزاید. این روستا، با معماری منحصر به فرد و طبیعت دلنشین، نمادی از خلاقیت و سازگاری انسان با محیط است.

روستای سوادجان (روستای با دالان های سرپوشیده)

روستای سوادجان نیز، یکی دیگر از روستاهای گردشگری مهم سامان است که با بافت تاریخی و دالان های سرپوشیده اش شهرت دارد. قدمت این روستا به اوایل دوره صفویه می رسد و در ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا، از آب و هوایی مطبوع در بهار و تابستان و سرد و خشک در زمستان بهره مند است. سوادجان در حاشیه زاینده رود استقرار یافته و دارای بافت مسکونی متراکمی است. خانه های آن اغلب دارای ایوان های وسیع و حیاط های بزرگ با کاربری های متعدد هستند. مصالح اصلی در ساخت خانه های قدیمی، چوب، سنگ و گل بوده است.

جاذبه های طبیعی روستای سوادجان شامل تنوع پوشش گیاهی و حیات وحش پیرامون روستا، باغ های انبوه میوه (که به ویژه در بهار جلوه ای بی نظیر دارند)، غار آهکی و کوه محلی قیس است. فضای اطراف غار آهکی نیز پوشیده از گل ها و گیاهان خودرو است که آن را به محلی دلپذیر برای طبیعت گردی تبدیل کرده است.

روستاهای هوره و چلووان و دیگر جاذبه های طبیعی

روستاهای هوره و چلووان نیز، از دیگر نقاط مهم گردشگری شهرستان سامان هستند که با جاذبه های طبیعی و فرهنگی خود، هر ساله میزبان گردشگران بسیاری می شوند. علاوه بر روستاها، حاشیه زاینده رود در تمامی طول مسیر خود در سامان، فرصت های بی نظیری را برای پیک نیک، قایق سواری و لذت بردن از طبیعت فراهم می آورد. دریاچه سد زاینده رود در منطقه یان چشمه، گرداب بن و امامزاده بابا پیراحمد از دیگر نقاط طبیعی و مذهبی دیدنی این شهرستان به شمار می روند که هر یک با ویژگی های خاص خود، تجربه ای متفاوت را به بازدیدکنندگان ارائه می دهند.

آثار تاریخی و مذهبی

تاریخ پربار سامان، در بناهای تاریخی و مذهبی آن منعکس شده است. این آثار، نه تنها شاهدان خاموش گذر زمان هستند، بلکه بخشی از هویت فرهنگی این سرزمین را تشکیل می دهند.

مسجد جامع سامان

مسجد جامع سامان، یکی از بناهای تاریخی و مذهبی با ارزش شهرستان است که در محله مسجد جامع یا میانه شهر سامان قرار دارد. قدمت این مسجد به دوره قاجاریه بازمی گردد و در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۸۶ با شماره ۱۹۶۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مسجد دارای یک شبستان وسیع و دو ورودی در شمال شرقی و جنوب غربی است که ورودی شمال شرقی به شکل هشتی و با گنبدی عرقچین ساخته شده است. شبستان مسجد، پلانی مستطیل شکل دارد و به شیوه طاق و چشمه بر روی هشت ستون سنگی مشعلی شکل استوار شده است. مصالح اصلی به کار رفته در آن شامل آجر، گچ و ساروج است که نمایانگر معماری سنتی دوره قاجار است.

آرامگاه دهقان سامانی و دیگر بناها

همانطور که پیشتر اشاره شد، آرامگاه دهقان سامانی، شاعر پرآوازه این دیار، در جنوب شهر سامان قرار دارد و یکی از نمادهای ادبی و فرهنگی شهرستان محسوب می شود. همچنین، سامان دارای شش بنای با ارزش تاریخی دیگر شامل مسجد ابوالفضل، حمام قدیمی ملا رحیم، حمام بالا ده، و مسجد و حسینیه آل محمد (ص) است که هر یک به نوبه خود، دارای اهمیت معماری و تاریخی هستند و بخشی از میراث فرهنگی این شهرستان را تشکیل می دهند.

مسیرهای دسترسی و راهنمای سفر به سامان

برای تجربه زیبایی های شهرستان سامان، برنامه ریزی سفر و آشنایی با مسیرهای دسترسی اهمیت ویژه ای دارد. سامان، به دلیل نزدیکی به مراکز استان های چهارمحال و بختیاری و اصفهان، دسترسی نسبتاً آسانی دارد و می توان از مسیرهای اصلی به آن رسید.

مسیرهای اصلی دسترسی:

• از شهرکرد: شهرستان سامان در فاصله ۲۲ کیلومتری شمال شرقی شهرکرد قرار دارد و جاده ای آسفالته و خوش منظره، این دو منطقه را به یکدیگر متصل می کند. این مسیر، کوتاه ترین و رایج ترین راه برای رسیدن به سامان از مرکز استان است.
• از اصفهان: برای کسانی که از اصفهان سفر می کنند، سامان در فاصله حدود ۸۵ کیلومتری غرب اصفهان واقع شده است. این مسیر نیز از جاده های اصلی و باکیفیت عبور می کند و معمولاً از طریق شهر چادگان یا زرین شهر امکان پذیر است.

مسیر پیشنهادی گردشگری استان:

برای تجربه کامل جاذبه های منطقه، طرح جامع استان چهارمحال و بختیاری یک مسیر پیشنهادی گردشگری را تعریف کرده است که از سامان می گذرد و می تواند تجربه ای به یاد ماندنی را برای شما رقم بزند:

1. شروع از شهرکرد
2. عبور از چالشتر (با قلعه تاریخی اش)
3. ورود به سامان (بازدید از پل زمان خان، شوراب صغیر و کبیر، و حاشیه زاینده رود)
4. ادامه مسیر به سمت هوره (پل تاریخی هوره)
5. رسیدن به مارکده (با حاشیه زیبای زاینده رود)
6. بازدید از یان چشمه (دریاچه سد زاینده رود)
7. گذر از بن (گرداب بن)
8. زیارت امامزاده سید محمد
9. بازگشت به شهرکرد

نکات مهم برای برنامه ریزی سفر:

• بهترین زمان سفر: بهار و تابستان، به دلیل آب و هوای معتدل و سرسبزی طبیعت، بهترین زمان برای بازدید از سامان محسوب می شوند. در این فصول، باغ های میوه شکوفه می دهند یا محصول می دهند و رودخانه پرآب است.
• اقامتگاه ها: در سامان و روستاهای اطراف آن، گزینه های اقامتی متنوعی از جمله هتل (مانند هتل گل های سامان)، ویلاهای شخصی و اقامتگاه های بوم گردی وجود دارد. توصیه می شود به خصوص در فصول پرگردشگر، رزرو اقامتگاه را از قبل انجام دهید.
• لوازم ضروری: برای طبیعت گردی و پیاده روی در روستاها، کفش مناسب، کلاه آفتابی و کرم ضد آفتاب توصیه می شود.

چرا سامان را برای سفر انتخاب کنیم؟

شهرستان سامان، با تلفیق بی نظیر طبیعت بکر، تاریخ کهن، فرهنگ غنی و مردمانی مهمان نواز، به راستی شایسته لقب «نگین گردشگری چهارمحال و بختیاری» است. این دیار، مقصدی است که هر آنچه از یک سفر خاطره انگیز انتظار می رود را در خود جای داده است: از آرامش بخش زاینده رود و طراوت باغ های میوه گرفته تا عظمت پل های تاریخی و اصالت مراسم آیینی.

سامان، فقط یک مقصد گردشگری نیست؛ تجربه ای است از زندگی، از هنر، از طبیعت سخاوتمند و از تاریخی که در هر سنگ و خاک آن حک شده است. بنابراین، اگر به دنبال مقصدی هستید که روح و جانتان را با زیبایی های طبیعی و غنای فرهنگی سیراب کند، و خاطراتی دلنشین و ماندگار برایتان به یادگار بگذارد، سفر به شهرستان سامان را در برنامه خود بگنجانید. این سرزمین بی صبرانه منتظر است تا شما را به دنیای سحرانگیز خود دعوت کند.