نحوه تنظیم رله های کلید اتوماتیک

امروزه مشکلاتی نظیر اضافه بار و اتصال کوتاه از در سیستم‌های برق صنعتی و یا سیستم‌های توزیع برق شهری و ساختمانی مشاهده می شود. این مشکلات در مدت زمانی کوتاه ظاهر شده و ممکن است خسارات جبران‌ ناپذیری را به دنبال داشته باشد. برای محافظت از تجهیزات در برابر چنین خطراتی، تجهیزات حفاظتی زیادی طراحی ‌شده است که از بهترین و کارآمد ترین آن ها می توان به کلید اتوماتیک قابل تنظیم اشاره کرد. قابل تنظیم بودن این تجهیز از شاخص ها مهم آن به شمار می رود. به طور کامل در ادامه این مقاله به نحوه تنظیم رله های کلید اتوماتیک قابل تنظیم می پردازیم با ما همراه باشید.

نکات لازم برای تنظیم رله های کلید اتوماتیک قابل تنظیم

در ابتدا برای تنظیمات کلید اتوماتیک از جمله کلید اتوماتیکLS  به اطلاعات کامل و جامعی در مورد پارامترهای آن که در ادامه ذکر می کنیم لازم است.پس از جمع آوری اطلات در مورد پارامتر ها، با توجه به مقدار جریان نامی خط و محاسبات حداکثر جریان اتصال کوتاه اقدام به انتخاب کلید اتوماتیک می کنیم زیرا هر کلید اتوماتیک قابل تنظیم در محدوده کار معینی طراحی و تولید شده است‌.

حالا نوبت به تنظیم کردن رله های کلید مورد نظر رسیده است که باتوجه به شرایط موجود آن را تنظیم می کنیم. هر کلید اتوماتیک قابل تنظیم یک منحنی قطع جریان – زمان دارد که می تونایم از اطلاعات آن برای تنظیم رله ‌های کلید اتوماتیک استفاده کنیم.اعدادی براساس ضریب جریان نامی در محور افقی این منحنی قرار گرفته و بر روی محور عمودی این منحنی نیز اعدادی براساس زمان به ثانیه تقسیم‌ بندی شده ‌است.

کلید اتوماتیک قابل تنظیم چیست؟

کلید اتوماتیک قابل تنظیم یا کلید کمپکت نوعی بریکر قطع کننده اتوماتیک زیر بار می باشد که در مدارهای برق صنعتی فشار ضعیف مورد استفاده قرار می گیرد. این تجهیز در فیدرهای ورودی و یا خروجی تابلو برق‌های صنعتی نصب می‌شوند که شاخص قابل تنظیم بودن آن به شناسایی جریان های سنگین و ناگهانی کمک می کند.کلید های اتوماتیک قابل تنظیم می توانند هر نوع خطا در اثر اتصال کوتاه و یا اضافه بار را تشخیص دهند دارند و در کسری از ثانیه مدار را قطع کنند تا از آسیب به تجهیز مورد نظر جلوگیری شود.

رله ‌های کلید اتوماتیک قابل تنظیم

عملکرد بهینه یک کلید اتوماتیک قابل تنظیم در زمان وقوع اتصال کوتاه و یا جریان اضافه بار نیازمند به تنظیم دقیق تمامی این رله‌ های کلید مورد نظر می باشد. پس به این نتیجه می رسیم که برای تنظیم رله های کلید اتوماتیک نیاز است تمامی این رله ها را بشناسیم در ادامه به طور کامل هر کدام از این رله‌ها مورد بررسی قرار می دهیم.

• رله جریان دائم پیوسته:

برای تنظیم مقدار جریان نامی سیستم، از این رله استفاده می شود. می توان این رله را دقیقاً به اندازه‌ی In قرار داد؛ اما همانطور که گفتیم اغلب براساس درصدی از جریان نامی تنظیم می شوند. جریان تنظیمی رله جریان دائم پیوسته در قسمت بالایی منحنی جریان و زمان کلید اتوماتیک قابل تنظیم قرار می گیرد.

• رله قطع جریان نشتی زمین:

کلید های اتوماتیک قابل تنظیم به گونه ای طراحی شده اند که اختلالات نشتی جریان زمین را می توانند پیش بینی کنند. در حالاتی کابل در هر نقطه از سیستم قطع می شود که با زمین ارتباط برقرار می کند و در نهایت پدیده‌ ی نشتی جریان زمین اتفاق می افتد. کلید اتوماتیک با استفاده از تنظیم این رله فورا جریان را تشخیص داده و واکنش نشان می‌ دهد. محدوده رله Ground Foult Pick  up در 0.1 الی 0.4 ثانیه تنظیم می‌ شود.

• رله تأخیر بلند مدت:

کلید اتوماتیک های که جریان‌ های بالا و گذرا دارند همانند جریان راه‌ اندازی الکتروموتورهای بزرگ صنعتی طراحی و تنظیم شده اند. گفتنی است که این جریان‌ های بالا و گذرا به دلیل این که بخشی از طبیعت سیستم در لحظه راه‌ اندازی می باشند هرگز نباید تصور شود که جریان اتصال کوتاه هستند یا اضافه بار هنگامی که این جریان ها عبور می کنند شستی و متوقف می شوند. از رله Long – time dely بری تنظیم این جریان استفاده می کنند که دارای یک تایمر با واحد ثانیه است. ادامه دار شدن جریان در مدت زمان بیشتر از این رله نشان دهنده وجود خطا در راه اندازی می باشد. این رله که در قسمت بالایی منحنی جریان – زمان  قرار گرفته است در محدوده 2.2 تا 27 ثانیه قابلیت تنظیم شدن را دارد.

• رله تاخیر کوتاه ‌مدت:

رله تاخیر کوتاه مدت یا Short – time dely تایمری می باشد که به دو شکل زمان ثابت یا زمان متغیر قابل تنظیم است. محدوده زمان ثابت این رله در بازه 0.05 تا 0.5 ثانیه و محدوده زمان متغیر آن در محدوده‌ ی 0.18 تا0.45 ثانیه است. تنظیم این رله موجب هماهنگی بهتر میان فیوز ها و بریکر های حرارتی یا هر تجهیز حفاظتی دیگری می شود.

• رله قطع کوتاه ‌مدت:

این رله ماهیت جریانی دارد که با در محدوده 1.5 الی ۱۰ برابر جریان Ir تنظیم می شود. رله قطع کوتاه مدت یا Short – time Pick up یک گپ تأخیری نیز براساس محدوده جریان مجاز دارد. به طوری که در محدوده فراتر از جریان Ir برای مدتی فعال بوده تا در زمانی که تجهیزات حفاظتی پایین‌ دست کلید اتوماتیک کوتاه می شوند فرصت لازم را برای عملکرد بهینه داشته باشند. محدوده فعالیت این رله در میانه‌ ی منحنی جریان – زمان کلید اتوماتیک قابل تنظیم قرار گرفته است. با تنظیم درست رله Short – time Pick up می‌ توان حفاظت از سیستم و تجهیزات الکتریکی را فراهم کرد.

• رله قطع سریع:

رله قطع سریع یا Instantaneous Pick up جریانی می باشد که با عملکرد خود، عملیات قطع کلید اتوماتیک قابل تنظیم را فراهم می آورد. این رله در محدوده 2 تا 40 برابر جریان Ir تنظیم می ‌شود.

پارامتر های مهم کلید اتوماتیک

برای انجام عملکرد و چگونگی قطع کلیدهای اتوماتیک در مواجهه با جریان‌های اتصال کوتاه یا اضافه بارها، قابل تنظیم شدن کلید است. برای تنظیم شدن نیاز به آشنایی چند پارامتر مهم می باشد که به شرح زیر است:

• پارامتر Ui:

این پارامتر ولتاژ عایقی نامی کلید می باشد تا در صورت بالا رفتن ولتاژ کلید از این مقدار و مختل شدن آن جلوگیری کند. امکان دارد. ولتاژی که از این کلید عبور می‌ کند نباید بالاتر ۷۵۰ ولت تجاوز کند.

• پارامتر Uimp:

این پارامتر ولتاژ ضربه ای می باشد تا کلید بتواند در یک لحظه ولتاژ را تحمل کند اما بعد از تحمل ولتاژ و انجام حفاظت، کلید باید مورد بررسی قرار گیرد که آیا باید سرویس شود یا تعویض.

• پارامتر Ue:

پارامتر مهم دیگر کلید پارامتر Ue می باشد که به معنای ولتاژ عایقی نامی می باشد و توانایی پشتیبانی ولتاژ 220 الی 240 ولت ac ، ولتاژ 380 الی 415 ولت ac، ولتاژ 440 ولت ac، ولتاژ 500 ولت ac، ولتاژ 525 ولت ac، ولتاژ 660 الی 690 ولت ac، ولتاژ 250 ولت dc و … را دارا می باشد.

• پارامتر Icu:

پارامتر بعدی که به آن اشاره می کنیم پارامتر icu می باشد که منظور از آن بیشترین مقدار جریان اتصال کوتاهی است که کلید برای یک بار تحمل میکند و بعد از این باید کلید سرویس و یا تعویض گردد.

• پارامتر Ics:

پارامتر Ics است جریان اتصال کوتاه عادی کلید محسوب می شود که به طور کلی نیاز به سرویس یا تعویض ندارد و اگر این جریان اتفاق بیفتد کلید دچار مشکل نخواهد شد.

انتخاب کلید اتوماتیک

مزیت مهمی که همه ی کلید های اتوماتیک در آن مشترک هستند، توانایی قطع مدار زیر بار بودن آن ها است. به همین دلیل میتوان روی آن ها برای امنیت کل شبکه ‌های تحت بار واحدهای مختلف صنعتی و ساختمانی و… حساب کرد. طبیعتا هر کلید اتوماتیک قابل تنظیم توانایی قطع بار در شرایط متفاوت را ندارد. کلید اتوماتیک قابل تنظیم در رنج‌ های 16 تا 1600 آمپر و با قابلیت‌های مختلف طراحی و تولید می شوند. این کلیدها در مدل ‌های تک پل، دو پل، سه پل و چهار پل ساخته شده تا بتوانند در برابر جریان‌ های ناگهانی و یا افت ولتاژ شدید از تجهیزات محافظت کنند.

طراحی و ساختار کلید اتوماتیک قابل تنظیم

کلید های اتوماتیک قابل تنظیم MCCB مخفف Molded Case Circuit Breaker است که با هدف تشخیص جریان عبوری از خط برق صنعتی سه فاز طراحی شده اند. این کلیدها از قطعه ای به نام اهرم کنترل دستی برای قطع و وصل بار استفاده می کنند که توانایی استفاده برای جداسازی شبکه را نیز به عنوان بریکر دستی دارند. توانایی قطع اتوماتیک نیز از دیگر مزیت این نوع کلید ها علاوه ‌بر عملکرد دستیف می باشد. همانگونه که اشاره کردیم کلید اتوماتیک قابل تنظیم گزینه ایده آلی برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر اتصال کوتاه، اضافه بار می باشد. از آن در موتورهای الکتریکی، سیستم‌های روشنایی، مصارف صنعتی، مصارف ساختمانی، حفاظت در مقابل برگشت جریان و حتی شناسایی افت ولتاژ و قطع مدار استفاده می شود.

سخن پایانی

در این مقاله به مواردی از جمله پارامتر های کلید اتوماتیک قابل تنظیم که برای تنظیم رله های کلید اتوماتیک لازم است رعایت شود پرداختیم. شما با مطالعه این محتوا به طور کامل با رله های کلید اتوماتیک آشنا شدید و اکنون می توانید کلید اتوماتیک مورد نظر خود را انتخاب نمایید.