کلاچ گیر هوشمند برقی چیست و چه مزایای دارد ؟
یکی از مشکلات اساسی برای رانندگان خودرو به کلاچ و ترمز مربوط می‌شود و این مسئله زمانی بیشتر به چشم می‌آید که رانندگان در شهرهای شلوغ و پرتردد رانندگی کنند. این موضوع علاوه بر خستگی رانندگان و عوارض فیزیکی سبب صدمه دیدن ماشین هم می‌شود. بنابراین رانندگی در ترافیک با خودرو گیربکس دستی یکی از معضلات رانندگان به‌شمار می‌آید.
با پیشرفت تکنولوژی بسیاری از شرکت‌های فعال و خلاق در زمینه طراحی خودرو به راهکاری برای برطرف کردن این مشکل دست پیدا کرده‌اند و آن نصب گیربکس اتوماتیک یا بهره‌گیری از کلاچ برقی بر روی خودروهای مدل بالا محسوب می‌شود. اگر می‌خواهید با کلاچ برقی، نحوه عملکرد آن و مزایا و معایب این سیستم بر روی ماشین بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله از اهاکو را تا انتها مطالعه کنید.
کلاچ برقی چیست؟
ایده استفاده از سیستم‌های پیشرفته برای حل معضل کلاچ و ترمز در شهرهای پرترافیک توسط شرکت‌های خلاق در زمینه طراحی خودرو به مرحله تولید رسید. در واقع کلاچ برقی به نوعی دستگاه الکترومکانیکی گفته می‌شود و قابلیت نصب بر روی انواع خودرو را دارد و با بهره‌گیری از این سیستم دیگر به کلاچ و ترمز نیازی نیست.
این سیستم مکانیزمی شبیه به گیربکس اتوماتیک دارد با این تفاوت که در گیربکس اتوماتیک پس از حرکت خودرو دیگر به کلاچ و ترمز نیازی نیست و تعویض دنده کاملا اتوماتیک انجام می‌شود ولی در سیستم کلاچ برقی فقط عمل کلاچ‌گیری به صورت اتوماتیک انجام شده و راننده باید تعویض دنده (افزایش دنده و معکوس کردن) را به صورت دستی انجام دهد. بنابراین در سیستم کلاچ هوشمند یا کلاچ اتوماتیک تنها عمل کلاچ‌گیری به صورت خودکار انجام خواهد شد و دیگر به نیم کلاچ کردن برای تعویض دنده توسط پا نیازی نیست.
کلاچ برقی چگونه عمل می‌کند؟
شاید این سوال ذهن شما را درگیر کرده است که مکانیزم عملکرد کلاچ برقی به چه صورت انجام می‌شود؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که سیستم کلاچ هوشمند از ECU خودرو اطلاعات دور موتور را دریافت می‌کند تا در زمان زیاد شدن دور موتور خودرو به صورت اتوماتیک عمل نیم کلاچ انجام شود و وقتی دور موتور به بالاترین میزان مناسب برای تعویض دنده رسید، عمل نیم کلاچ به تمام کلاچ تبدیل شده تا دنده به صورت دستی توسط راننده تعویض شود. این موضوع بالعکس هم با پایین آمدن دور موتور به صورت اتوماتیک سبب رها شدن کلاچ خودرو می‌شود.
لازم به ذکر است که سیستم کلاچ برقی فقط در افزایش و کاهش دنده عمل نمی‌کند و در مواقعی که نیاز به بالا رفتن از شیب است، عمل نیم کلاچ را انجام می‌دهد و یا زمانی که ترمز ناگهانی صورت می‌گیرد، عمل کلاچ‌گیری برای تعویض معکوس دنده و نگه‌داشتن خودرو بدون خاموش شدن موتور انجام خواهد شد.
کلاچ برقی خودرو شامل چه اجزایی می شود؟
کلاچ برقی یا کلاچ هوشمند از چندین بخش مختلف تشکیل شده است. شستی روی دسته دنده به عنوان جزء پرکاربرد این سیستم به‌شمار می‌آید و راننده مستقیما با آن سر و کار دارد. با نصب سیستم کلاچ برقی بر روی خودرو، شستی برقی متناسب با کلاچ اتوماتیک جایگزین سردنده معمولی می‌شود.
روی این سردنده برقی یک شستی وجود دارد و زمانیکه راننده خودرو قصد حرکت دارد باید ابتدا شستی روی دسته دنده را فشار دهد و خودرو را در دنده 1 قرار داده و سپس پدال گاز را فشار دهد. در مرحله بعد مکانیزم سیستم کلاچ هوشمند با دریافت اطلاعات دور موتور از ECU خودرو مقدمات لازم به منظور تعویض دنده را برای راننده فراهم می‌کند.
سیستم کلاچ هوشمند چه مزایایی دارد؟
همانطور که از مکانیزم عملکرد سیستم کلاچ هوشمند یا اتوماتیک متوجه شدید، بهره‌گیری از آن در خودرو سبب راحتی و کاهش خستگی رانندگان می‌شود و مزایایی چون افزایش طول عمر صفحه کلاچ و کاهش مصرف سوخت خودرو را در پی خواهد داشت. از دیگر مزایای کلاچ برقی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
قیمت مناسب در مقایسه با سیستم گیربکس معمولی
کلاچ‌گیری اتوماتیک در مسیرهای پرتردد و نیم‌کلاچ در سربالایی
قابلیت ارتقاء به گیربکس اتوماتیک AMT
نیاز نداشتن به تغییر سیستم گیربکس و دیفرانسیل ماشین
فراهم کردن شرایط مناسب برای رانندگی معلولین و جانبازان
افزایش طول عمر و ماندگاری دیسک و صفحه کلاچ خودرو
پیشگیری از عوارض جسمانی رانندگان از قبیل کمردرد و زانو درد و …
قابلیت تنظیم در موقعیت نیم کلاچ
بدون تغییر در شتاب اولیه خودرو
نصب سریع و آسان بر روی خودرو و بدون نیاز به هزینه نگهداری
معایب بهره گیری از کلاچ برقی
در کنار تمام مزایایی که استفاده از کلاچ اتوماتیک در خودرو برای رانندگان خواهد داشت. انجام اشتباهاتی هم در این نوع سیستم سبب کاهش راندمان کلاچ برقی می‌شود. این اشتباهات و کاستی‌ها را می‌توان جزو معایب این سیستم در نظر گرفت. این موارد عبارتند از:
درست استفاده نکردن از کلاچ توسط راننده
کلاچ‌گیری بی‌مورد و سرخود در برخی مواقع
درست تعویض نکردن دنده
متوقف کردن خودرو در سربالایی با استفاده از کلاچ
امکان سوختن قطعات الکترونیکی در صورت تعویض اشتباه دنده توسط راننده
درست نصب نکردن سیستم کلاچ اتوماتیک بر روی خودرو (کمبود تکنسین متخصص و با تجربه)
برقی نبودن موتور کلاچ (زغالی بودن سیستم)
معایب کلاچ برقی در مقایسه با مزایای آن بسیار اندک بوده و بیشتر به خطای انسانی مرتبط است. بنابراین با کمی دقت در تنظیمات توسط تکنسین متخصص و استفاده از این سیستم توسط راننده، می‌توان تا حد زیادی از کاهش راندمان این سیستم جلوگیری کرد.
راهنمای استفاده از سیستم کلاچ اتوماتیک
تنظیمات سیستم کلاچ برقی باید یکبار توسط تکنسین متخصص و با تجربه در نمایندگی مجاز انجام شود و رانندگان فقط در مواقع ضروری باید از این راهنما استفاده کنند. نکات مهم به منظور استفاده از سیستم کلاچ هوشمند شامل موارد زیر می‌شود:
راننده باید خودرو را در حالت صاف و متعادل قرار دهد و سپس وضعیت دنده را روی 1 قرار داده و ترمز را رها کند. در این صورت راننده با 3 حالت زیر مواجه خواهد شد:
الف) با رها کردن ترمز خودرو و رفتن دور موتور روی 800 شاهد حرکت طبیعی و نرمال خودرو خواهید بود و تعوبض دنده در حین رانندگی به راحتی انجام می‌شود.
ب) در صورتی که خودرو سریع حرکت کند و دنده به راحتی جا نرود باید چند بار کلید سیم سبز را به سمت پایین بزنید تا حرکت خودرو آهسته و نرمال شود.
ج) در مواقعی که خودرو حرکت نکرد باید چند بار کلید را به سمت بالا (سیم قرمز یا صورتی) بزنید تا خودرو به آرامی حرکت کند.
به منظور تنظیم سیستم بهتر است کلید را 2 تا 2 تا به سمت بالا و پایین بزنید.
چرخاندن کلید ولوم‌دار به سمت چپ یعنی جرکت سریع خودرو و به سمت راست یعنی خودرو آهسته حرکت کند. همچنین با کلید صفر و 1 می‌توان سیستم را روشن و خاموش کرد.
زمان روشن یا خاموش کردن سیستم حتما ترمز در حالت رهاشده باشد.
با باز کردن سوئیچ و شنیدن 2 بار صدای بوق از سیستم به زدن استارت اقدام کنید.
برای خاموش کردن سیستم باید کلید را به سمت بالا یا پایین به مدت 10 ثانیه نگه دارید تا صدای یک بوق از سیستم شنیده شود و سپس آن را رها کنید.
بهتر است در حالت سیستم روشن از کلاچ پایی استفاده نکنید.
کلاچ برقی چگونه کار می کند؟
عمل کلاچ گیری و تعویض دنده یکی از چالش‌های بزرگ رانندگی به خصوص برای افراد مبتدی محسوب می‌شود؛ زیرا در حین رانندگی باید دائما حواسشان به دور موتور و زمان مناسب برای عوض کردن دنده باشد. البته رانندگان حرفه‌ای نیز در زمان گیرکردن در ترافیک سنگین و یا سربالایی با مشکل کلاچ و ترمز درگیر هستند و برای حرکت اتومبیل مجبورند مدام پای خود را روی کلاچ گذاشته و دنده را عوض کنند. این تعویض مکرر دنده و فشردن پا بر روی پدال کلاچ بسیار خسته کننده است و در شهرهای شلوغ و پرترافیک به یکی از معضلات بزرگ رانندگی تبدیل شده است.
اما این مشکل با طراحی و تولید کلاچ برقی یا کلاچ اتوماتیک به طور کامل برطرف شده است؛ یعنی با استفاده از کلاچ برقی دیگر نیازی نیست برای شروع حرکت، نیم کلاچ بگیرید و یا برای عوض کردن دنده، پای خود را بر روی پدال کلاچ فشار دهید. کلاچ اتومات این عمل را به صورت خودکار و در زمان مناسب انجام می‌دهد و شما را برای همیشه از فشردن پا بر روی کلاچ خلاص کرده است. کلاچ هوشمند رانندگی را برای شما شیرین و لذت بخش می‌سازد و با نصب آن بر روی اتومبیل خود دیگر نیازی نیست برای هر تعویض دنده، پای خود را بر روی پدال کلاچ فشار دهید. در ادامه این مطلب شما را با مکانیزم کلاچ برقی و مزایا و معایب آن بیشتر آشنا خواهیم کرد.
کلاچ اتوماتیک از چه اجزایی تشکیل شده است؟
کلاچ برقی از اجزایی همچون کنترلر، دسته دنده، الکتروموتور، دسته سیم، کابل کلاچ، چندین نگهدارنده و سنسور تشخیص دنده خلاص تشکیل شده است. تمامی این قطعات در کنار یکدیگر سیستم کلاچ هوشمند را تشکیل می‌دهند و شما را از فشردن پدال کلاچ در زمان شروع حرکت و یا تعویض دنده بی نیاز می‌سازند.
در میان این قطعات کاربردی، قطعه «شستی سر دنده» همان بخشی است که راننده بیشترین سروکار را با آن دارد و به عنوان پرکاربردترین قطعه کلاچ برقی شناخته می‌شود. این شستی بر روی سر دنده قرار می‌گیرد و راننده زمانی که می‌خواهد اتومبیل را به حرکت دربیاورد، ابتدا باید این شستی را با دست فشار دهد و خودرو را در حالت دنده 1 قرار دهد و سپس پدال گاز را با پای خود فشار دهد. پس از آن دیگر تمامی فرآیندهای مربوط به کلاچ گیری بر عهده کلاچ برقی خواهد بود و شما فقط باید دنده را به صورت دستی تعویض نمایید.
البته کاربرد کلاچ اتومات تنها به تعویض دنده خلاصه نمی‌شود و این سیستم عمل نیم کلاچ را نیز به صورت هوشمند برای شما انجام می‌دهد. یعنی در موقعیت‌هایی همچون بالا رفتن از شیب‌های تند که به گرفتن نیم کلاچ احتیاج دارید و یا زمانی که به صورت ناگهانی ترمز می‌کنید، کلاچ برقی به کمکتان می‌آید و عملکرد شما را بهبود می‌بخشد. یعنی دیگر بدون خاموش شدن اتومبیل می‌توانید از سربالایی‌های تند بالا بروید و نیازی به گرفتن نیم کلاچ نخواهید داشت.
کلاچ برقی چگونه کار می کند؟
سوالی که ممکن است برایتان پیش آمده باشد این است که کلاچ برقی یا کلاچ اتوماتیک چگونه کار می‌کند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که سیستم کلاچ اتومات اطلاعات مربوط به دور موتور را از بخش ECU یا همان کامپیوتر اتومبیل دریافت می‌کند تا با تحلیل سریع دیتای آن بتواند زمان مناسب برای تعویض دنده را تشخیص دهد. در این حالت عمل نیم کلاچ یا کلاچ کامل به صورت هوشمند و اتوماتیک توسط کلاچ اتومات انجام خواهد شد.
یعنی زمانی که دور موتور خودرو بالا می‌رود و زمان تعویض دنده فرا می‌رسد، کلاچ برقی به جای راننده نیم کلاچ را به کلاچ کامل تبدیل می‌کند. در این موقعیت تنها کاری که باید انجام دهید این است که سردنده را به صورت دستی در دنده مورد نظر خود قرار دهید. تفاوت انواع کلاچ برقی در تنوع و مدل‌های سر دنده آن است که در یک مدل آماده با کلید معمولی و سه مدل با ساخت قالب سفارشی به همراه کلید معمولی، کلید چراغ دار و کلید مغناطیسی ساخته می‌شوند. کلاچ برقی بر روی اکثر اتومبیل‌ها قابل نصب است و نوع سر دنده آن با توجه به سلیقه شما ساخته و نصب می‌شود.