ارثیه دختر و پسر

موضوع ارثیه دختر و پسر یکی از پربحث ترین و حساس ترین مسائل حقوقی و اجتماعی در ایران است که همواره پرسش ها و ابهامات زیادی را برمی انگیزد؛ به ویژه اینکه آیا تغییری در قوانین مربوط به سهم الارث فرزندان در سال 1404 ایجاد شده یا خیر، سوالی رایج به شمار می رود. قانون مدنی ایران، که ریشه در فقه اسلامی دارد، قواعد مشخصی برای تقسیم ترکه بین ورثه تعیین کرده است. این قوانین جزئیات سهم هر یک از وراث، از جمله فرزندان، همسر و والدین را در حالات مختلف تبیین می کند که آشنایی با آن ها برای هر خانواده ای ضروری است.

در نظام حقوقی ایران، ارث به مجموعه اموال، حقوق و تکالیفی گفته می شود که پس از فوت شخص، به ورثه او منتقل می گردد. این انتقال بر اساس اسباب و طبقات خاصی صورت می پذیرد که در قانون مدنی به تفصیل بیان شده است. ورثه متوفی در سه طبقه دسته بندی می شوند که طبقه اول شامل پدر، مادر، فرزندان و نوادگان اوست. تا زمانی که حتی یک نفر از ورثه طبقه اول در قید حیات باشد، نوبت به ورثه طبقات بعدی نخواهد رسید. این ساختار تضمین می کند که نزدیک ترین افراد به متوفی، در اولویت دریافت سهم الارث قرار گیرند.

مبانی قانونی تقسیم ارث بین فرزندان در ایران

درک عمیق از مبانی قانونی تقسیم ارث، به ورثه کمک می کند تا حقوق و وظایف خود را در این فرآیند پیچیده به درستی بشناسند. نظام حقوقی ایران، با الهام از فقه شیعه، چارچوبی دقیق برای این منظور تدوین کرده است که هر جزئیات آن، نیازمند توجه ویژه است.

مفهوم و جایگاه ارث در نظام حقوقی ایران

ارث، یکی از مهم ترین اسباب تملک در قانون مدنی ایران محسوب می شود که به انتقال قهری و اجباری اموال، دارایی ها و تعهدات شخص فوت شده (متوفی) به ورثه قانونی او اطلاق می گردد. این انتقال بدون نیاز به اراده متوفی یا ورثه، به محض فوت صورت می گیرد. قانون مدنی، مواد 861 تا 949 را به مبحث ارث اختصاص داده و شرایط، موانع، طبقات و درجات ارث را به طور کامل مشخص کرده است. سه رکن اساسی برای تحقق ارث وجود دارد:

1. فوت مورث (شخص متوفی).
2. وجود ترکه (دارایی ها و بدهی های متوفی).
3. وجود وارث (کسی که از متوفی ارث می برد).

ورثه بر اساس دو سبب اصلی «نسب» (رابطه خونی) و «سبب» (رابطه زناشویی) از متوفی ارث می برند. ورثه نسبی خود به سه طبقه تقسیم می شوند که طبقات بعدی تنها در صورت عدم وجود ورثه از طبقات قبلی، ارث خواهند برد:

• طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان و نوادگان (اولاد اولاد).
• طبقه دوم: اجداد (پدر بزرگ و مادر بزرگ)، خواهران و برادران و فرزندان آن ها.
• طبقه سوم: عموها، عمه ها، دایی ها، خاله ها و فرزندان آن ها.

قاعده پسر دو برابر دختر در قانون مدنی (ماده 907)

محور اصلی بحث ارثیه دختر و پسر، ماده 907 قانون مدنی ایران است که صراحتاً به قاعده پسر دو برابر دختر اشاره می کند. این ماده بیان می دارد: اگر متوفی اولاد متعدد داشته باشد و بعضی از آن ها پسر و بعضی دختر باشند، پسر دو برابر دختر ارث می برد. این قاعده در صورتی اعمال می شود که ورثه صرفاً فرزندان متوفی بوده و از جنس های مختلف باشند، یا با حضور پدر و مادر متوفی، پس از کسر سهم آن ها، مابقی ترکه بین فرزندان تقسیم شود. توجیه فقهی و فلسفه این تفاوت در سهم الارث، عمدتاً بر اساس مسئولیت های مالی است که دین اسلام بر عهده مردان قرار داده است، از جمله نفقه همسر و فرزندان، مهریه و دیه.

شایعات و واقعیت: آیا قانون ارث دختر و پسر در سال 1404 تغییر کرده است؟

پاسخ کوتاه و قاطع به این سوال، «خیر» است. تا زمان نگارش این مقاله (سال 1404)، هیچ قانون جدیدی که نسبت سهم الارث دختر و پسر را از قاعده پسر دو برابر دختر تغییر دهد، به تصویب نهایی نرسیده و لازم الاجرا نشده است. هرگونه خبری در این خصوص، صرفاً در حد طرح های پیشنهادی در مجلس شورای اسلامی یا شایعات اجتماعی بوده و فاقد اعتبار قانونی است.

در سال های اخیر، به ویژه در سال 1401، طرح هایی با هدف ایجاد برابری در ارث بین فرزندان دختر و پسر در مجلس مطرح شده است که به عنوان طرح اصلاح مواد 907، 908 و 949 قانون مدنی شناخته می شود. با این حال، حتی در صورت تصویب در مجلس، این طرح ها برای تبدیل شدن به قانون و لازم الاجرا شدن، نیاز به تایید شورای نگهبان دارند که تاکنون این مرحله طی نشده است. بنابراین، تمامی محاسبات و تقسیمات ارث در محاکم قضایی ایران، همچنان بر اساس همان ماده 907 قانون مدنی و سایر مواد مرتبط صورت می گیرد.

سناریوهای کاربردی: فرمول تقسیم ارث بین فرزندان

درک نحوه تقسیم ارث در عمل، با مثال های کاربردی شفاف تر می شود. قوانین ارث ممکن است در نگاه اول پیچیده به نظر برسند، اما با شناخت سناریوهای مختلف، می توان به درستی سهم هر وارث را محاسبه کرد.

ارث بردن فرزند تنها

در صورتی که متوفی تنها یک فرزند داشته باشد، وضعیت تقسیم ارث ساده تر است:

• اگر متوفی تنها یک فرزند پسر داشته باشد: تمامی ترکه (100%) پس از کسر سهم وراث طبقه سبب (همسر) به تنها فرزند پسر او می رسد.
• اگر متوفی تنها یک فرزند دختر داشته باشد: تمامی ترکه (100%) پس از کسر سهم وراث طبقه سبب (همسر) به تنها فرزند دختر او می رسد.

در این حالت ها، جنسیت فرزند در میزان سهم الارث او تفاوتی ایجاد نمی کند، چرا که وارث دیگری از طبقه اول برای تقسیم وجود ندارد.

ارث بردن فرزندان همجنس

هنگامی که متوفی دارای چندین فرزند از یک جنس باشد، تقسیم ترکه به شرح زیر خواهد بود:

• اگر متوفی فقط فرزندان پسر داشته باشد: تمامی ترکه (100%) پس از کسر سهم وراث طبقه سبب (همسر) به صورت مساوی بین تمامی پسران تقسیم می شود.
• اگر متوفی فقط فرزندان دختر داشته باشد: تمامی ترکه (100%) پس از کسر سهم وراث طبقه سبب (همسر) به صورت مساوی بین تمامی دختران تقسیم می شود.

ارث بردن فرزندان دختر و پسر به صورت مختلط

این حالت، متداول ترین سناریو و محل اصلی اعمال قاعده پسر دو برابر دختر است. در این شرایط، ترکه پس از کسر سهم وراث طبقه سبب (همسر) و فرضی (پدر و مادر)، بین فرزندان با نسبت 2 به 1 تقسیم می شود. برای محاسبه دقیق، می توان مجموع سهام مجازی را در نظر گرفت:

1. برای هر پسر، 2 سهم و برای هر دختر، 1 سهم در نظر گرفته می شود.
2. کل سهام مجازی را جمع می زنیم.
3. مجموع ترکه (باقیمانده پس از کسر سهم وراث فرضی) را بر مجموع سهام مجازی تقسیم می کنیم تا ارزش هر سهم مشخص شود.
4. سپس سهم هر فرزند با ضرب ارزش هر سهم در تعداد سهام مجازی او (1 برای دختر، 2 برای پسر) محاسبه می شود.

مثال جامع: متوفی دارای 2 دختر و 1 پسر است و مجموع ترکه قابل تقسیم بین فرزندان 600 میلیون تومان می باشد.

• پسر: 2 سهم مجازی
• دختر اول: 1 سهم مجازی
• دختر دوم: 1 سهم مجازی

مجموع سهام مجازی: 2 + 1 + 1 = 4 سهم

ارزش هر سهم: 600,000,000 تومان / 4 سهم = 150,000,000 تومان

• سهم پسر: 2 * 150,000,000 تومان = 300,000,000 تومان
• سهم هر دختر: 1 * 150,000,000 تومان = 150,000,000 تومان

با این حساب، پسر 300 میلیون و هر یک از دختران 150 میلیون تومان ارث می برند.

سهم الارث با حضور والدین متوفی

اگر متوفی علاوه بر فرزندان، پدر و مادر نیز داشته باشد، ابتدا سهم آن ها از ترکه کسر می شود و سپس مابقی بین فرزندان تقسیم می گردد. سهم پدر و مادر در این حالت، هر کدام یک ششم (1/6) از کل ترکه است. اگر تنها پدر یا مادر در قید حیات باشند، سهم همان یک ششم ثابت می ماند.

مثال جامع: متوفی دارای پدر، مادر، 1 دختر و 1 پسر است و مجموع ترکه 1 میلیارد و 200 میلیون تومان می باشد.

1. سهم پدر: 1/6 از 1,200,000,000 = 200,000,000 تومان
2. سهم مادر: 1/6 از 1,200,000,000 = 200,000,000 تومان

مجموع سهم پدر و مادر: 400,000,000 تومان

باقیمانده ترکه برای فرزندان: 1,200,000,000 – 400,000,000 = 800,000,000 تومان

حال این 800 میلیون تومان بین دختر و پسر تقسیم می شود (پسر 2 سهم، دختر 1 سهم):

• مجموع سهام مجازی: 2 (پسر) + 1 (دختر) = 3 سهم
• ارزش هر سهم: 800,000,000 تومان / 3 سهم ≈ 266,666,667 تومان
• سهم پسر: 2 * 266,666,667 تومان ≈ 533,333,334 تومان
• سهم دختر: 1 * 266,666,667 تومان ≈ 266,666,667 تومان

سهم الارث اولاد اولاد (نوادگان): شرایط و نحوه محاسبه

نوادگان (اولاد اولاد) در طبقه اول وراث قرار می گیرند، اما تنها در صورتی ارث می برند که هیچ یک از فرزندان متوفی در قید حیات نباشند. به عبارت دیگر، نوه قائم مقام فرزند فوت شده خود می شود. میزان ارث نوه بر اساس سهم الارث پدر یا مادرِ فوت شده اش تعیین می گردد. در اینجا نیز قاعده پسر دو برابر دختر اعمال می شود:

• اگر فرزند فوت شده، پسر بود، نوادگان او (اعم از دختر و پسر) سهم آن پسر را به ارث می برند.
• اگر فرزند فوت شده، دختر بود، نوادگان او (اعم از دختر و پسر) سهم آن دختر را به ارث می برند.

در تقسیم سهم ارثی که به نوادگان می رسد، اگر خود نوادگان از جنس های مختلف باشند، نوه پسر دو برابر نوه دختر ارث می برد. به عبارت دیگر، سهم نوه پسری از سهم نوه دختری که از یک فرزند متوفی به ارادث برده اند، دو برابر خواهد بود.

قاعده پسر دو برابر دختر در تمامی سطوح و طبقات ارث، از جمله در تقسیم سهم الارث بین نوادگان نیز، ساری و جاری است.

تأثیر سایر وراث بر سهم الارث فرزندان

سهم الارث فرزندان تنها به تعداد و جنسیت آن ها بستگی ندارد، بلکه حضور سایر وراث قانونی مانند همسر یا والدین متوفی می تواند بر میزان سهم آن ها تأثیرگذار باشد.

سهم الارث همسر (زوج و زوجه)

حضور همسر متوفی (چه زن و چه مرد) قبل از تقسیم ارث بین فرزندان، باعث کسر سهم او از ترکه می شود. میزان سهم الارث همسر به این بستگی دارد که متوفی فرزند داشته باشد یا خیر:

• در صورت وجود فرزندان: اگر متوفی دارای فرزند یا نوه باشد، سهم الارث همسر (چه مرد و چه زن) یک هشتم (1/8) از اموال متوفی خواهد بود. این سهم برای زن، شامل اموال منقول و قیمت ابنیه و اشجار (اراضی و زمین) است.
• در صورت عدم وجود فرزندان: اگر متوفی فرزند یا نوه نداشته باشد، سهم الارث همسر یک چهارم (1/4) از اموال متوفی خواهد بود.

در مورد سهم الارث همسر نیز طرح هایی برای تغییر و افزایش سهم در مجلس مطرح شده، اما تاکنون هیچ کدام به تصویب نهایی نرسیده اند و قوانین فعلی همچنان حاکم است.

ارث در صورت عدم وجود فرزندان (اشاره به طبقات بعدی وراث)

در شرایطی که متوفی هیچ فرزندی در قید حیات نداشته باشد (و حتی نوادگان هم وجود نداشته باشند)، نوبت به ارث بردن ورثه طبقات بعدی می رسد. این افراد شامل اجداد، خواهران و برادران و فرزندان آن ها هستند. تقسیم ارث در این طبقات نیز دارای قواعد خاص خود است و همچنان اصل برادر دو برابر خواهر در برخی موارد اعمال می شود.

ارث از مادر: آیا تفاوتی با ارث از پدر دارد؟

یک سوال رایج دیگر این است که آیا ارثیه دختر و پسر از مادر، با ارث از پدر تفاوت دارد؟ پاسخ قاطع این است که در قوانین ارث ایران، تفاوتی بین ارث بردن از مادر و پدر وجود ندارد. یعنی در هر دو صورت، اگر متوفی (چه پدر و چه مادر) دارای فرزندان دختر و پسر به صورت مختلط باشد، سهم پسران دو برابر دختران خواهد بود. مبنای محاسبه سهم الارث صرفاً نسبت وارث با متوفی و جنسیت آن هاست، نه جنسیت خود متوفی.

راه های قانونی برای تحقق برابری (به انتخاب موصی/ورثه) و نکات مهم

با وجود اینکه قانون رسمی برابری ارث را برای دختر و پسر به رسمیت نمی شناسد، اما در نظام حقوقی ایران ابزارهایی وجود دارد که خانواده ها می توانند با استفاده از آن ها و در چارچوب قانون، به سمت تقسیم عادلانه تر و مطابق با میل خود حرکت کنند. این راهکارها نیاز به برنامه ریزی و اقدام در زمان مناسب دارند.

وصیت نامه رسمی: ابزاری برای تعدیل سهم الارث

وصیت نامه، یکی از قوی ترین ابزارهای حقوقی برای شخصی است که می خواهد پس از فوت، اموالش مطابق میل او تقسیم شود. فرد می تواند تا یک سوم (1/3) از کل اموال خود را به نفع هر شخصی (چه از ورثه و چه غیر ورثه) وصیت کند. این بخش از وصیت، بدون نیاز به تنفیذ وراث، لازم الاجراست. به عنوان مثال، پدر یا مادری که تمایل دارد دخترانش سهم بیشتری ببرند، می تواند تا سقف یک سوم اموال خود را به نفع دخترانش وصیت کند تا سهم الارث آن ها به سهم پسران نزدیک تر شود.

برای اعتبار حقوقی و جلوگیری از اختلافات آتی، تنظیم وصیت نامه رسمی در دفاتر اسناد رسمی اکیداً توصیه می شود. وصیت نامه های عادی (خودنوشت یا سری) نیز معتبر هستند، اما ممکن است در آینده با چالش های اثبات و اعتراض مواجه شوند.

صلح نامه و هبه در زمان حیات

روش دیگری که والدین می توانند برای تقسیم برابر یا مورد نظر خود از آن استفاده کنند، انتقال اموال در زمان حیات از طریق صلح نامه یا هبه است. در این روش، والدین می توانند بخشی یا تمام اموال خود را به صورت هبه (بذل و بخشش) یا صلح (مصالحه) به فرزندان خود منتقل کنند. مزیت اصلی این روش آن است که:

• نیازی به رعایت قاعده یک سوم نیست و والدین می توانند تمام اموال خود را به هر نسبتی که می خواهند بین فرزندان تقسیم کنند.
• پس از فوت والدین، این اموال جزء ترکه محسوب نمی شود و ورثه نمی توانند نسبت به آن ادعایی داشته باشند.

اهمیت ثبت رسمی صلح نامه یا هبه نامه در دفاتر اسناد رسمی برای اطمینان از صحت و اعتبار حقوقی آن ها بسیار زیاد است. این اقدام از هرگونه ادعای بعدی وراث و ایجاد اختلاف جلوگیری می کند.

توافق ورثه پس از فوت متوفی

حتی پس از فوت متوفی، ورثه می توانند با توافق یکدیگر، ترکه را به شکلی متفاوت از آنچه قانون تعیین کرده است، تقسیم کنند. به عنوان مثال، اگر طبق قانون، سهم پسر دو برابر دختر است، ورثه می توانند با رضایت تمامی آن ها، ترکه را به صورت مساوی یا هر نسبت دیگری که مورد توافقشان است، تقسیم نمایند. شرط اصلی صحت این توافق، رضایت کامل و بدون اکراه همه ورثه و امضای تقسیم نامه رسمی است. در صورت عدم رضایت حتی یک وارث، این توافق قابل اجرا نخواهد بود و تقسیم بر اساس قانون صورت می گیرد.

اهمیت مشورت با متخصصین حقوقی

مسائل ارث، پیچیدگی های حقوقی و بعضاً عاطفی فراوانی دارد. برای جلوگیری از اختلافات خانوادگی و اطمینان از رعایت حقوق تمامی ورثه، مشورت با یک وکیل متخصص در امور ارث، پیش از هر اقدامی، حیاتی است. یک وکیل می تواند با بررسی شرایط خاص هر خانواده، بهترین راهکار قانونی را برای تقسیم ارث، تنظیم وصیت نامه، صلح نامه یا توافق نامه تقسیم ترکه ارائه دهد.

تحلیل های فقهی، حقوقی و اجتماعی پیرامون ارثیه دختر و پسر

تفاوت در سهم الارث دختر و پسر، همواره محل بحث و جدل بوده است. بررسی این موضوع از ابعاد فقهی، حقوقی و اجتماعی، به درک جامع تر این مسئله کمک می کند.

دیدگاه فقهی و استدلال های سنتی

مبنای اصلی قاعده پسر دو برابر دختر در حقوق ایران، آیات قرآن کریم و مبانی فقه شیعه است. مفسران و فقها، دلایل متعددی برای این تفاوت ذکر کرده اند که مهم ترین آن ها به مسئولیت های مالی و اجتماعی مردان بازمی گردد:

1. مسئولیت نفقه: مردان در نظام اسلامی، مسئول تأمین نفقه همسر و فرزندان خود هستند. این وظیفه مالی بر عهده زنان نیست.
2. مهریه و دیه: مردان موظف به پرداخت مهریه هستند و در صورت وقوع جنایت، پرداخت دیه نیز بر عهده عاقله (بستگان ذکور) است که بار مالی بیشتری را متوجه آن ها می سازد.
3. حمایت از خانواده: این سهم بیشتر به مرد امکان می دهد تا نقش سرپرستی و حمایت اقتصادی از خانواده را بهتر ایفا کند.

این استدلال ها، نشان دهنده یک سیستم اقتصادی و اجتماعی است که در آن، مردان وظایف مالی سنگین تری بر عهده دارند و سهم بیشتر از ارث، جبرانی برای این مسئولیت ها تلقی می شود.

بحث های حقوقی و اجتماعی برای برابری

در مقابل دیدگاه سنتی، فعالان حقوقی و اجتماعی، به ویژه در سال های اخیر، استدلال هایی را در جهت برابری سهم الارث مطرح کرده اند:

1. تغییر نقش زن در جامعه: امروزه، بسیاری از زنان در جامعه فعال هستند، شاغل اند و نقش مهمی در تأمین معاش خانواده ایفا می کنند. بار مالی زندگی تنها بر دوش مردان نیست.
2. عدالت جنسیتی و حقوق بشر: از منظر حقوق بشر و اصول عدالت جنسیتی، تفاوت گذاری بر اساس جنسیت در موضوعات مالی مانند ارث، نوعی تبعیض تلقی می شود که باید مورد بازنگری قرار گیرد.
3. تجربه کشورهای دیگر: بسیاری از کشورهای اسلامی در قوانین ارث خود تغییراتی ایجاد کرده و به سمت برابری سهم الارث حرکت کرده اند. این موضوع نشان می دهد که اجتهاد جدید در فقه و هماهنگی با نیازهای زمانه امکان پذیر است.
4. جلوگیری از اختلافات خانوادگی: نابرابری در ارث، گاهی اوقات به کینه و کدورت بین فرزندان و اعضای خانواده منجر می شود که می تواند به سلامت روانی جامعه آسیب بزند.

این بحث ها همچنان در محافل دانشگاهی، حقوقی و اجتماعی ایران ادامه دارد و طرح های پیشنهادی در مجلس نیز بازتاب دهنده همین دغدغه هاست. با این حال، تا زمانی که تغییر قانونی رخ ندهد، آنچه در محاکم جاری است، همان ماده 907 قانون مدنی خواهد بود.

نتیجه گیری

موضوع ارثیه دختر و پسر یکی از پرچالش ترین مسائل در نظام حقوقی ایران است که به دلیل ریشه های فقهی و اجتماعی، دارای ابعاد پیچیده ای است. در این مقاله به طور جامع و دقیق به بررسی قوانین جاری در این زمینه پرداخته شد. مهم ترین نکته ای که باید مورد تأکید قرار گیرد، این است که برخلاف شایعات و گمانه زنی ها، تاکنون (تا سال 1404) هیچ قانون جدیدی مبنی بر برابری کامل سهم الارث دختر و پسر به تصویب نهایی نرسیده است و قاعده پسر دو برابر دختر همچنان مبنای قانونی تقسیم ارث در ایران است.

با این حال، اشاره شد که با وجود قوانین موجود، ابزارهای حقوقی معتبری مانند تنظیم وصیت نامه رسمی تا یک سوم اموال، انعقاد صلح نامه یا هبه در زمان حیات، و همچنین توافق ورثه پس از فوت متوفی، این امکان را فراهم می آورند که خانواده ها بتوانند در چارچوب قانون و با توجه به شرایط و تمایلات خود، به سمت تقسیم عادلانه تر اموال حرکت کنند و از بروز اختلافات آتی جلوگیری نمایند. در نهایت، با توجه به پیچیدگی های حقوقی و تنوع سناریوهای ممکن، اکیداً توصیه می شود که پیش از هرگونه اقدام، با یک وکیل متخصص در امور ارث مشورت شود تا از صحت و اعتبار حقوقی تصمیمات اطمینان حاصل گردد و آرامش خاطر خانواده حفظ شود.

سوالات متداول

آیا قانون جدیدی برای برابری سهم الارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۴ تصویب شده است؟

خیر، تا سال ۱۴۰۴ هیچ قانون جدیدی مبنی بر برابری سهم الارث دختر و پسر به تصویب نهایی نرسیده و ماده ۹۰۷ قانون مدنی (پسر دو برابر دختر) همچنان جاری است.

اگر متوفی فقط یک فرزند دختر داشته باشد، سهم الارث او چقدر خواهد بود؟

اگر متوفی تنها یک فرزند (چه پسر و چه دختر) داشته باشد و وارث دیگری از طبقه اول موجود نباشد، تمامی ترکه (پس از کسر سهم همسر) به همان فرزند می رسد.

میزان سهم الارث نوه ها (اولاد اولاد) چگونه محاسبه می شود؟

نوه ها در صورتی ارث می برند که هیچ یک از فرزندان متوفی زنده نباشند و قائم مقام پدر یا مادر فوت شده خود می شوند. در تقسیم سهم، نوه پسر دو برابر نوه دختر ارث می برد.

آیا می توان پیش از فوت، ارث را به طور مساوی بین فرزندان تقسیم کرد؟

بله، از طریق تنظیم وصیت نامه (تا یک سوم اموال)، یا از طریق صلح نامه و هبه در زمان حیات که می توان تمامی اموال را به هر نسبتی منتقل کرد.

سهم الارث همسر (زن یا شوهر) در کنار فرزندان چقدر است؟

در صورت وجود فرزند یا نوه، سهم الارث همسر (چه مرد و چه زن) یک هشتم (۱/۸) از کل ترکه است.

آیا تقسیم ارث از مادر تفاوتی با ارث از پدر دارد؟

خیر، در نظام حقوقی ایران، تفاوتی در نحوه تقسیم ارث بین فرزندان از پدر یا مادر وجود ندارد و قاعده پسر دو برابر دختر در هر دو حالت اعمال می شود.