در شب های نوروز سفره های مردم استان تهران با خوراکی های خاص و متنوعی پر می شود که هر یک نمادی از سنت ها و باورهای قدیمی است. از رشته پلوهای خوش طعم تا آش شله قلمکار. این غذاها نه تنها طعمی خوشمزه دارند بلکه با خود داستان ها و آداب خاصی را نیز به همراه می آورند.
به گزارش مجله سلامتی ایران در بسیاری از مناطق استان تهران به ویژه در شهرها و روستاهای مختلف هر شبِ عید نوروز با خوردن غذاهایی خاص همراه است که از قدیم الایام در بین مردم رواج داشته اند. این غذاها معمولاً با توجه به آداب و رسوم محلی و باورهای فرهنگی تهیه می شوند و برخی از آنها تا به امروز در سفره های عید مردم تهران جایگاه ویژه ای دارند. از رشته پلو در دماوند گرفته تا آش شله قلمکار در سرخه حصار؛ هرکدام داستانی خاص خود را دارند که نشان دهنده پیوند عمیق مردم این منطقه با سنت ها و آیین های نوروزی است.
معمولاً شام شب عید سبزی پلو با ماهی یا کوکو و رشته پلو بود که این رسم هنوز هم کم وبیش در بخش هایی از استان تهران و سایر نقاط ایران مرسوم است.
خوردن رشته پلو در دماوند
به باور دماوندی ها شب اول عید نوروز باید رشته پلو خورد تا در طول سال آتی رشته زندگی از دست و کنترل خارج نشود. به باور برخی از اهالی خوردن تخم مرغ در این شب مایه شکست بوده و اگر هم گوشت بخورند تا سال آینده باید شاهد نزاع و درگیری در بین اعضای خانواده باشند و به اصطلاح گوشت تن یکدیگر را می خورند. همچنین کوکو هم نباید خورد زیرا انسان سردرگم شده و تا سال آینده کوک کوک می زند.
خوردن نان نیتر در فیروزکوه
در فیروزکوه در نوروز نانی موسوم به «نیتر» می خورند. برای این منظور روغن آرد آب شکر و شیر را مخلوط کرده و به میزان زیاد ورز می دهند. بعد از اینکه مواد کاملاً در هم مخلوط شدند آن را داخل تنور همانند نان می پزند.
خوردن حلوای برنج در دماوند
یکی از مراسم عید نوروز در دماوند پختن حلوای برنج بود. برای این منظور مقداری برنج را خیس می کردند سپس آن را با هاون می کوبیدند و با الک آن را صاف می کردند و جلوی آفتاب می گذاشتند تا خشک شود. بعد آن را درون یک دیگ تفت می دادند. پس از سرد شدن با مقداری شکر و گلاب مخلوط می کردند. یک سینی بزرگ را با روغن حیوانی چرب می کردند و مغز گردوی کوبیده را روی ظرف ریخته و آرد برنج را روی سینی پهن می کردند. سپس دوباره مغز گردوی کوبیده شده را روی آرد برنج می ریختند و آن را با چاقو به صورت لوزی در می آوردند و به عنوان شیرینی عید مصرف می کردند.
پختن حلوا در روستای جیلارد دماوند
در محله جیلارد دماوند هم برای عید نوروز حلوا می پختند. ابتدا آرد برنج را سرخ کرده و داخل آن عسل می ریختند و با سنگ مخصوص آن را به هم می زدند تا سفت می شد و در سینی بزرگ پهن می کردند. سپس دوباره سنگ را روی آن می کشیدند. بعد از اینکه خوب سفت شد گردوی ساییده شده را روی آن می پاشیدند و زعفران را هم روی آن می ریختند و سپس آن را به شکل لوزی می بریدند و در سینی می چیدند.
آش رشته در فیروزکوه
در گذشته در بیشتر نقاط فیروزکوه برای عید «آش» می پختند. شاید دلیل آن در دسترس بودن و ارزان بودن اقلام موردنیاز برای تهیه این ماده غذایی مفید بود. در مناطق مختلف بر اساس محصولات در دسترس آش های خاصی طبخ می کردند. این آش ها عبارت بودند از آش رشته.
رشته پلو در شب عید در شمیرانات
شب عید نوروز در شمیرانات معمولاً رشته پلو تدارک می بینند و می خورند. برنج روغن خمیرهای بریده شده ای که به شکل رشته درآمده اند مواد اولیه این غذا بوده و برای طبخ آن ابتدا برنج را جوشانده و چند دقیقه مانده به آبکش کردن برنج رشته را به آن اضافه می کنند و پس از دو یا سه جوش برنج را آبکش می کنند. سپس آن را دم کرده و پس از دم کشیدن مقداری روغن داغ روی رشته پلو می ریزند.
چرب و شیرین در شب عید در روستای آب نیک شمیرانات
در روستای آب نیک شمیرانات در شب عید غذای چرب و شیرین تهیه می کنند. این غذا از شکر یا قند قوام آمده نان تهیه می شود و برای تهیه این نوع غذا ابتدا شکر یا قند را آب کرده و نان را داخل آن خرد کرده و صرف می کنند. این غذا بیشتر برای شب های عید در منطقه آب نیک تهیه می شود.
آش شله قلمکار در تهران
همچنین گفته شده است که در دوره فتحعلی شاه قاجار در سرخه حصار با تشریفات خاصی در نوروز آش شله قلمکار پخته می شد.
منبع: گزارش پژوهشی: یلدا و نوروز در استان تهران نوشته سلیم سلیمی موید/ پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری پژوهشکده مردم شناسی
انتهای پیام