شرایط و ضوابط رشته علوم ورزشی

رشته علوم ورزشی، شاخه ای جذاب و پویا از دانش است که به بررسی ابعاد مختلف فعالیت بدنی و سلامت انسان می پردازد و ورود به آن مستلزم رعایت شرایط و ضوابط خاصی است. این شرایط شامل آمادگی های جسمانی، سلامت روانی، سوابق تحصیلی و موفقیت در آزمون های ورودی، به ویژه آزمون عملی، می شود. آشنایی کامل با این مقررات برای داوطلبان این حوزه حیاتی است.

علوم ورزشی، که پیش تر با عنوان تربیت بدنی شناخته می شد، یکی از پرطرفدارترین رشته های دانشگاهی در مقاطع کارشناسی و بالاتر محسوب می شود. رقابت برای ورود به دانشگاه های برتر کشور در این رشته، به دلیل ظرفیت های محدود، بسیار بالاست. داوطلبان علاقه مند به تحصیل در این حوزه، باید از جنبه های مختلف علمی، جسمانی و حتی روانی، آمادگی لازم را کسب کرده و خود را برای فرآیند پذیرش آماده سازند. این رشته پلی است میان علم و عمل، که دانشجویان را برای نقش آفرینی مؤثر در ارتقای سلامت جامعه و توسعه ورزش آماده می سازد.

شرایط عمومی و اختصاصی پذیرش در رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه ها

پذیرش در رشته علوم ورزشی، همچون سایر رشته های دانشگاهی، تابع مجموعه ای از شرایط عمومی و اختصاصی است که توسط نهادهای ذی صلاح مانند سازمان سنجش آموزش کشور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تعیین می شود. این شرایط با هدف اطمینان از صلاحیت های لازم داوطلبان برای تحصیل و فعالیت در این حوزه تدوین شده اند. بخش عمومی به اعتقادات و سلوک فردی می پردازد، در حالی که بخش اختصاصی بر توانمندی های جسمانی و سلامت متقاضیان تمرکز دارد که برای ماهیت این رشته از اهمیت بالایی برخوردار است.

شرایط عمومی پذیرش، که برای تمامی رشته ها در دانشگاه های دولتی ایران مشترک است، شامل مواردی نظیر اعتقاد به اسلام یا یکی از ادیان رسمی کشور، عدم سابقه دشمنی با نظام جمهوری اسلامی، نداشتن عضویت در سازمان های غیرقانونی یا فراماسونری، عدم احراز فساد اخلاقی و نداشتن اعتیاد به مواد مخدر است. این ضوابط به منظور حفظ ارزش های فرهنگی و اجتماعی در محیط های دانشگاهی اعمال می شوند و داوطلبان باید نسبت به رعایت کامل آن ها اطمینان حاصل کنند.

شرایط اختصاصی، ویژگی های منحصر به فردی هستند که متقاضیان رشته علوم ورزشی باید از آن ها برخوردار باشند. حداقل قد برای آقایان ۱۶۵ سانتی متر و برای خانم ها ۱۵۸ سانتی متر تعیین شده است؛ البته ورزشکاران و قهرمانان ملی از این قاعده مستثنی هستند و ممکن است با شرایط ویژه ای پذیرفته شوند. این معیار قدی به دلیل ماهیت فعالیت های عملی و نیازهای فیزیکی رشته علوم ورزشی اعمال می شود تا دانشجویان بتوانند در فعالیت های عملی و آموزش های تخصصی مشارکت فعال داشته باشند.

سلامت جسمانی و روانی از مهم ترین شاخص های اختصاصی است. چاقی مفرط، پاهای پرانتزی، مشکلات شدید تنفسی، بیماری های قلبی-عروقی، مشکلات مغزی و اختلالات اعصاب و روان از جمله مواردی هستند که می توانند مانع از پذیرش داوطلب شوند. این موارد در معاینات پزشکی و غربالگری وضعیت بدنی به دقت بررسی می شوند تا اطمینان حاصل شود که دانشجویان قادر به تحمل فشارهای فیزیکی و ذهنی مرتبط با برنامه های درسی و فعالیت های ورزشی هستند. قدرت بینایی عالی نیز ضروری است و در بسیاری از منابع، حداقل بینایی هفت دهم برای هر چشم بدون اصلاح، ذکر شده است.

سلامت جسمانی و روانی، به همراه حداقل های قدی و بینایی، از ارکان اصلی پذیرش در رشته علوم ورزشی است که برای تضمین موفقیت و مشارکت فعال دانشجویان در فعالیت های تخصصی این رشته حیاتی است.

علاوه بر موارد فوق، قبولی در آزمون عملی نیز یک شرط اختصاصی و بسیار مهم برای ورود به این رشته است. این آزمون به منظور سنجش آمادگی جسمانی، مهارت های حرکتی پایه و توانایی های ورزشی داوطلبان برگزار می شود. جزئیات مربوط به نحوه برگزاری، زمان و مواد آزمون عملی، هر ساله توسط سازمان سنجش آموزش کشور و پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی اعلام می گردد. داوطلبانی که از نظر علمی و عمومی واجد شرایط هستند، باید توانایی های فیزیکی خود را نیز در این آزمون اثبات کنند تا شانس پذیرش نهایی خود را افزایش دهند.

راه های پذیرش در رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی

برای ورود به رشته علوم ورزشی در مقطع کارشناسی، دو مسیر اصلی وجود دارد که هر یک شرایط و ضوابط خاص خود را می طلبد: پذیرش از طریق کنکور سراسری و پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی. انتخاب هر یک از این مسیرها بستگی به وضعیت تحصیلی، علایق و برنامه ریزی داوطلب دارد. هر دو روش امکان ورود به دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی را فراهم می کنند، اما نوع دانشگاه و سطح رقابت در آن ها ممکن است متفاوت باشد.

روش اول، پذیرش از طریق کنکور سراسری است. در این شیوه، متقاضی پس از کسب مدرک دیپلم نظام جدید، مدرک پیش دانشگاهی، یا مدرک دیپلم فنی حرفه ای، در آزمون سراسری کارشناسی یا کاردانی شرکت می کند. پس از کسب رتبه مناسب در کنکور، داوطلب می تواند رشته علوم ورزشی را انتخاب کند. در صورت مجاز شدن به انتخاب رشته و قبولی اولیه، متقاضی برای شرکت در آزمون عملی و معاینات پزشکی دعوت می شود. این روش عموماً برای ورود به دانشگاه های دولتی و برتر کشور، از جمله دانشگاه های فرهنگیان که رقابت بالایی دارند، مورد استفاده قرار می گیرد و به رتبه علمی بالا نیاز دارد.

روش دوم، پذیرش بدون کنکور و صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی است. در این روش، متقاضی بر اساس معدل دیپلم و سوابق تحصیلی خود، برای ثبت نام در رشته علوم ورزشی یا تربیت بدنی در دانشگاه های منتخب اقدام می کند. دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور از مهم ترین مراکزی هستند که متقاضیان می توانند بدون نیاز به شرکت در کنکور سراسری و صرفاً با ارائه معدل و سوابق تحصیلی، در رشته علوم ورزشی ادامه تحصیل دهند. این روش فرصتی را برای داوطلبانی فراهم می کند که ممکن است در کنکور سراسری رتبه لازم را کسب نکرده باشند، اما معدل دیپلم خوبی دارند.

انتخاب بین این دو روش به عوامل مختلفی بستگی دارد. اگر هدف شما تحصیل در دانشگاه های دولتی و معتبر با رقابت بالا است، شرکت در کنکور سراسری و کسب رتبه عالی ضروری است. اما اگر به دنبال مسیری کم رقابت تر و با تمرکز بر سوابق تحصیلی خود هستید، دانشگاه های آزاد و پیام نور گزینه های مناسبی خواهند بود. در هر دو حالت، آمادگی جسمانی و سلامت کامل برای شرکت در آزمون عملی (در صورت لزوم) و موفقیت در این رشته ضروری است.

نحوه آزمون عملی ورود به رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی

آزمون عملی رشته علوم ورزشی، مرحله ای حیاتی در فرآیند پذیرش است که به منظور سنجش توانایی های جسمانی، آمادگی بدنی و مهارت های حرکتی داوطلبان برگزار می شود. این آزمون با نظارت پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام می گیرد و شامل بخش های مختلفی است که هر یک جنبه ای از توانایی های فیزیکی متقاضی را ارزیابی می کند. موفقیت در این مرحله به اندازه کسب رتبه خوب در کنکور سراسری اهمیت دارد و بدون آن، امکان پذیرش در رشته های با آزمون عملی وجود نخواهد داشت.

این آزمون معمولاً شامل تست های آمادگی جسمانی عمومی مانند دویدن (مثلاً دو ۴۵ متر یا دوی استقامت)، پرش (مانند پرش طول ایستاده)، انعطاف پذیری (مانند انعطاف پذیری از تنه به جلو)، قدرت عضلانی (مانند دراز و نشست یا بارفیکس) و چابکی (مانند دوی ۴×۹ متر) است. هدف از این تست ها، سنجش فاکتورهای کلیدی آمادگی جسمانی از جمله سرعت، قدرت، استقامت، انعطاف پذیری و هماهنگی عصبی-عضلانی است که برای دانشجویان علوم ورزشی ضروری تلقی می شود. داوطلبان باید پیش از آزمون، با مشاهده فیلم های آموزشی و انجام تمرینات لازم، آمادگی نسبی و کافی را کسب کنند.

همزمان با آزمون عملی، معاینه پزشکی و غربالگری وضعیت بدنی و تندرستی نیز انجام می شود. این معاینات شامل بررسی سلامت قلبی و ریوی، وضعیت اسکلتی-عضلانی، بینایی و سایر فاکتورهای سلامت عمومی است. داوطلبان باید از سلامت کامل جسمانی خود اطمینان داشته باشند، زیرا هرگونه مشکل جدی در این زمینه می تواند مانع از پذیرش شود. نیازی به ارائه گواهی سلامت از قبل نیست، زیرا این معاینات در محل حوزه برگزاری آزمون توسط تیم پزشکی مجرب صورت می گیرد. هدف از این غربالگری، اطمینان از توانایی داوطلب برای شرکت در فعالیت های ورزشی و آموزشی بدون به خطر افتادن سلامت اوست.

برای شرکت در آزمون عملی، داوطلبان باید یک ساعت قبل از حضور در حوزه، آب و مواد غذایی مورد نیاز خود را مصرف کنند تا دچار ضعف جسمی نشوند. همراه داشتن نوشیدنی و میان وعده مناسب و مصرف شخصی این مواد بلامانع است. همچنین، به همراه داشتن یک قطعه عکس ۴×۳، لباس و کفش ورزشی مناسب، اصل شناسنامه یا کارت ملی و پرینت رسید واریزی هزینه معاینه پزشکی و غربالگری وضعیت بدنی و تندرستی در زمان مراجعه به حوزه آزمون عملی ضروری است. بدون ارائه این مدارک، از متقاضی آزمون عملی به عمل نخواهد آمد.

زمان و محل دقیق حوزه های برگزاری آزمون عملی بر اساس استان محل اقامت داوطلب و مطابق برنامه ریزی سازمان سنجش اعلام می شود. معمولاً آزمون در روزهای مشخصی برای آقایان و خانم ها برگزار می شود و تمدید یا تکرار نخواهد شد. متقاضیان باید طبق برنامه زمانی اعلام شده به حوزه ها مراجعه کنند. اطلاع از جزئیات این برنامه، از طریق پایگاه اطلاع رسانی سازمان سنجش و پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی امکان پذیر است و داوطلبان باید به طور مستمر این سایت ها را بررسی کنند.

اطلاعیه اعلام شرایط، ضوابط و زمان برگزاری آزمون عملی رشته علوم ورزشی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳

پیرو اطلاعیه های پیشین سازمان سنجش آموزش کشور، شرایط، ضوابط و زمان دقیق برگزاری آزمون عملی رشته علوم ورزشی برای آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام شده است. پذیرش دانشجو در این رشته به صورت متمرکز و با آزمون عملی، به همراه معاینه پزشکی و غربالگری وضعیت بدنی و تندرستی، از میان متقاضیان گروه های آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم انسانی و علوم تجربی صورت می گیرد. این داوطلبان باید در جلسه آزمون نوبت اول (اردیبهشت ۱۴۰۳) یا نوبت دوم (تیرماه ۱۴۰۳) حضور داشته و علاقه مندی خود را با پرداخت هزینه آزمون عملی از تاریخ ۱۷ تا ۲۶ تیرماه ۱۴۰۳ در سامانه جامع آزمون سراسری سازمان سنجش اعلام کرده باشند.

داوطلبانی که متقاضی آزمون عملی رشته علوم ورزشی (در بخش پذیرش با آزمون) شده اند، حتی اگر بر اساس کارنامه اولیه کنکور سراسری در دوره روزانه مجاز به انتخاب رشته نشده باشند، می توانند پس از اعلام نتایج اولیه، با مراجعه به درگاه اطلاع رسانی سازمان سنجش، نسبت به انتخاب کدرشته محل های تحصیلی دوره روزانه از رشته علوم ورزشی در فرم انتخاب رشته اقدام نمایند. گزینش متقاضیان بر اساس اولویت بندی رشته های انتخابی آن ها در فرم انتخاب رشته انجام خواهد شد. این فرصت به داوطلبان امکان می دهد تا با وجود عدم مجاز شدن اولیه، شانس خود را برای ورود به این رشته امتحان کنند.

متقاضیان رشته علوم ورزشی باید از سلامت کامل جسمانی برخوردار بوده و به خصوص از سلامت قلبی و ریوی خود اطمینان کامل داشته باشند. آمادگی لازم برای آزمون های عملی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. معاینه پزشکی و غربالگری وضعیت بدنی و تندرستی با نظارت پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در محل حوزه برگزاری آزمون عملی انجام می شود و نیازی به همراه داشتن گواهی سلامت یا تندرستی از قبل نیست. این فرآیند جامع، تضمین کننده ورود دانشجویان واجد شرایط به این رشته است.

آزمون عملی رشته علوم ورزشی برای متقاضیان، در روز پنجشنبه ۸ شهریورماه ۱۴۰۳ برای آقایان و روز جمعه ۹ شهریورماه ۱۴۰۳ برای خانم ها برگزار خواهد شد. علاوه بر این تاریخ ها، در روز ۱۰ شهریورماه، صرفاً در حوزه دانشگاه فردوسی مشهد و فقط برای خانم ها نیز آزمون برگزار می شود. متقاضیان باید بر اساس استان محل اقامت خود و طبق برنامه زمانی اعلام شده در آزمون عملی شرکت نمایند. کارت شرکت در آزمون عملی نیز در حوزه های برگزاری آزمون به داوطلبان تحویل داده خواهد شد.

علاوه بر مبلغ واریزی برای هزینه اعلام علاقه مندی به آزمون عملی (۳,۰۴۰,۰۰۰ ریال)، متقاضیان باید از روز شنبه ۲۷ مردادماه ۱۴۰۳ به درگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی به نشانی www.ssrc.ac.ir مراجعه کرده و مبلغ ۲,۵۰۰,۰۰۰ ریال بابت انجام معاینه پزشکی و غربالگری وضعیت بدنی و تندرستی پرداخت نمایند. پرینت رسید این هزینه باید در روز آزمون عملی به نماینده پژوهشگاه تحویل داده شود. این اقدام مالی، بخش ضروری از فرآیند ثبت نام و شرکت در آزمون عملی است.

پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی، فیلم شیوه اجرای آزمون و دستورالعمل های مربوطه را در وب سایت خود (www.ssrc.ac.ir) جهت مشاهده داوطلبان قرار داده است. متقاضیان می توانند با مشاهده این فیلم و انجام تمرینات لازم، آشنایی و آمادگی نسبی بیشتری برای شرکت در آزمون کسب کنند. زمان پذیرش داوطلبان در حوزه هایی که بر اساس حرف اول نام خانوادگی تفکیک شده اند، برای نوبت صبح از ساعت ۶ تا ۹ صبح و اجرای آزمون تا ساعت ۱۲، و برای نوبت بعدازظهر از ساعت ۱۳ تا ۱۵ و اجرای آزمون تا ساعت ۱۷ خواهد بود. در حوزه هایی که تفکیک الفبایی صورت نگرفته، زمان پذیرش از ساعت ۶ تا ۹ صبح و اجرای آزمون تا ساعت ۱۴ است.

همراه داشتن یک قطعه عکس ۴×۳، لباس و کفش ورزشی، اصل شناسنامه یا کارت ملی و پرینت واریزی معاینه پزشکی و غربالگری وضعیت بدنی و تندرستی به مبلغ ۲,۵۰۰,۰۰۰ ریال در زمان مراجعه به حوزه آزمون عملی الزامی است. عدم ارائه هر یک از این مدارک، منجر به عدم امکان شرکت در آزمون خواهد شد. تمامی متقاضیان باید طبق برنامه زمانی مندرج در اطلاعیه به حوزه های برگزاری آزمون عملی مراجعه نمایند، زیرا آزمون عملی علوم ورزشی تمدید و تکرار نخواهد شد. رعایت دقیق این نکات برای موفقیت در فرآیند پذیرش حیاتی است.

سوالات متداول

چه شرایط فیزیکی برای رشته علوم ورزشی لازم است؟

برای رشته علوم ورزشی، سلامت کامل جسمانی و روانی ضروری است. حداقل قد برای آقایان ۱۶۵ و برای خانم ها ۱۵۸ سانتی متر است. بینایی عالی (حدود ۷/۰)، عدم چاقی مفرط، مشکلات تنفسی، قلبی، مغزی و اعصاب و روان از جمله مواردی هستند که در معاینه پزشکی بررسی می شوند.

آیا آزمون عملی برای تمام دانشگاه ها در رشته علوم ورزشی اجباری است؟

خیر، آزمون عملی برای تمام دانشگاه ها و تمام روش های پذیرش در رشته علوم ورزشی اجباری نیست. این آزمون عمدتاً برای پذیرش در دانشگاه های دولتی و رشته های با آزمون (از طریق کنکور سراسری) که شرایط خاصی دارند، الزامی است.

آیا می توان بدون کنکور وارد رشته علوم ورزشی شد؟

بله، امکان ورود به رشته علوم ورزشی بدون کنکور و صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی (معدل دیپلم) در برخی دانشگاه ها مانند دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور وجود دارد. این روش برای داوطلبانی با معدل خوب مناسب است.

حداقل معدل مورد نیاز برای رشته علوم ورزشی چقدر است؟

حداقل معدل مشخص و ثابتی برای ورود به رشته علوم ورزشی اعلام نمی شود، اما هرچه معدل داوطلب بالاتر باشد، شانس قبولی او، به خصوص در روش پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی و دانشگاه های معتبر، بیشتر خواهد بود.

چه مهارت هایی در آزمون عملی رشته علوم ورزشی سنجیده می شود؟

در آزمون عملی رشته علوم ورزشی، مهارت هایی نظیر آمادگی جسمانی عمومی شامل سرعت (دو ۴۵ متر)، قدرت (دراز و نشست، بارفیکس)، استقامت (دوی استقامت)، انعطاف پذیری و چابکی (دوی ۴×۹ متر) سنجیده می شود. هدف، ارزیابی توانایی های حرکتی و فیزیکی داوطلب است.