در ضروری بودن آب برای بدن و سلامت ما شکی نیست. هرکدام از ما چیزهایی درباره شنیده‌ایم و می‌دانیم که کمبود آب می‌تواند خطرات جدی برای سلامت ما به همراه داشته باشد. همواره به ما گفته‌اند که مراقب کم‌آب شدن بدن و علائم ناشی از آن باشیم تا به دردسر نیفتیم. البته این روز ا با فراهم شدن امکان خرید آنلاین آب میتوان همیشه به آب آشامیدنی دسترسی داشت.اما بیایید فرض کنیم در یک موقعیت بدون آب مانده‌ایم. شاید حدس بزنید طولی نمی‌کشد که کم‌آبی ما را از پا در بیاورد؛ اما به‌راستی مدت زمان زنده ماندن بدون آب چقدر است؟
عوامل مختلفی مانند سطح فعالیت و محیط اطراف ما نیز نقش اساسی در مدت زمان زنده ماندن ما ایفا می‌کنند، بنابراین هیچ راه قابل اعتمادی برای تشخیص سرعت مرگ یک فرد در اثر کم‌آبی وجود ندارد. اما میتوان حدس‌هایی در این‌باره زد.
یک فرد عادی چقدر بدون آب زنده می‌ماند؟
بدن ما هر روز مقدار قابل توجهی آب را برای فعالیت‌های روزمره، زنده نگه داشتن سلول‌ها، تنظیم دما و فعالیت طبیعی ارگان‌های اصلی خود مصرف می‌کند. به طور کل یک فرد می‌تواند حدود سه روز بدون آب زنده بماند. اما این موضوع به مقدار آب مورد نیاز هر فرد و نحوه مصرف آب در بدن او بستگی دارد.
به طور کل مقدار ثابتی نیست و برای هر کس فرق می‌کند. با توجه به همین موضوع میزان آبی که هرکس نیاز دارد هم متفاوت است. عواملی که ممکن است میزان آب مورد نیاز فرد را تغییر دهند عبارت‌اند از:
- سن
- سطوح فعالیت
- سلامت کلی
- عوامل بدنی مانند قد و وزن
- ارتباط جنسی
آنچه که یک فرد می‌خورد نیز ممکن است بر میزان آب مورد نیاز او برای نوشیدن و مدت زمان زنده ماندن بدون آب تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، فردی که غذاهای غنی از آب مانند میوه‌ها، آب میوه‌ها یا سبزیجات می‌خورد، ممکن است به اندازه فردی که غلات، نان و سایر غذاهای خشک مصرف کرده است، نیازی به نوشیدن آب نداشته باشد.
شرایط محیطی که یک فرد در آن قرار دارد نیز بر میزان مصرف آب بدن او تأثیر می‌گذارد. فردی که در آب و هوای بسیار گرم زندگی می‌کند، طبعا بیشتر عرق می‌کند و در نتیجه آب بیشتری از دست می‌دهد. اما فردی که در یک محیط با آب و هوای متعادل است، خیلی عرق نمی‌کند بنابراین به آب کمتری احتیاج خواهد داشت.
اگر فردی به اسهال یا استفراغ مبتلا باشد و به آب دسترسی نداشته باشد، خیلی سریع‌تر از کسی که این مشکلات را ندارد آب از دست می‌دهد. برای مثال در بیماری‌هایی مانند وبا که به اسهال شدید منجر می‌شود کم‌آبی یکی از علل مرگ‌ومیر است. به همین دلیل اولین مرحله درمان وبا، نوشاندن آب فراوان و الکترولیت‌ها به بیمار است.
ضرورت مصرف آب
بدن ما تقریبا برای هر فرآیندی به آب نیاز دارد. برای مثال تنظیم دمای بدن از طریق تعریق و تنفس صورت می‌گیرد که هر دو به آب احتیاج دارند. همچنین آب با تشکیل بزاق و تجزیه غذا به هضم آن کمک می‌کند. مرطوب کردن غشاهای مخاطی، کمک به تعادل pH بدن و کمک به مغز در ساخت و استفاده از هورمون‌های خاص از دیگر مواردی هستند که با کمک آب میسر می‌شوند. به علاوه آب کافی در انتقال سموم از سلول‌ها، دفع مواد زائد از طریق ادرار و تنفس و رساندن اکسیژن به سراسر بدن نیز نقش دارد. پس طبیعی است که مدت زمان زنده ماندن بدون آب خیلی زیاد نیست.
به‌خصوص در شرایط بسیار گرم که فرد عرق می‌کند، اثرات کم‌آبی به‌سرعت ظاهر می‌شود. این اثرات ممکن است در ابتدا با علائم ساده‌ای مانند سردرد و بی‌حالی آغاز شود اما خیلی زود علائم جدی‌تر بروز پیدا می‌کنند. البته در کنار همه این‌ها، این روزها هم برای ما روشن است.
عوارض ننوشیدن آب
بدن از آب برای تولید عرق استفاده می‌کند که تبخیر شده و دمای بدن فرد را کاهش می‌دهد. بدون آب، بدن نمی‌تواند عرق تولید کند. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش خطرناک دمای بدن و فشار بر مایعات بدن از جمله خون شود. اگر این امر منجر به کاهش حجم خون شود، خون کمتری در بدن گردش می‌کند و باعث افت شدید فشار خون می‌شود. این خود می‌تواند منجر به بیهوشی یا مرگ شود.
آب به بدن کمک می‌کند تا سموم را از سلول‌ها خارج کرده و از طریق ادرار و تنفس دفع کند. بدون آب، بدن نمی‌تواند این کار را به طور موثر انجام دهد و باعث تجمع سموم می‌شود. تجمع سم در بدن به کلیه‌ها که وظیفه دفع سموم از بدن را دارند، آسیب می‌رساند. اگر کلیه‌ها از کار بیفتند، سموم بیشتر شده و باعث نارسایی گسترده اندام‌ها و مرگ می‌شود. مجموعه این موارد علت کوتاه بودن مدت زمان زنده ماندن بدون آب و ضرورت مصرف را نشان می‌دهد.
نقش غذا در کم‌آبی بدن
اصلی‌ترین راه دریافت مایعات نوشیدن آب خالص است. هرچند بهتر است آبی که می‌نوشیم از سلامت و کیفیت کافی برخوردار باشد. آب تصفیه شده استاندارد، کیفیت و سلامت بیشتری دارد. با می‌توانید به آب استانداردی برسید که هم سالم است و هم بدن شما را هیدراته نگه می‌دارد. البته مصرف مایعات دیگر مانند دمنوش‌های گیاهی، آب میوه‌ها و آبگوشت نیز به هیدراتاسیون کمک می‌کنند. همچنین بسیاری از غذاها حاوی آب هستند که مایعات بدن را تا حد بسیاری تامین می‌کند. به‌عنوان مثال میتوان به میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی، هندوانه و سبزیجات مانند اسفناج اشاره کرد.
با این حال، همه غذاها به هیدراته شدن بدن کمک نمی‌کنند. غذاهای بسیار خشک و شور، مانند انواع نان، چیپس نمکی، یا سایر تنقلات خشک بسته‌بندی شده، ممکن است کم‌آبی بدن را بدتر کنند. نوشیدنی‌های حاوی الکل یا کافئین نیز ممکن است بدن را سریع‌تر کم‌آب کنند، زیرا باعث ادرار زیاد می‌شوند. با مصرف این مواد غذایی احتمال دارد مدت زمان زنده ماندن بدون آب کوتاه‌تر شود.
خطرات کم‌آبی بدن
تاکنون درباره مدت زمان زنده ماندن بدون آب گفتیم، اما اولین نشانه‌های کم‌آب شدن بدن چیست؟ علائم کم‌آبی می‌تواند به‌سرعت ظاهر شود. اگر بدن شروع به از دست دادن آب کند، ممکن است سیگنال‌هایی را به مغز ارسال کند که از اولین علائم کم‌آبی هستند. اکثر مردم با علائم جزئی کم‌آبی، مانند داشتن دهان بسیار خشک یا احساس تشنگی بسیار آشنا هستند.
یک مقاله که در مجله Nutrients منتشر شده است، بیان می‌کند که تشنگی اولین علامتی است که نشان می‌دهد یک فرد آب کافی در بدن خود ندارد. گوش دادن به این سیگنال‌ها و ورود آب به بدن بسیار مهم است. همانطور که یک مطالعه در نشان می‌دهد، آب چیزی در حدود 60 درصد وزن بدن افراد را تشکیل می‌دهد و کاهش 3 درصد از این وزن از طریق از دست دادن آب ممکن است منجر به کم‌آبی بدن شود.
اگر فردی این علائم را نادیده بگیرد یا نتواند آب دریافت کند، بدن او پاسخ می‌دهد و مدت زمان زنده ماندن بدون آب برای او بیش از چند روز نخواهد بود. مغز سیگنال‌هایی را به بدن ارسال می‌کند تا در مصرف آب صرفه‌جویی کند و کمتر ادرار کند. این کار عملکرد کلیه‌ها را نیز کند می‌کند. کندی یا کمبود انرژی، سردرد یا سرگیجه و گیجی، گرمازدگی، افزایش دمای بدن و تشنج از دیگر نشانه‌های کم‌آب شدن بدن هستند. همچنین ممکن است فرد دچار شوک شده و واکنشی نشان ندهد.
نوشیدن منظم آب به حفظ سلامت کمک می‌کند. شاید کم‌آبی‌های جزئی باعث مرگ نشوند، ولی عوارضی برای بدن دارند. برای مثال، ننوشیدن آب کافی روی پوست ما تاثیر می‌گذارد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله را مطالعه کنید. همچنین بی‌توجهی به مصرف آب کافی عملکرد دستگاه گوارش و کلیه را از حالت ایده‌آل خارج می‌کند.
نتیجه گیری
مصرف کافی آب برای زندگی انسان ضروری است. در حالی که برخی از افراد ممکن است بتوانند هفته‌ها بدون غذا زنده بمانند، اما مدت زمان زنده ماندن بدون آب تنها چند روز است. نوشیدن آب و خوردن به جلوگیری از کم‌آبی بدن کمک می‌کند. در عین حال، خوردن غذاهای شور و نوشیدنی‌های الکلی و کافئین‌دار باعث کم‌آب شدن بدن می‌شود.
با شروع کم‌آبی علائمی مانند احساس تشنگی، سردرد و خشکی دهان شروع می‌شود و با ادامه این روند عملکرد بدن در تنظیم دما و کارکرد کلیه‌ها اختلال پیدا می‌کند و علائم شدیدتری مانند گرمازدگی و تشنج رخ می‌دهد. نوشیدن آب، اصلی‌ترین راه برای جلوگیری از کم‌آبی است. خیلی بهتر است که کیفیت آبی که هر روز مصرف می‌کنیم در حد استاندارد باشد. برای رسیدن به این کیفیت می‌توانیم از دستگاه تصفیه آب استفاده کنیم.