تاریخ نجف ، از آغاز تا کنون 

خبر مسرًت بخشی را که نزدیک به ده ماه در انتظار آن بوده و لحظه شماری می کردم ، با صدای آرام خود که همواره بدان خو گرفته و آرامشی را در طول این مدت به اینجانب که هر روز در انتظار مولود تازه نگاشته ام بودم ، می دادند ، پس از سلام و احوالپرسی ، نوید ارسال دوره دو جلدی ” تاریخ نجف از آغاز تا کنون ” را به من دادند.

این نوزدهمین و بیستمین مولود دست نگاره من بشمار می آید.
این لحظات وصف شدنی نیست و نمی توانم احساسات خود را به قلم آورم ! به ویژه که این بار این تلاش و مولود تازه ام در باره شهری است که از شهر و دیار والاتر است.

نجف سراسر عشق و شور است!
و حکایت مظلومیت و استقامت!
هم درد است و هم درمان !
شمع فروزان و سرچشمه حیات است!
نجف ، کوی عاشقان و عارفان است و دیار و مقصد مشتاقان فراوان در همه دوران ها !
آنان هستی خود را در راه وصال و زیارت امام عارفان در کف اخلاص نهاده اند تا برای لحظه ای به زیارت آن مرقد نورانی ، نائل شوند.
سرزمین نجف هنوز مشتاق شنیدن گام های آن نیک سیرتان و دانش پژوهان است.
گام هایی که به گفته روایات ، بر بال فرشتگان نهاده می شدند و زمین شایستگی بر دوش کشیدن آن ها را نداشت.

کوچه های پر پیچ و خم و باریک و تنگ نجف ، در انتظار رفت و آمد جوبندگان علوم دین و فقه آل محمد (ص) بودند که عازم مساجد و مدارس می شدند که هم اکنون نیز دو باره در این دو دهه از سر گرفته شده است.
به یاد دارم در بامدادان ، آن هنگام که در کودکی و نوجوانی خود ، شرف حضور در این بقعه و سرزمین مقدس را داشتم و برای تحصیل روانه دبستان و دبیرستان علوی بودم ، از کوچه های پر پیچ و خم آن عبور می کردم و دسته دسته دانش پژوهان ، فضلا ، دانشمندان ، اساتید و چهره های برجسته را می دیدم که به دور از هرگونه تظاهری و با سادگی محض ، کتاب در دست به سوی مدْرس های خود که اغلب در اطراف حرم مطهر قرار داشت ، در حرکت بودند.

نجف ، این شهر عشق سخن بسیار دارد که در این تاریخ می توانید بخوانید و گاه اشک حسرت ، اشک مظلومیت، اشک شادی و اشک …. از دیدگانتان سرازیر شود!
نجف شهر قِصه و غُصًه و… است.
کتاب ( تاریخ نجف از آغاز تا کنون )
در دو جلد به قلم اینجانب که مجموعا شامل ١٥٠٠ صفحه و ٣٤٥ عنوان می باشد ، از سوی موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ( پژوهشکده تاریخ معاصر ) به ریاست دکتر موسی حقًانی به زیور چاپ مزین گردیده است.

این تاریخ از نام های نجف و بقعه مبارک آن از آغاز تاریخ ، آشکار شدن قبر مطهر ، و تمام ساختمان های بنا شده بر روی مزار حضرت از ابتدا و دوره های گوناگون تاریخ تاکنون پرداخته و مهم ، آن که تمام ترمیم ها و ساختارهای گنبد مطهر ، ترمیم ٩٢١٧ خشت طلای آن که به سه قرن پیش و دوران نادری باز می گردد ، گنبد درونی ، درب ورودی گنبد مطهر ، ایوان طلا و مناره ها، پله های مناره ها ، تعداد خشت ها و ویژگی های آن ، ترمیم و تعویض پنجره های ضریح مطهر و مرمر های درونی آن ، صحن حضرت زهرا علیها السلام ، که شاید یکی از ویژگی های این دوره کتاب تاریخ نجف ، توفیق حضورم در بخش بخش های این بازسازی ها و ساختارها و ترمیم ها در بخش های گسترده و گوناگون آن ، در این دوران و در بیش از یک دهه گذشته بشمار آید ،

مدفونین در رواق ها و ایوان طلا و حجره های پیرامونی صحن مطهر ، رخدادهای تاریخی بوقوع پیوسته در این شهر مقدس ، تولیت در حرم و خاندان های مشهور متولی آستانه در طول تاریخ ، خادمین حرم ، پیشینه تاریخی مدارس دینی در نجف أشرف و نام مدارس کهن و کنونی آن ، محله های نجف ، و دهها مطلب و خاطره دیگر در آن به نگارش در آمده است.

این دو جلد که نتیجه چهار سال تلاش اینجانب بشمار می آید را در ماه رجب سال ١٤٤٥ هجری ، برابر با دی ماه سال ١٤٠٢ شمسی ، ماه فرود برکات و نعمت های الهی ، که فیوضات فراوانی در آن نهفته است ، همچون ١٣ رجب ، زاد روز أسد الله و أسد رسوله ، یعسوب الدین و قائد غرً المحجلین ، أمیر المؤمنین و مؤمنات ، حضرت علی بن أبیطالب علیه السلام که پروردگار خانه خود ، کعبه معظًمه را بدان شرافت داده و برادر و وصیً رسول خاتم (ص) را با شکافتن رکن یمانی و گام نهادن حضرت فاطمه بنت أسد به درون آن ، این نوزاد مبارک و نورانی در خانه خود ، قدم به جهان گذارد که این ویژگی در جهان خلقت باید تنها از آنِ این نوزاد عزیز در دنیا و آخرت باشد،و نیمه رجب و فیوضات الهی آن و روز زیارتی حضرت أبا عبد الله الحسین علیه السلام ، سپس ٢٧ رجب ، که در اینجا می توان اشاره نمود ، اگر هیچ رخدادی در ماه رجب رخ نمی داد، باز هم رجب ارزش خاص و ویژگی استثنائی خود را داشت; لیکن حوادثی در آن به وقوع پیوسته است که مهمترین آن، در روز بیست و هفتم این ماه است؛ چرا که آخرین پیامبر برگزیده الهی حضرت محمد(صلًی الله علیه وآله) در این روز از جانب خدای متعال مامور هدایت مردم و ابلاغ هدایت و رسالت الهی گردید.

روز مَبْعَث رسول خدا حضرت ختمی مرتبت محمد رسول الله صلی الله علیه و آله ، روزی است که حضرت محمد (ص) پیامبر خاتم ، به درجه پیامبری برگزیده شد.
او در غار حرا، توسط جبرئیل (ع) و از سوی پروردگار باری تعالی به پیامبری نایل آمد و مأمور شد که چندخداپرستی و بت‌پرستی را از زمین بردارد و خداپرستی را رواج دهد و پیام وحی را به مردم برساند.

در آغاز این اثر را به شخصیت والا گهری که به شهر نجف أشرف ، جایگاه والا و مقدسی عطا فرمود !
به رادمردی که جایگاه دینی و اندیشه ای به این شهر داد !
به ابر مردی که رسول خدا (ص) در باره وی فرمود :
< أنا مدینة العلم و علیٌ بابها >
به برادر رسول خدا (ص) ، و وصًی و جانشین او ، و همسر شهیده اش ، آن پاکدامن بانوی مطهره ، حضرت زهرا علیها السلام ، و پدر امامان طاهرین و معصومین علیهم السلام !
سپس به جامعه مسلمانان و به ویژه شیعیان و دوستداران حضرتش و محققین و پژوهشگران ، حوزویان و دانشگاهیان ، این أثر و کوشش بسیار ناچیز و اندک خود را که بر آمده از عشق ذرات وجودم به این شهر و صاحب والا مقامش است !

به شما سرورم حضرت أمیر مؤمنان (ع) ، مظلوم تاریخ ، تقدیم می دارم و تنها به امید آن هستم که روزی که ” لا ینفع مالٌ و لا بنون …” مورد نظر قرار گیرد و در درگاه الهی از شفاعت شما سروران دو عالم بهره مند باشم.

تهران ، ٢٨ دی ماه ١٤٠٢
ششم رجب ١٤٤٥ هجری