گیربکس های صنعتی دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. تعیین بهترین نوع گیربکس صنعتی، به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای این که بدانیم کدام گیربکس برای کار مورد نظر ما مناسب است، به شکل مختصر در مورد انواع گیربکس ها صحبت می کنیم و سپس نتیجه گیری می کنیم.
باید به این نکته توجه کنیم که گیربکس های صنعتی مدل های مختلفی و زیادی دارند اما برخی از آن ها مدل خاص هستند مثل گیربکس SN که چرخ دنده هلیکال دارد اما طراحی آن متفاوت است. به همین دلیل ما 5 مدل پرکاربرد و پر استفاده تر را بررسی می کنیم.
گیربکس خورشیدی
گیربکس خورشیدی برای مواقعی است که نیاز به گشتاور بالا داریم. در برخی مدل ها، حداکثر گشتاور گیربکس های خورشیدی 5.400.000 نیوتن متر است که عددی بسیار زیاد است. اکثر گیربکس های خورشیدی به صورت شافت مستقیم هستند اما برخی مدل ها به صورت 90 درجه هم هستند. مثل گیربکس فیدر دام. البته این نوع گیربکس عمدتا به صورت سفارشی تولید می شود و استفاده روتین ندارد.
گیربکس های خورشیدی با توجه به ساختار چرخ دنده های خود، حرکتی نرم و پر قدرت دارند. به همین دلیل در امور صنعتی سنگین به خوبی قابل استفاده هستند. انتخاب گیربکس خورشیدی، بسته به برند، نوع کاربری، قیمت، قدرت گیربکس و تعداد طبقات آن متفاوت است.
گیربکس حلزونی
این گیربکس گشتاور پایین و محدوده نسبت تبدیل کمی دارد اما جز پرمصرف ترین مدل ها است. محدوده نسبت تبدیل گیربکس های حلزونی عمدتا بین 7 تا 100 است.
از جمله دلایل استفاده گسترده می توان به اندازه کوچک و قیمت پایین آن ها اشاره کرد. همچنین دارای مدل های مختلفی هستند که نیاز مصرف کننده را به خوبی رفع کنند.
ویژگی مهم دیگر این مدل گیربکس، خاصیت خود قفل شوندگی است که از حرکت گیربکس در جهت مخالف جلوگیری می کند.
تمامی گیربکس های حلزونی به شکل شافت بغل یا 90 درجه هستند. به دلیل استفاده بالا در صنایع مختلف، برندهای مختلفی دست به تولید این گیربکس ها زده اند. به هیمن دلیل انتخاب بهترین گیربکس حلزونی، مستلزم شناخت بهترین برندها و ویژگی های هر یک است.
گیربکس هلیکال
این گیربکس ها تحمل بار و توان بالایی دارند و جز گیربکس های پرقدرت حساب می شوند.
گیربکس های هلیکال نسبت به گیربکس های خورشیدی طراحی های متفاوت تری مثل شافت مستقیم و آویز یا شافت موازی دارند.
این طراحی های متفاوت جزء مزیت های گیربکس هلیکال است چون این امکان را می دهد که در شرایط مختلف و با زاویه های متفاوتی نصب و استفاده شود.
گیربکس کرانویل پینیون
گیربکس کرانویل پینیون و بول هلیکال هم از لحاظ ساختار داخلی و هم ظاهری بسیار مشابه یکدیگر هستند و برای همین در یک دسته قرار می گیرند. تنها تفاوت آن ها در نوع چرخ دنده ای است که استفاده می کنند.
تقریبا می توان گفت که بعد از گیربکس های خورشیدی، گیربکس های کرانویل پینیون یا بول هلیکال جز پرقدرت ترین گیربکس ها هستند.
گیربکس های کرانویل پینیون به اسم گیربکس شافت بغل یا 90 درجه هم شناخته می شوند چون ورودی و خروجی آن ها دارای زاویه ای 90 درجه است.
گیربکس شافت موازی
گیربکس ها بر اساس محور ورودی و خروجی هم تقسیم بندی می شوند که به شافت مستقیم و شافت بغل یا 90 درجه اشاره کردیم، الان فقط به شافت موازی ها می پردازیم.
در گیربکس های شافت موازی، همان طور که از اسمشان مشخص است شافت ها به صورت موازی با یکدیگر قرار دارند اما به دو شکل مختلف قرار می گیرند.
در مدل اول که بیشتر گیربکس های چند محور یا قورباغه ای این مدلی هستند شافت های ورودی و خروجی در کنار یکدیگر و به صورت موازی قرار دارند.
در مدل دیگر هم شافت های ورودی و خروجی موازی هستند اما شافت ورودی بالاتر از شافت خروجی قرار دارد که به آن ها، گیربکس آویز می گویند.
نتیجه گیری
هر شخصی باتوجه به نیازی که دارد باید گیربکس مناسب را برای خرید با قیمت مناسب انتخاب کند و به عنوان مثال نمی توان گفت که گیربکس هلیکال، بهترین گیربکس صنعتی است.
نکته دیگر اینکه هر گیربکس کاربرد خاصی دارد و در همه صنایع و در همه جا نمی توان از یک مدل خاص استفاده کرد.
به عنوان مثال گیربکس حلزونی، پرکاربردترین گیربکس صنعتی است اما فقط برای گشتاورهای پایین و صنایع سبک تا نیمه سنگین مناسب است و نمی توان برای دستگاه های بسیار سنگین استفاده کرد.
یا این که اگر نیاز به گشتاور بالا داشته باشیم، از گیربکس های خورشیدی و کرانویل و هلیکال می توان استفاده کرد اما استفاده از هرکدام نیازمند داشتن شرایط آن گیربکس است. چرا که در صورت نداشتن فضای کافی، گیربکس های بول گزینه مناب تری است.
یعنی اگر صرفا گشتاور بسیار بالا برای ما مهم باشد باید از نوع خورشیدی استفاده کرد و اگر زاویه محورهایی که قرار است به عنوان ورودی و خروجی گیربکس باشند، باید 90 درجه باشد از گیربکس کرانویل پینیون استفاده می شود. همچنین اگر به لحاظ فضا مشکلی نداریم و قیمت های مناسب تری بخواهیم، می توان در برخی از گشتاور ها و نسبت تبدیل ها از انواع گیربکس هلیکال شافت مستقیم استفاده کرد.
سوالات متداول
- بهترین نوع گیربکس صنعتی کدام است؟
نمی توان به طور خاص یک نوع گیربکس را نام برد و با توجه به جایی که قرار است استفاده شود، باید گیربکس را انتخاب کرد.
- بیشترین میزان گشتاور در بین گیربکس های صنعتی متعلق به کدام مدل است؟
گیربکس های خورشیدی، بیشترین میزان گشتاور را دارند. البته گیربکس های صنعتی چند محور نیز گشتاور های بالایی دارند.
- پرکاربردترین نوع گیربکس کدام است؟
گیربکس های حلزونی، پراستفاده ترین نوع در بین تمامی گیربکس های صنعتی است.