آيا پزشك به شما “پیس میکر” را توصيه كرده است؟

پیس میکر یا ضربان‌ساز یک دستگاه کوچک است که در سینه یا شکم کار گذاشته می‌شود تا به کنترل ضربان نامنظم قلب کمک کند. این دستگاه با استفاده از پالس‌های الکتریکی، قلب را تحریک می‌کند تا با تعداد ضربان طبیعی بتپد. از ضربان‌سازها برای درمان آریتمی استفاده می‌شود.

چه کسانی به ضربان‌ساز (پیس میکر) نیاز دارند؟

پزشکان، استفاده از ضربان‌سازها (پیس میکرها) را برای عارضه‌های بسیاری توصیه می‌کنند. شایع‌ترین عارضه‌های نیازمند ضربان‌ساز (پیس میکر)، برادی کاردی و انسداد قلب هستند. در عارضه برادی کاردی ضربان قلب کندتر از حد طبیعی است.‌ انسداد قلب، زمانی رخ می‌دهد که یک سیگنال الکتریکی در مسیر حرکتش در قلب کند یا متوقف شود.

پزشکان در موارد زیر هم استفاده از ضربان‌ساز (باتری قلب) را توصیه می‌کنند:

• پیری یا بیماری قلبی، توانایی گره سینوسی برای تصحیح ریتم ضربان قلب را از بین برده باشد.
• بیمار قبلاً برای درمان نوعی آریتمی به نام فیبریلاسیون دهلیزی تحت درمان قرار گرفته باشد.
• بیمار نیازمند مصرف برخی داروهای قلب مثل مسدودکننده‌های بتا باشد؛ زیرا این داروها می‌توانند ضربان قلب را بیش‌ازاندازه کند کنند.
• بیمار غش کند یا سایر علائم کندی ضربان قلب را داشته باشد.
• بیمار دارای برخی مشکلات عضله قلب باشد که باعث شوند سیگنال الکتریکی خیلی کند از میان عضله قلب عبور کند.
• بیمار سندرم کیوتی طولانی داشته باشد که او را در خطر ابتلا به آریتمی‌های خطرناکی قرار می‌دهد.

پزشکان استفاده از ضربان‌ساز (باتری قلب) را برای افراد مبتلا به برخی از انواع بیماری‌های قلبی ارثی- مادرزادی یا افرادی که عمل جراحی پیوند قلب داشته‌اند نیز توصیه می‌کنند. کودکان، نوجوانان و بزرگسالان همگی می‌توانند از ضربان‌سازها (پیس میکرها) استفاده کنند.

تست‌های تشخیصی

تست‌های زیادی برای تشخیص آریتمی‌ها وجود دارد که ممکن است پزشک یک یا چند مورد از آن‌ها را تجویز کند. این تست‌ها عبارت‌اند از:

ضربان‌ساز (پیس میکر) چگونه کار می‌کند؟

یک ضربان‌ساز (پیس میکر) از یک باتری، یک ژنراتور رایانه‌ای و سیم‌هایی که روی نوک آن‌ها حسگرهایی قرار دارد، تشکیل شده است (به حسگرها الکترود گفته می‌شود). باتری برق ژنراتور را تأمین می‌کند و هر دو در یک محفظه فلزی قرار دارند. سیم‌ها، ژنراتور را به قلب متصل می‌کنند.

ضربان‌سازها (پیس میکرها) به کنترل و نظارت بر ضربان قلب بیمار کمک می‌کنند. الکترودها فعالیت الکتریکی قلب را تشخیص داده و از طریق سیم‌ها، اطلاعات مربوطه را به رایانه موجود در ژنراتور می‌فرستند.

اگر ریتم قلب بیمار غیرطبیعی باشد، رایانه به ژنراتور دستور می‌دهد پالس‌های الکتریکی به قلب ارسال کند. پالس‌ها از طریق سیم‌ها به قلب می‌رسند.

رایانه ضربان‌ساز فعالیت الکتریکی قلب و ریتم قلب را نیز ثبت می‌کند. پزشک با استفاده از این اطلاعات ثبت شده ضربان‌ساز (پیس میکر) را تنظیم می‌کند تا متناسب با نیاز بیمار کار کند. او می‌تواند رایانه ضربان‌ساز (باتری قلب) را با یک وسیله از بیرون تنظیم کند. باوجود این وسیله دیگر نیازی به سوزن و داشتن تماس مستقیم با ضربان‌ساز (پیس میکر) نیست.

در طول عمل چه اتفاقاتی خواهد افتاد؟

نصب ضربان‌ساز (پیس میکر) نیازمند انجام یک جراحی جزئی است. معمولاً این جراحی در یک بیمارستان یا یک آزمایشگاه مخصوص درمان بیماری‌های قلبی انجام می‌شود.

پیش از جراحی، از طریق یک راه وریدی به شما داروی آرام‌بخش تزریق می‌کند که می‌تواند باعث خواب‌آلودگی هم بشود.

پزشک برای جلوگیری از احساس درد، محل نصب ضربان‌ساز (باتری قلب) را بی‌حس می‌کند. او همچنین ممکن است برای جلوگیری از عفونت به شما آنتی‌بیوتیک بدهد.

در مرحله بعد، پزشک سوزنی را به یک سیاهرگ بزرگِ نزدیک شانه سمت مخالف دست غالبتان وارد می‌کند. او با استفاده از این سوزن سیم‌های ضربان‌ساز (پیس میکر) را از طریق سیاهرگ به‌جای مناسبی در قلب می‌فرستد؛ این کار با استفاده از هدایت فلوروسکوپی (دیدن تصاویر اشعه ایکس به‌صورت زنده) انجام می‌شود. پس از آنکه سیم‌ها در محل مناسب خود قرار گرفتند، پزشک در پوست سینه یا شکمتان یک برش کوچک ایجاد می‌کند.

او محفظه فلزی کوچک ضربان‌ساز (باتری قلب) را از طریق برش ایجادشده به زیر پوست فرستاده و سر آزاد سیم‌های منتهی به قلب را به آن وصل می‌کند. باتری و ژنراتور ضربان‌ساز (پیس میکر) در این محفظه قرار دارند.

بعدازآنکه ضربان‌ساز (پیس میکر) در جای خود قرار گرفت، پزشک آن را تست می‌کند تا از درست کار کردن آن مطمئن شود. سپس او برش را بخیه می‌زند. در کل، جراحی چند ساعت طول می‌کشد.

بعد از عمل چه خواهد شد؟

معمولاً یک شب را در بیمارستان سپری خواهید کرد تا تیم مراقبت‌های پزشکی بتوانند ضربان قلبتان را چک کنند و مطمئن شوند که ضربان‌ساز (پیس میکر) درست کار می‌کند. همچنین، اغلب پزشکان اجازه نمی‌دهند که خود بیمار برای رفتن به بیمارستان و برگشتن به خانه بعد از عمل رانندگی کند، پس باید از کسی بخواهید که شما را تا خانه همراهی کند.

به مدت چند روز تا چند هفته بعد از جراحی، محل نصب ضربان‌ساز (پیس میکر) دردناک، متورم یا حساس به لمس خواهد بود.‌ معمولاً درد خفیف است و اغلب استفاده از داروهای بدون نسخه آن را تسکین می‌دهند. البته قبل از مصرف دارو باید با پزشکتان صحبت کنید.

پزشک از شما خواهد خواست تا حدوداً یک ماه بعد از جراحی از انجام فعالیت‌های شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. اکثر افراد چند روز بعد از جراحی به فعالیت‌های عادی‌شان برمی‌گردند.

ریسک‌ و خطرهای جراحی برای نصب ضربان‌ساز (پیس میکر)

جراحی برای نصب ضربان‌ساز (پیس میکر)، در کل بی‌خطر است. بااین‌حال، ممکن است مشکلاتی نیز رخ بدهد که عبارت‌اند از:

• تورم، خونریزی، کبودی یا عفونت در محل نصب ضربان‌ساز (باتری قلب)
• آسیب‌دیدگی عروق خونی یا اعصاب
• کلاپس ریه
• نشان دادن واکنش منفی به داروی مورد استفاده در طول عمل

در مورد مزایا و ریسک‌های جراحی برای نصب ضربان‌ساز (پیس میکر) با پزشکتان صحبت کنید.

ضربان‌ساز (پیس میکر) چه تأثیری بر سبک زندگی بیمار خواهد داشت؟

پس از نصب ضربان‌ساز (پیس میکر)، می‌بایست از تماس با آن دسته از ابزارها یا وسایل الکتریکی که میدان مغناطیسی نیرومندی دارند، اجتناب کنید. وسایلی که می‌توانند عملکرد ضربان‌ساز (پیس میکر) را مختل کنند، عبارت‌اند از:

• موبایل‌ها، MP3 پلیرهاوسایل برقی خانگی، مثل مایکروویو
• کابل‌های فشارقوی
• دتکتورهای فلزی
• دستگاه‌های جوشکاری صنعتی
• ژنراتورهای الکتریکی

بعضی فعالیت‌های درمانی می‌توانند عملکرد ضربان‌ساز (باتری قلب) را متوقف کنند. این فعالیت‌ها عبارت‌اند از:

• ام‌آرآی
• سنگ‌شکنی با امواج شوک دهنده، که برای از بین بردن سنگ‌های کلیه استفاده می‌شود.
• الکتروکوتریزاسیون، که برای بند آوردن خونریزی در طول جراحی استفاده می‌شود.

به تمامی تکنسین‌های درمانی، پزشکان و دندان‌پزشکانی که از آن‌ها خدمات درمانی دریافت می‌کنید بگویید که از ضربان‌ساز (پیس میکر) استفاده می‌کنید. پزشک می‌تواند به شما کارتی بدهد که در آن نوع ضربان‌سازتان مشخص شده باشد. این کارت را همیشه همراهتان داشته باشید. بهتر است از یک گردنبند یا دستنبد شناسایی بیماران استفاده کنید که روی آن ذکر شده باشد شما یک ضربان‌ساز (پیس میکر) دارید.

فعالیت فیزیکی

در اکثر موارد، داشتن یک ضربان‌ساز (باتری قلب) در توانایی شخص برای انجام فعالیت‌های ورزشی و بدنی، حتی فعالیت‌های شدید، محدودیتی ایجاد نمی‌کند. البته، باید از انجام ورزش‌های پربرخورد مثل فوتبال خودداری کنید.

مراقب دائمی

پزشک به‌طور مرتب (حدوداً سه ماه یک‌بار) ضربان‌سازتان را چک خواهد کرد.

تعویض باتری

باتری ضربان‌ساز (پیس میکر)، بسته به میزان فعالیت ضربان‌ساز (باتری قلب)، بین ۵ تا ۱۵ سال (به‌طور متوسط ۶ تا ۷ سال) دوام دارد. پزشک، پیش از اتمام عمر باتری آن را به همراه ژنراتور تعویض می‌کند.

جراحی مورد نیاز برای تعویض باتری و ژنراتور از جراحی برای نصب ضربان‌ساز (پیس میکر) سبک‌تر است. دیر یا زود سیم‌ها هم نیاز به تعویض پیدا می‌کنند.

چگونگی شکل گیری ضربان طبیعی قلب

قلب میلیونها سلول دارد که به امواج کوچک الکتریکی واکنش نشان می دهند و قادر به تولید و انتقال امواج الکتریکی هستند. امواج الکتریسیته در قلب توسط قسمت مخصوصی در بالای قلب، ناحیه فوقانی دهلیز راست، ساخته می شوند که به آن گره سینوسی (Sinus Node) گفته می شود.

گره سینوسی  چیست ؟

گره سینوسی “طبیعی قلب” است. این گره  جایگاه گروهی از سلولهای تخصصی است که امواج الکتریکی را تولید کرده وبه تمامی قلب می فرستند. گره سینوسی  پرشدن دهلیز از خون را حس میکند و با فرستادن یک موج الکتریکی باعث انقباض دهلیزی می شود، که این انقباض خود باعث خروج خون از این حفره و ورود آن به بطن میشود.

گره دهلیزی – بطنی چیست؟

“گره دهلیزی – بطنی” (Atrio-Ventricular Node) جایگاه گروهی دیگر از سلولهای تخصصی است که در بین دهلیز و بطن قرار دارند و امواج الکتریکی ناشی از گره سینوسی را از دهلیزها به بطنها منتقل می کنند. این گره موج الکتریکی را به آهستگی عبور میدهد. تاخیری که در این انتقال وجود دارد باعث می شود بطنها بعد از اینکه توسط انقباض دهلیزی پر شدند منقبض شوند و خون را به ریه ها و سرتاسر بدن بفرستند.

آریتمی ها (اختلالات ضربان قلب)

آریتمی(Arrhythmia) به هرگونه اختلال در ضربان قلب گفته می شود، که می تواند نامنظم، تند و یا کند باشد.

انواع مختلف آریتمی ها کدامند ؟

     خیلی تند – تاکی کاردی (Tachycardia)

تاکی کاردی به معنای تندی ضربان قلب است. اگر قلب با ضربان بسیار تند بزند حفرات فرصت پرشدن را پیدا نمیکنند و بنابراین قلب قادر به پمپ کردن خون کافی و در نتیجه رساندن اکسیژن به ارگانهای بدن نخواهد بود و این در نهایت می تواند منجر به سرگیجه، سنکوپ و حتی ایست قلبی شود. بعضی تاکی کاردی ها در حفرات فوقانی و بعضی در بطنها روی می دهند.

     خیلی کند – برادی کاردی (Bradycardia)

برادی کاردی به معنی کندی ضربان قلب است. قلبی که در تمام اوقات خیلی کند می زند می تواند به خستگی، ضعف و سرگیجه شخص منجر شود زیرا با کند شدن ضربان قلب، خون کافی به ارگانهای مختلف بدن نمی رسد. در موارد شدیدتر، کندی ضربان می تواند باعث از هوش رفتن (سنکوپ) یا حتی مرگ شود. یک ضربان ساز خوب (پیس میکر) میتواند ضربان قلب را در این شخص به حالت طبیعی برگرداند.

کندی ضربان می تواند به علت اشکال در کارکرد گره سینوسی و تولید کمتر ضربان باشد یا اینکه انتقال ضربان ها به بطن مشکل داشته باشد یعنی مسیر انتقال امواج قطع شده باشد.

چه چیزهایی منجر به آریتمی ها می شوند؟

بسیاری از بیماریها و شرایط ریتم قلب را تحت تاثیر قرار می دهند. بیماریهایی مانند تنگی رگهای قلب، فشارخون بالا، دیابت، بیماری دریچه های قلب یا بیماریهای غیر قلبی و اختلالات کار تیروئید می توانند منجر به آریتمی شوند. بعضی از داروها و سیگار نيز میتوانند منجر به آریتمی شوند. پی بردن به علت آریتمی بسیار اهمیت دارد زيرا نوع درمان وابسته به علت میباشد. بنابراین پزشک برای پی بردن به علت آریتمی شما ممکن است آزمایشها یا بررسی هایی را درخواست نماید.

برخی اصول اولیه و اساسی در مورد پیس میکر ها (ضربان سازهای قلب)

پیس میکر چیست ؟  پیس میکر یا همان “باطری قلب” میتواند کندی ضربان قلب را تشخیص دهد و با فرستادن جریان الکتریکی یک ضربان طبیعی و منظم را مجددا برقرار کند. پیس میکر از قطعات کوچک کامپیوتری و یک باطری کوچک ولی با طول عمر طولانی تشکیل شده است.

پیس میکر در زیر پوست قسمت فوقانی سینه و گاهی در زیر پوست شکم تعبیه می شود (نحوه تعبیه پیس میکر بعداً شرح داده مي شود). پیس میکر قادر به ایجاد جریان الکتریکی است. این جریان الکتریکی از طریق سیمهای مخصوصی  که به آنها “لید” (Lead) گفته مي شود و در داخل قلب قرار می گیرند به عضله قلب هدایت می شود و باعث ایجاد ضربان میشود. این سیمها همچنین به پیس میکر کمک می کنند تا از چگونگی ضربان قلب آگاه شده و بتواند در موقع نیاز جریان  الکتریکی لازم را بفرستد. 

چرا من به پیس میکر نیاز دارم ؟

اگر ضربان قلب شما به حدی کند باشد که منجر به سرگیجه، خستگی، غش، تنگی نفس و یا از دست رفتن هوشیاری شود شما ممکن است به پیس میکر نیاز داشته باشید. در مواردی، کندی ضربان حتی اگر بدون هیچ علامتی هم باشد نیاز به پیس میکر دارد زیرا می تواند به بزرگ شدن قلب یا مرگ ناگهانی منجر شود. این خطرات را پزشک شما پس از بررسی های لازم می تواند تشخیص دهد. در هر حال پیس میکر به شما کمک می کند تا یک ضربان قلب طبیعی داشته باشید. 

پیس میکر چگونه ضربان قلب را تنظیم میکند ؟

 پیس میکر ضربان قلب را لحظه به لحظه تحت نظر دارد، ریتم قلب را تشخیص می دهد و می تواند براساس آن و همچنین براساس آنچه که توسط پزشک برنامه ریزی شده است در زمان لازم با فرستادن موج الکتریکی به قلب، ریتم طبیعی آن را حفظ کند. پیس میکرها همچنین می توانند فعالیت بیمار مانند از پله بالا رفتن و یا ورزش کردن را  تشخیص داده و ضربان قلب را براساس میزان فعالیت، تند یا کند کنند. 

بعداز اینکه پیس میکر در بدن بیمار تعبیه شد پزشک می تواند با استفاده از دستگاهی به نام “پروگرامر” (Programmer) آن را از خارج از بدن تنظیم نماید. پروگرامر یک کامپیوتر مخصوص است که به کمک آن پزشک می تواند از روی پوست و بدون درد با پیس میکر ارتباط برقرار کند. بدین وسیله پروگرامر می تواند اطلاعات ذخیره شده در پیس میکر راجع به قلب بیمار را در اختیار پزشک قرار دهد و دستورات و برنامه ریزیهای لازم را ازطریق امواج خاص به پیس میکر منتقل کند.

انواع مختلف پیس میکرها

اولین پیس میکر که بیش از 50 سال پیش ساخته شد به اندازه یک ساعت رومیزی بود و طول عمر آن بسیارکوتاه بود. امروزه پیس میکرها بسیار کوچکتر هستند، می توانند تا سه حفره قلب را تحریک کنند و عمربسیار طولانی تری دارند. 

ساده ترین نوع پیس میکر را پیس میکر تک حفره ای (Single Chamber) می نامند زیرا آنها از طریق یک لید (سیم) تنها به یک حفره قلب که معمولاً بطن راست می باشد متصل می شوند.

پیس میکرهای دو حفره ای (Dual Chamber) دو لید (سیم) دارند که معمولاً یکی در دهلیز راست و دیگری در بطن راست قرار میگیرد. این پیس میکرها قادر به تحریک دو حفره هستند و سبب می شوند که قلب بصورت فیزیولوژیک تری کار کند. در این حالت، مشابه یک ضربان عادی، ابتدا دهلیزها و بعد بطن ها ضربان خواهند داشت.

بعضی از پیس میکرها سه حفره ای (Triple Chamber or Biventricular) نامیده می شوند و دارای سه لید (سیم) هستند. یکی از سیم ها در دهلیز راست، یکی در بطن راست ودیگری در بطن چپ قرار مي گيرد. در این نوع پیس میکر، ضربان بطن راست و چپ بطور همزمان صورت میگیرد و در بیمارانی که مبتلا به نارسائی قلبی شدید هستند این نوع پیس میکرمی تواند به افزایش کارآئی قلب هم کمک کند.

پزشک شما با توجه به سن، شرایط قلبی و بیماری زمینه ای شما تصمیم می گیرد که کدامیک از این انواع پیس میکر برای شما مناسب تر است.

بعضی پیس میکر های جدید محدودیتی برای انجام عکسبرداری به روش “ام آر آی” (MRI) ایجاد نمی کنند (MR Compatible). در صورت تمایل می توانید از پزشک خود بخواهید که این مدل ها را برای شما تعبیه کنند.

پیس میکرهای جدیدتری هستند که بدون سیم هستند و از طریق رگ پا شبیه به آنژیوگرافی در داخل قلب تعبیه می شوند. در حال حاضر این پیس میکرها فقط تک حفره ای هستند. اگر تمایل دارید می توانید در مورد آنها با پزشک خود مشورت کنید.

هر کدام از این پیس میکرها می توانند سرعت ضربان قلب را بسته به نیاز بیمار تغییر دهند. بدین معنی که در زمانی که بیمار فعالتر میشود پیس میکر می تواند ضربان قلب را تندتر کند و در هنگام استراحت آن را کند نماید.

خطرات و منافع پیس میکر

پیس میکر بیماری قلبی زمینه ای را درمان نمی کند. علت ضربان قلب کند یا نامنظم را نیز برطرف نمی کند ولی می تواند برای سالهای متمادی ضربان قلب را بطور طبیعی حفظ کند که نتیجتاً کیفیت زندگی را در افراد مبتلا به آریتمی قلبی بطور قابل توجهی بالا می برد.

فوائد داشتن یک پیس میکر چیست؟

پیس میکر باعث حفظ ضربان طبیعی و به موقع و در نتیجه بهبودی توانائی قلب می شود. بعد از تعبیه پیس میکر علائم ناشی از كندی ضربان قلب مانند سرگیجه، ضعف و سنکوپ از بین می روند. در بعضی از بیماران ضربان قلب بطور کامل وابسته به پیس میکر میباشد و بدون آن ادامه حیات ممکن نیست.

خطرات داشتن یک پیس میکر چیست؟

در موارد بسیار نادری بیماران ممکن است دچار عوارض تعبیه پیس میکر شوند که می تواند شامل عفونت، واکنش به داروئی که طی عمل استفاده میشود، خونریزی و غیره باشد. خوشبختانه این عوارض در دست متخصصین با تجربه بسیار نادر بوده و قابل تصحیح و یا درمان می باشند. بعد از عمل ممکن است شما احساس ضعف، خستگی یا درد در محل عمل نمائید، اما این علائم بسیار زودگذر هستند.

بعضی مواقع ممکن است نوک سیم کاشته شده در قلب جابجا شود و نتواند بطور طبیعی قلب را تحریک کند که با عمل مجدد می توان آن را درجای مناسب قرار داد.

نهایتا” بیاد داشته باشید که این دستگاه ساخته دست بشر می باشد. بسیار مهم است که پیس میکر شما بطور منظم زیر نظر متخصص این امر باشد تا بتوان در صورت بروز هر مشکلی آن را به موقع تشخیص داده و اقدام لازم را انجام داد. 

عمل تعبیه پیس میکر

میلیون ها پیس میکر تا بحال در سرتاسر دنیا و ده ها هزار پیس میکر در ایران تعبیه شده اند. عمل جراحی تعبیه پیس میکر در دست افراد متخصص و در شرایط کنترل شده یک عمل معمولی است. در غالب موارد، بسته به نوع پیس میکر این عمل حدود یک تا دو ساعت طول میکشد. جز در شرایط ویژه از جمله کودکان نیازی به بیهوشی نیست و عمل با بیحسی موضعی همراه با آرام بخش انجام می گیرد. بیمار معمولاً می تواند روز بعد، از بیمارستان ترخیص شود.

اقدامات قبل از عمل:

قبل از عمل پزشک به شما خواهد گفت که چگونه برای عمل آماده شوید:

• ممکن است بعضی از داروهای شما بطور موقت قطع شوند.
• معمولاً برای چند ساعت قبل از عمل از خوردن و نوشیدن باید پرهیز شود.
•  ممکن است برای بعضی آزمایشات از شما خون گرفته شود.
• موهای سینه باید تراشیده شوند و قبل از عمل باید استحمام انجام گیرد.
• یک آنژیوکت جهت تزریق سرم و دارو در دست شما تعبیه می گردد.
• پیس میکر معمولاً در سمت چپ و بالای سینه تعبیه می شود. اگر چپ دست هستید یا به هر دلیل تمایل دارید که پیس میکر در سمت راست تعبیه شود قبل از عمل با پزشک مشورت کنید.

پیس میکرهای جدید بسیار کوچک هستند و اصولاً مشکل چندانی از نظر زیبایی ایجاد نمی کنند. با این حال می توان در خانم ها پیس میکر را در زیر سینه یا زیر بغل تعبیه کرد. اگر چنین تمایلی دارید قبل از عمل با پزشک مشورت کنید.

در طی عمل چه اتفاقاتی خواهند افتاد ؟

معمولا برای تعبیه پیس میکر نیاز به بیهوشی عمومی وجود ندارد و بی حسی موضعی کافی است، اما می توان از داروهای آرام بخش و ضد درد تزریقی استفاده کرد تا بیمار در طی عمل در خواب ملایمی باشد.

در طی عمل فشارخون شما بطور مداوم اندازه گیری خواهد شد، میزان اکسیژن خون بطور منظم کنترل می شود و ضربان قلب شما از طریق سیم هایی که به پوست شما متصل می شوند بطور دقیق کنترل می شوند.

بعد ازاینکه ناحیه شانه و سینه با محلولهای خاص تمیز و پوشیده شد پوست آن ناحیه توسط پزشک بیحس خواهد شد. سپس شکافی بطول 2 تا 4 سانتی متر در پوست ایجاد خواهد شد. بعد با پیدا کردن یک سیاهرگ مناسب، لید (سیم) به داخل قلب هدایت خواهد شد و با استفاده از اشعه ایکس، نوک سیم در محل مناسبی در قلب قرار خواهد گرفت.  قرار گرفتن سیم در قلب را شما احساس نخواهید کرد. 

بعداز قراردادن سیم ها در قلب، عملکرد آنها توسط دستگاهی خاص بررسی می شود. در صورت مناسب بودن عملکرد آنها، یک جیب کوچک در زیر پوست ایجاد می شود و بعد از اتصال سیم ها با پیس میکر، آن را در جیب قرار می دهند.

بعداز عمل چه خواهد شد ؟

بعداز عمل جراحی شما به اطاق خود منتقل خواهید شد و پرستاران از شما مراقبت خواهند کرد. ممکن است در محل تعبیه پیس میکر احساس سوزش و یا درد نمائید که در صورت نیاز مسکن بشما داده خواهد شد. 

پس از عمل لازم است که سر تخت شما بالاتر باشد یا در حالت نیمه نشسته استراحت کنید. دست خود را در سمتی که پیس میکر تعبیه شده نباید تا روز بعد حرکت دهید.

بازگشت به خانه بعد از تعبیه پیس میکر

 صبح بعد از عمل پزشک شما را ویزیت می کند و با استفاده از دستگاه پروگرامر از کارکرد مناسب پیس میکر اطمینان حاصل میکند. در این زمان غالب بیماران می توانند بیمارستان را ترک کنند. زخم محل عمل تدریجاً بهبود می یابد و تدریجاً احساس بهتری به شما دست خواهد داد. 

در ابتدا ممکن است وجود پیس میکر را حس کنید ولی بتدریج به آن عادت کرده و دیگر وجود آن را احساس نخواهید کرد. 24 ساعت بعد از عمل می توانید فعالیت عادی خود را شروع کنید.

موج الکتریکی ناشی از پیس میکر چگونه احساس می شود؟

اصولاً افراد نمی توانند موج ناشی از پیس میکر را احساس کنند. موج الکتریکی پیس میکر بسیار کوچک می باشد. اگر شما آن را احساس کردید، پزشک شما با تغییر برنامه ریزی پیس میکر میتواند آن را برطرف کند.

بعداز عمل نکات زیر را باید رعایت کنید :

• داروهای قبلی خود را مانند گذشته مصرف کنید. در مراجعات بعدی همیشه داروهایتان را همراه بیاورید.
• اصولاً پس از ترک بیمارستان نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نیست. در صورت نیاز، پزشک آن را برای شما تجویز خواهد کرد.
• زخم را بسیار تمیز نگه دارید.
• 48 ساعت بعداز عمل جراحی می توانید استحمام کنید. هر روز یک دوش کوتاه بگیرید و محل پیس میکر را با آب و صابون به آرامی بشوئید.
• هیچ چیز (پماد، پودر، روغن یا لوسیون) به محل زخم نمالید. پانسمان لازم نیست، بگذارید به زخم هوا برسد.
• بازوی طرف تعبیه پیس میکر را تا 24 ساعت بعداز عمل حرکت ندهید ولی بعد از آن باید بازوی خود را بتدریج حرکت دهید. بی حرکتی بیش از حد بازو می تواند منجر به دردناک شدن مفاصل کتف و آرنج شود. با افزایش بهبودی، بتدریج می توانید دامنه حرکات بازو را افزایش دهید اما دقت کنید که بازو را تا دو هفته نباید بالاتر از شانه ببرید.
• اجسام سنگین تر از 5 کیلوگرم را بلند نکنید.
• پیس میکر خود را در زیر پوست حرکت ندهید و آن را دستکاری نکنید. سعی کنید از خارج به آن ضربه ای وارد نشود.
• 10 روز بعد از عمل باید برای کشیدن بخیه ها و بازدید محل پیس میکر به کلینیک آریتمی مراجعه کنید.
• کارت مشخصات پیس میکر خود را در تمام اوقات همراه داشته باشید.

در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:

• تب بیشتر از 38 درجه
• احساس سرگیجه، تنگی نفس و یا هرگونه تغییر غیر عادی در سرعت ضربان قلب
• اگر محل تعبیه پیس میکر قرمز، متورم، گرمتر از طبیعی و یا دردناک بوده و یا از آن ترشح خارج شود.
• علائمی که با تعبیه پیس میکر برطرف شده بود مجددا” ظاهر شوند.

اولین ویزیت بعداز تعبیه پیس میکر

اولین ویزیت معمولا” ده روز بعد در کلینیک می باشد. در این ویزیت بخیه ها کشیده می شوند و کارائی پیس میکر چک می شود.

مطمئن شوید که هر گونه مشکلی را که با قلب خود، پیس میکر و یا اصولا سلامتی خود دارید با پزشک در میان گذاشته باشید. اولین ویزیت معمولا بهترین زمان در مورد پرسیدن سوالات و از بین بردن ابهامات شما در مورد پیس میکر می باشد.

 برنامه ریزی اصلی پیس میکر معمولا یک ماه بعد از تعبیه آن انجام می گیرد. در این زمان نوک سیم ها در داخل قلب وضعیت پایداری پیدا کرده اند.  بعداز یک معاینه معمولی، اطلاعاتی که پیس میکر از قلب شما جمع آوری کرده است توسط پروگرامر بدست می آید و براساس آن تغییرات لازم در نحوه عملکرد پیس میکر ایجاد خواهد شد.

پس از این مرحله بسته به نوع بیماری، نوع دستگاه و میزان وابستگی قلب شما به پیس میکر، دستگاه شما هر 3 تا 6 ماه یکبار توسط پروگرامر چک خواهد شد. با کنترل منظم پیس میکر و برنامه ریزی صحیح می توان کارایی قلب را بهتر کرد و طول عمر پیس میکر را نیز افزایش داد. بررسی پیس میکر با پروگرامر دردناک نیست.

کی می توانید به زندگی کاملا طبیعی خود بازگردید؟

زمان بهبودی در افراد مختلف متفاوت می باشد ولی در نهایت شما قادر خواهید بود به زندگی طبیعی خود بازگردید. قبل از بازگشت به فعالیت روزانه طبیعی، زخم شما باید کاملا بهبود یافته باشد. حتما با پزشک خود در مورد زمان بازگشت به کار، انجام رانندگی، شروع تمرینات ورزشی و یا رفتن به مسافرت مشورت کنید.

کارت تعیین هویت پیس میکر

کارت موقتی حاوی اطلاعات پیس میکر در زمان تعبیه دستگاه به شما یا همراهتان داده میشود. کارت اصلی در کلینیک آریتمی تهران صادر خواهد شد. این کارت عکس دار حاوی اطلاعاتی  در مورد نوع و مدل پیس میکر و سایر اطلاعات مهم می باشد که در موارد اضطراری و مسافرت ها می تواند بسیار مفید باشد. در اولین ویزیت خود آن را درخواست کنید. کارت پیس میکر خود را در تمام اوقات همراه داشته باشید.

آیا پیس میکر محدودیتی در کارآیی شما ایجاد خواهد کرد؟

یکی از دلایل تعبیه پیس میکر کمک به افزایش کارآیی شما است. در منزل، اغلب افراد هیچ محدودیتی در فعالیت و کار با لوازم عادی منزل نخواهند داشت. اگر شما در محیط کار با وسایل الکتریکی  و مغناطیسی قوی (مانند ژنراتورهای تولید برق)، که منجر به تداخل الکترومغناطیسی می شوند، کار می کنید حتما آن را با دکتر خود در میان بگذارید.

با پایان یافتن عمر باطری چه اتفاقی می افتد؟

بطور معمول عمر یک پیس میکر بین پنج تا ده سال می باشد که این میزان وابسته به نوع باطری، چگونگی عملکرد آن، شرایط طبی بیمار و سایر عوامل متفاوت می باشد. باطری به ناگهان از کار کردن نخواهد ایستاد و معمولاً طی یک دوره چندین ماهه عمر آن به پایان خواهد رسید. بنابراین همیشه قبل از اتمام عمر آن زمان کافی برای تعویض وجود دارد. پزشکان در هر ویزیت طول عمر باطری را چک خواهند کرد.

زمانیکه انرژی پیس میکر نزدیک به پایان باشد باید با یک پیس میکر جدید تعویض شود. در این صورت یک عمل کوچک دیگر باید انجام شود که در این عمل تنها باطری که در زیر پوست تعبیه شده تعویض می گردد و سیمها بطور دائم باقی می مانند.

تداخل الکترومغناطیسی (Electromagnetic Interference) چیست؟

بعضی انواع خاص انرژی الکتریکی یا مغناطیسی ممکن است باعث تداخل با عملکرد پیس میکر شما شوند. شما باید حداکثر سعی خود را در پرهیز از این موارد بنمائید. خوشبختانه این تداخل در پیس میکر های جدید بسیار کم اتفاق می افتد.

برخی موارد که می توانند تداخل الکترومغناطیسی ایجاد کنند عبارتند از:

• لوازم خانگی الکتریکی در وضعیت غیر مناسب و یا بدون سیم اتصال به زمین مناسب
• دستگاههای الکتریکی که انرژی زیادی تولید می کنند مثل ژنراتورهای صنعتی
• فلز یابها و سیستم های امنیتی بکار گرفته شده در فروشگاهها و فرودگاهها
• دستگاههای پزشکی مانند عکسبرداری با “ام آر آی” (MRI). با برخی از پیس میکر های جدید “ام آر آی” هم می توان انجام داد. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
• دستگاههای رادیوتراپی (برای درمان سرطان)

در منزل چه نکات ایمنی را باید رعایت کرد؟

بکارگیری اغلب وسایل برقی خانگی که نقص فنی نداشته باشند بی خطر است. این شامل مایکروویو، تلویزیون و ویدئو می باشد. فقط باید دقت كنيد كه سیستم الکتریکی منزل شما بطور مناسب اتصال به زمین داشته باشد زیرا عدم وجود اتصال به زمین مناسب می تواند منجر به تداخل الکترومغناطیسی شود. وسایل برقی منزل باید از نظر عملکرد در وضعیت خوبی باشند. هرگز از وسایل برقی که خراب بوده و یا اختلال اتصال برقی دارند استفاده نکنید.

استفاده معمول با تلفن های همراه یا بی سیم اشکالی ندارد.

بعضی بلندگوهای سیستم های صوتی استریو دارای آهن رباهای بزرگی هستند که می توانند با پیس میکر تداخل داشته باشد. در منزل یا مهمانی ها فاصله مناسب (بیش از یک متر) را با آنها حفظ کنید.

ماشین ریش تراشی یا برخي وسايل الكتريكي ديگر اگر مستقیما روی پیس میکر قرار گیرند ممکن است عملکرد پیس میکر را تحت تاثیر قرار دهند. استفاده عادی از این وسایل اشکالی ندارد.

در مورد کودکانی که پیس میکر دارند استفاده از اسباب بازی های الکتریکی اشکالی ندارد به شرطی که مستقیماً روی پیس میکر قرار داده نشوند.

اگر مشغول تعمیر اتومبیل خود هستید به یاد داشته باشید که سیستم الکتریکی اتومبیل شما می تواند منشا تداخل الکترومغناطیسی باشد.

در ورود به بیمارستان ها یا کلینیک ها چه باید کرد؟

وسایل اداری و اغلب وسایل پزشکی نیز بی خطر می باشند. اما قبل از انجام هر تست یا عمل جراحی و یا دندانپزشکی پرسنل بیمارستان را در مورد پیس میکر خود مطلع کنید.

اگر قرار است هر گونه عمل جراحی  در مورد شما انجام شود حتما با پزشک خود تماس بگیرید. بعضی از دستگاه هایی که در جریان جراحی ممکن است بکار گرفته شوند (مانند استفاده از کوتر) می توانند در کار پیس میکر تداخل ایجاد کنند. 

پیس میکر در حین عکسبرداری های تشخیصی با اشعه ایکس از قفسه سینه و یا دندانها، سونوگرافی، سی تی اسکن، ماموگرافی و فلوروسکوپی به خوبی کار خواهد کرد.

دستگاه های عکسبرداری با “ام آر آی” از آهن ربا های قویی استفاده می کنند که می تواند در کار پیس میکر شما اختلال ایجاد کند. با این حال اگر انجام آن ضروری باشد می توان با برنامه ریزی پیس میکر و احتیاطات لازم این کار را انجام داد. همانطور که گفته شد پیس میکر شما ممکن است با “ام آر آی” سازگار باشد. در این مورد باید با پزشک خود مشورت کنید.

استفاده از دستگاه سنگ شکن در مورد غالب بیماران پس از ایجاد تغییراتی در برنامه ریزی پیس میکر اشکالی ندارد.

فیزیوتراپی با دستگاه های دیاترمی (Diathermy) می تواند با کار پیس میکر تداخل کند. با پزشک خود مشورت کنید.

آیا استفاده از موبایل اختلالی در کارکرد پیس میکر ایجاد می کند؟

شما می توانید بدون اینکه دچار مشکل خاصی شوید بصورت عادی از موبایل استفاده نمائید، اما از قرار دادن موبایل بر روی پیس میکر خود خودداری کنید. بعضی پیس میکر های قدیمی ممکن است با موبایل تداخل داشته باشند که در این مورد می توانید از پزشک خود اطلاعات لازم را کسب کنید.

در مورد سیستم های امنیتی چطور؟

سیستم های امنیتی مانند آنچه در ورودی و خروجی بعضی فروشگاهها و فرودگاه ها وجود دارند ممکن است به ندرت با کارکرد پیس میکر شما تداخل الکترومغناطیسی ايجاد نمایند. شما می توانید با سرعت معمول از داخل این دستگاهها عبور نمائید ولی توصیه می شود که در هنگام عبور تعلل نورزید. اجازه استفاده از دستگاه های فلزياب که روی بدن قرار داده می شوند را ندهيد. در این موارد کارت پیس میکر خود را همراه داشته باشید و به ماموران نشان دهید.

چه نکاتی را در محیط کار باید رعایت نمود؟

اگر محل کار شما در نزدیکی منابع بزرگ تداخل الکترو مغناطیسی می باشد باید در این مورد حتما با پزشک خود صحبت کنید. احتمالا قادر خواهید بود تماس خود با این منابع را به حداقل برسانید.

آهن رباها، هیترهای بزرگ، دستگاه های جوشکاری و ترانسمیترهای رادیوئی می توانند منجر به تداخل الکترومغناطیسی شوند.

از کارهایی که منجر به تکان و یا برخوردهای فیزیکی شدید شوند باید پرهیز کنید.

در صورت حضور در کنار دستگاهی که باعث تداخل الکترومغناطیسی می شود چه باید کرد؟

در اغلب موارد می توان به راحتی ولی بدون توقف از کنار دستگاه  عبور کرد. در فرودگاهها با مطلع کردن پرسنل امنیتی از بکارگیری فلزیاب جلوگیری کنید.

اگر بعد از حضور در کنار یک  دستگاه با تداخل الکترومغناطیسی دچار علائمی شدید با پزشک خود تماس بگیرید.

در مورد تمرینات ورزشی چه نکاتی را باید دانست؟

در اغلب موارد پیس میکر محدودیتی برای شما ایجاد نخواهد کرد. با این وجود از انجام ورزشهایی که در طی آنها احتمال ضربه به پیس میکر  وجود دارد پرهیز کنید. همچنین بهتر است از انجام فعالیتهایی که با تکانهای شدید همراه است مثل اسب سواری پرهیز کنید.

انجام ورزشهای سنگین و یا مکرری که با استفاده از اندام فوقانی و شانه ها همراه هستند (مثل وزنه برداری) در بعضی موارد ممکن است به پیس میکر و یا لیدها آسیب برساند. توجه داشته باشید که بعضی ورزش ها یا فعالیت های بدنی ممکن است به دلیل بیماری زمینه ای شما برایتان مضر باشد. قبل از انجام هر گونه ورزش یا فعالیت شدید با پزشک خود مشورت کنید.

میلیونها بیمار در سراسر دنیا با داشتن پیس میکر از زندگی خود لذت می برند. با وجود پیس میکر بیماران احساس امنیت بیشتری می کنند چون می دانند که پیس میکر مانند نگهبانی در کنار آنها قرار می گیرد تا در مواقع ضروری بطور طبیعی ضربان قلب آنان را حفظ کند.

 آیا پزشک تعبیه پیس میکر را برای شما توصیه کرده است؟ آیا شما یکی از بیش از دو میلیون نفری هستید که برای آنها پیس میکر تعبیه شده است؟ در گذشته پیس میکرها را فقط در موارد مرگبار و برای نجات جان بیمارتعبیه می کردند ولی امروزه پیس میکرها قادرهستند که علاوه بر افزایش طول عمر، کیفیت زندگی بیماران را هم بهبود بخشند. به کمک پیس میکر غالب بیماران می توانند به زندگی عادی خود بازگردنند، کار خود را از سر بگیرند، از فرزندان و نوه های خود مراقبت کنند و حتی به تفریحات و ورزش خود ادامه دهند.

با خواندن این کتابچه می توانید پاسخ برخی از سوًالات خود را در این زمینه بیابید.

قلب طبیعی چگونه كار مي كند؟

چرا به قلب اصطلاح پمپ اطلاق میشود ؟

وظیفه قلب تحویل اکسیژن و مواد غذائی به تمام ارگانها و بافتهای بدن میباشد. این کار توسط قلب با پمپ کردن خون از ریه ها (محل برداشت اکسیژن) به تمام نواحی بدن (محل تحویل اکسیژن) صورت میگیرد. خون سپس توسط قلب به ریه ها باز میگردد و درنتیجه جریانی بصورت مدار شکل میگیرد که شما را در طی شبانه روز و برای سالها زنده نگه میدارد.

اجزاء قلب

قلب شما از چهار حفره مرتبط به هم تشکیل شده است که هرکدام در عمل پمپ کردن خون نقش دارند. خون با اکسیژن کم، از تمام نواحی مختلف بدن به دهلیز راست می ریزد.               

وقتی دهلیز راست پر شد خون را به حفره زیرین خود یعنی بطن راست می فرستد. این حفرهً بزرگتر خون را از طریق سرخرگ ریوی به ریه ها می فرستد.

در ریه، خون از اکسیژن غنی میشود و از طریق سیاهرگهای ریوی به قلب (دهلیز چپ) باز میگردد. وقتی دهلیز چپ پرشد خون را به حفره زیرین خود میفرستد. این حفره، یا همان بطن چپ، با استفاده از عضلات قوی خود خون را به سرتاسر بدن پمپ میکند .

          

چگونگی شکل گیری ضربان طبیعی قلب

میلیونها سلول قلب به امواج کوچک الکتریسیته واکنش نشان میدهند. امواج الکتریسیته در قلب توسط قسمت مخصوصی در ناحیه فوقانی دهلیز راست ساخته میشوند که به آن گره سینوسی- دهلیزی گفته میشود.

قلب طبیعی در هر دقیقه چند بار می طپد ؟

ضربان قلب طبیعی بین 60 تا 100 بار در دقیقه میباشد. این ضربانات منظم بوده و فواصل بین آنها تقریبا” برابر است . بسته به نیاز بدن به اکسیژن ضربان قلب میتواند کند ویا تند شود و در واقع بدن به قلب میگوید که به چه میزان اکسیژن نیاز دارد.

گره سینوسی  چیست ؟

گره سینوسی  گروهی از سلولهای تخصصی در دهلیز راست هستند که امواج الکتریکی را تولید کرده وبه تمامی قلب می فرستند.  گره سینوسی  پرشدن دهلیز از خون را حس میکند و با فرستادن یک موج الکتریکی باعث انقباض دهلیزی میشود، که این انقباض خود باعث خروج خون از این حفره و ورود آن به بطن میشود.

گره دهلیزی – بطنی چیست ؟

گره دهلیزی – بطنی گروهی دیگر از سلولهای تخصصی در بین دهلیز و بطن میباشند كه امواج الکتریکی ناشی از گره سینوسی  را از دهلیزها به بطنها منتقل میکنند. با توجه به تاخیری که در این انتقال وجود دارد بطنها بعداز اینکه توسط انقباض دهلیزی پر شدند منقبض شده و خون را به ریه ها و سرتاسر بدن میفرستند.

انواع مختلف پیس میکرها

اولین پیس میکر که در 50 سال پیش ساخته شد به اندازه یک ساعت رومیزی بود و طول عمر آن کمتر از 12 ماه  بود. امروزه پیس میکرها بسیار کوچکتر میباشند و میتوانند تا سه حفره قلب را تحریک کرده و عمری بین 5 تا 10 سال دارند.

ساده ترین انواع پیس میکر را پیس میکر تک حفره ای می نامند زیرا آنها از طریق یک لید (سیم) تنها به یک حفره قلب که معمولا” بطن راست می باشد متصل میشوند .

    پیس میکرهای دو حفره ای دو لید (سیم) دارند که معمولا” یکی در دهلیز راست و دیگری در بطن راست قرار میگیرد. این پیس میکرها قادر به تحریک دو حفره هستند.

        
بعضی از پیس میکرها درارای سه لید (سیم) هستند. یکی در دهلیز راست، یکی در بطن راست، ودیگری در بطن چپ قرار مي گيرد. در این نوع، ضربان بطن راست و چپ بطور همزمان صورت میگیرد و در بیمارانی که مبتلا به نارسائی قلبی شدید هستند این نوع پیس میکرمی تواند منجر به افزایش کارآئی قلب شود.

هر کدام از پیس میکرهای توضیح داده شده می توانند سرعت ضربان قلب را بسته به نیاز بیمار تغییر دهند. بدین معنی که در زمانی که بیمار فعالتر میشود پیس میکر می تواند ضربان قلب را تندتر کند و در هنگام استراحت آن را کند نماید.

خطرات و منافع پیس میکر

پیس میکر بیماری قلبی را درمان نمیکند. علت ضربان قلب کند یا نامنظم را مرتفع نمیکند ولی میتواند برای سالهای متمادی ضربان قلب را بطور طبیعی حفظ کند که نتیجتا بطور قابل توجهی کیفیت زندگی را در افراد مبتلا به آریتمی قلب بالا می برد.

فوائد داشتن یک پیس میکر چیست؟

پیس میکر باعث بهبودی توانائی قلب برای ضربان طبیعی و به موقع میشود. در بعضی بیماران ضربان قلب بطور کامل وابسته به پیس میکر میباشد و بدون آن ادامه حیات میسر نمیباشد. بعد از تعبیه پیس میکر علائم ناشي از كندي ضربان قلب مانند سرگیجه، ضعف و سنکوپ از بین میروند.

با وجود پیس میکر بیماران احساس امنیت بیشتری میکنند چون میدانند که پیس میکر مانند نگهبانی در کنار آنها میباشد تا در مواقع ضروری بطور طبیعی ضربان قلب را حفظ کند.

خطرات داشتن یک پیس میکر چیست؟

عده بسیارکمی از بیماران دچار عوارض تعبیه پیس میکر خواهند شد که میتواند شامل عفونت، واکنش به داروئی که طی عمل استفاده میشود، خونریزی ویا صدمه به عروق، دیواره قلب و سایر ارگانها باشد. خوشبختانه این عوارض بسیار نادر بوده و معمولا” قابل تصحیح و یا درمان می باشند.

بعد از عمل ممکن است شما احساس ناراحتی و یا خستگی نمائید که معمولا” زودگذر میباشند. بعضی بیماران ممکن است برای مدت طولانی تر در محل تعبیه پیس میکر احساس ناراحتی نمایند.

بعضی مواقع ممکن است نوک سیم کاشته شده در قلب جابجا شود و نتواند بطور طبیعی قلب را تحریک کند که با عمل مجدد میتوان آن را درجای مناسب قرار داد.

نهایتا” بیاد داشته باشید که این دستگاه ساخته دست بشر میباشد. مهم است که پیس میکر شما بطور منظم زیر نظر متخصص این امر باشد. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:

ü     احساس خستگی، تنگی نفس و یا هرگونه تغییر در سرعت ضربان قلب

ü     اگر محل تعبیه پیس میکر قرمز، متورم، گرمتر از طبیعی و یا دردناک بوده و یا از آن ترشح خارج شود

ü     علائمی که با تعبیه پیس میکر برطرف شده بود مجددا” ظاهر شود

 عمل تعبیه پیس میکر

این عمل چگونه است؟

بیش از دو میلیون پیس میکر تا بحال تعبیه شده است. عمل جراحی تعبیه پیس میکر یک عمل معمولی میباشد. در بسیاری از موارد این عمل حدود یک ساعت طول میکشد و درهمان روزیا روز بعد بیمار از بیمارستان ترخیص میشود. با این وجود شرایط نسبت به هر بیمار متفاوت خواهد بود.

اقدامات قبل از عمل:

قبل از عمل پزشک به شما خواهد گفت که چگونه برای عمل آماده شوید.

ü     ممکن است بعضی از داروهای شما بطور موقت قطع شود.

ü     معمولا” برای چند ساعت قبل از عمل از خوردن و نوشیدن باید پرهیز شود.

ü      ممکن است برای بعضی آزمایشات از شما خون گرفته شود.

ü     موهای سینه باید تراشیده شوند و قبل از عمل باید استحمام انجام گیرد.

ü     یک آنژیوکت جهت تزریق سرم و دارو در دست شما تعبیه میگردد.

ü      بطور مداوم فشارخون شما اندازه گیری خواهد شد.

ü     میزان اکسیژن خون در طی عمل بطور منظم کنترل میشود.

ü      ضربان قلب شما از طریق سیمهایی که به پوست شما متصل میشوند بطور دقیق کنترل میشوند.

در طی عمل چه اتفاقاتی خواهد افتاد ؟

معمولا برای تعبیه پیس میکر نیاز به بیهوشی عمومی وجود ندارد اما اگر با بی حسی موضعی بیمار همچنان درد را حس کند از داروهای آرامبخش و ضد درد تزریقی استفاده خواهد شد.

بعد ازاینکه پوست ناحیه شانه و سینه با محلولهای خاص تمیز و آماده شد پوست آن ناحیه توسط پزشک بیحس خواهد شد. سپس شکافی بطول 6-4 سانتی متر در پوست ایجاد خواهد شد. سپس با پیدا کردن یک سیاهرگ مناسب لید (سیم) بداخل قلب فرستاده خواهد شد و با استفاده از اشعه ایکس نوک سیم در محل مناسبی در قلب قرار خواهد گرفت.  قرار گرفتن سیم در قلب را شما احساس نخواهید کرد.

بعداز قراردادن سیمها در قلب عملکرد آنها توسط دستگاهی خاص بررسی میشود و در صورت مناسب بودن عملکرد آنها یک جیب کوچک در زیر پوست ایجاد میشود و بعد از اتصال سیمها با پیس میکر(باطری) آن را در جیب قرار میدهند.

بعداز عمل چه خواهد شد ؟

بعداز عمل جراحی شما به اطاق خود منتقل خواهید شد و پرستاران از شما مراقبت خواهند کرد. ممکن است در محل تعبیه پیس میکر احساس سوزش و یا درد نمائید که در صورت نیاز مسکن بشما داده خواهد شد.

بعضی از بیماران در همان روز مرخص خواهند شد و بعضی دیگر شاید برای بهبودی نیاز به زمان بیشتری داشته باشند.

بازگشت به خانه بعداز تعبیه پیس میکر

بعداز عمل تعبیه پیس میکر معمولا” چندین روز یا هفته طول میکشد تا بهبودی کامل حاصل شود. زخم محل عمل تدریجا” بهبود می یابد و تدریجا” احساس بهتری بشما دست خواهد داد. در ابتدا ممکن است وجود پیس میکر را حس کنید ولی بتدریج به آن عادت کرده و دیگر وجود آن را احساس نخواهید کرد. 24 ساعت بعد از عمل می توانید فعالیت عادی خود را شروع کنید.

بعداز عمل نکات زیر را باید رعایت کنید :

ü     زخم را تمیز و خشک نگهدارید . اگر متوجه شدید که زخم متورم، گرم، قرمز و یا دردناکتر شده و یا از آن ترشح خارج میشود فورا” با پزشک خود تماس بگیرید.

ü     48 ساعت بعداز عمل جراحی میتوانید استحمام کنید.

ü     بازوی طرف تعبیه پیس میکر را تا 24 ساعت بعداز عمل حرکت ندهید و بعد از آن  نیز حرکت بازو را محدود نمائید. با افزایش بهبودی بتدریج میتوانید دامنه حرکات بازو را افزایش دهید. بازو را تا 4 هفته نباید بالاتر از شانه ببرید اما توجه داشته باشید که بی حرکتی بیش از حد بازو می تواند منجر به دردناک شدن مفاصل کتف و آرنج شود.

ü     پیس میکر خود را در زیر پوست حرکت ندهید و آن را دستکاری نکنید. سعی کنید از خارج به آن ضربه ای وارد نشود.

ü     10 روز بعد از عمل برای کشیدن بخیه ها به مرکز توصیه شده مراجعه کنید.

ü     در موعد مقرر جهت کنترل پیس میکر به پزشک مراجعه کنید.

ü     کارت مشخصات پیس میکر خود را در تمام اوقات همراه داشته باشید.

ü     اگر علائم شما بهبودی نیافت با پزشک خود تماس بگیرید.

اولین ویزیت بعداز تعبیه پیس میکر

اولین ویزیت معمولا” در کلینیک میباشد. بعداز یک معاینه معمولی، توسط پروگرامر اطلاعات لازم از قلب و پیس میکر شما بدست می آید و براساس آن تغییرات لازم در نحوه عملکرد پیس میکر ایجاد خواهد شد. این ویزیت درد ندارد.   

مطمئن شوید که هر گونه مشکلی را که با قلب خود، پیس میکر و یا اصولا سلامتی خود دارید با پزشک در میان گذاشته اید. اولین ویزیت معمولا بهترین زمان در مورد پرسیدن ابهامات شما در مورد پیس میکر می باشد.

کی می توانید به زندگی کاملا طبیعی خود بازگردید

زمان بهبودی در افراد مختلف متفاوت می باشد ولی در نهایت شما قادر خواهید بود تا به زندگی طبیعی خود با تغییراتی جزئی بازگردید.

قبل از بازگشت به فعالیت روزانه طبیعی زخم شما باید کاملا بهبود یافته باشد. حتما با پزشک خود در مورد زمان بازگشت بکار، انجام رانندگی، شروع تمرینات ورزشی و یا رفتن به مسافرت مشورت کنید.

کارت تعیین هویت پیس میکر

این کارت حاوی اطلاعاتی  در مورد نوع و مدل پیس میکر و سایر اطلاعات مهم می باشد که در موارد اضطراری می تواند بسیار مفید باشد.

آیا پیس میکر محدودیتی در کارآیی شما ایجاد خواهد کرد؟

یکی از دلایل تعبیه پیس میکر کمک به افزایش کارآیی شما می باشد. در منزل، اغلب افراد هیچ محدودیتی در فعالیت نخواهند داشت. اگر شما با وسایل الکتریکی قوی (ژنراتورهای تولید برق) که منجر به تداخل الکترومغناطیسی EMI می شوند کار می کنید حتما آن را با دکتر خود در میان بگذارید.

تداخل الکترومغناطیسیEMI  چیست؟

EMI به معنی تداخل الکترومغناطیسی می باشد. بعضی انواع خاص انرژی الکتریکی یا مغناطیسی ممکن است باعث تداخل با عملکرد پیس میکر شما شوند. شما باید حداکثر سعی خود را در پرهیز از این موارد نمائید.

موارد تداخل الکترومغناطیسی:

ü     لوازم خانگی الکتریکی در وضعیت غیر مناسب و یا بدون سیم اتصال به زمین مناسب

ü     دستگاههای الکتریکی که انرژی زیادی تولید می کنند مثل ژنراتورهای صنعتی

ü     دستگاههای پزشکی مانند MRI، دستگاههای رادیوتراپی (برای درمان سرطان)

ü     فلز یابها و سیستم های امنیتی بکار گرفته شده در فروشگاهها و فرودگاهها

 چه نوع وسایل الکتریکی بی خطر می باشند؟

بکارگیری اغلب وسایل برقی خانگی که نقص فنی نداشته باشند بی خطر می باشد. این شامل مایکروویو، تلویزیون و ویدئو می باشد.

وسایل اداری و اغلب وسایل پزشکی نیز بی خطر می باشند. پیس میکر در حین عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه و یا دندانها، سونوگرافی، سی تی اسکن، ماموگرافی و فلوروسکوپی به خوبی کار خواهد کرد.

در صورت حضور در کنار دستگاهی که باعث تداخل الکترومغناطیسی می شود چه باید کرد؟

در اغلب موارد می توان به راحتی از کنار دستگاه  عبور کرد. در فرودگاهها با مطلع کردن پرسنل امنیتی از بکارگیری فلزیاب جلوگیری کنید.

اگر بعد از حضور در کنار یک  دستگاه با تداخل الکترومغناطیسی دچار علائم کلینیکی شدید با پزشک خود تماس بگیرید.

در ورود به بیمارستان یا کلینیک چه باید کرد؟

 قبل از انجام هر تست یا عمل جراحی و یا دندانپزشکی پرسنل بیمارستان را در مورد پیس میکر خود مطلع کنید.

اگر قرار است هر گونه عمل جراحی  در مورد شما انجام شود حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

آیا استفاده از موبایل اختلالی در کارکرد پیس میکر ایجاد می کند؟

شما می توانید بدون اینکه دچار مشکل خاص شوید از موبایل استفاده نمائید اگرچه بعضی پیس میکر های قدیمی ممکن است با موبایل تداخل داشته باشند که در این مورد می توانید از پزشک خود اطلاعات لازم را کسب کنید.

در مورد سیستم های امنیتی چطور؟

سیستم های امنیتی مانند آنچه از ورودی و خروجی بعضی فروشگاهها و فرودگاه وجود دارند ممکن است به ندرت با کارکرد پیس میکر  شما تداخل الکترومغناطیسی ايجاد نمایند ولی شما می توانید با سرعت معمول از داخل این دستگاهها عبور نمائید ولی توصیه می شود که در هنگام عبور تعلل نورزید. اجازه استفاده از دستگاه هاي فلزياب را ندهيد.

در منزل چه نکات ایمنی را باید رعایت کرد؟

باید دقت كنيد كه سیستم الکتریکی منزل شما بطور مناسب اتصال به زمین داشته باشد چه عدم وجود اتصال به زمین مناسب می تواند منجر به تداخل الکترومغناطیسی شود.

وسایل برقی منزل باید از نظر عملکرد در وضعیت خوبی باشند. هرگز از وسایل برقی که خراب بوده و یا اختلال اتصال برقی دارند استفاده نکنید. اگر مشغول تعمیر اتومبیل خود هستید به یاد داشته باشید که سیستم الکتریکی اتومبیل شما می تواند منشا تداخل الکترومغناطیسی باشد.

بعضی بلندگوهای سیستم های صوتی استریو دارای آهن رباهای بزرگی هستند که می توانند با پیس میکر تداخل داشته باشد.

ماشین ریش تراشی یا برخي وسايل الكتريكي ديگر اگر مستقیما روی پیس میکر قرار گیرند ممکن است عملکرد پیس میکر را تحت تاثیر قرار دهند.

در مورد تمرینات ورزشی چه نکاتی را باید دانست؟

در اغلب موارد پیس میکر محدودیتی برای شما ایجاد نخواهد کرد. با این وجود از انجام ورزشهایی که در طی آنها احتمال ضربه به پیس میکر  وجود دارد پرهیز کنید. همچنین بهتر است از انجام فعالیتهایی که با تکانهای شدید همراه است مثل اسب سواری پرهیز کنید. انجام ورزشهای سنگین و یا مکرر با استفاده از اندام فوقانی و شانه ها مثل وزنه برداری در بعضی موارد ممکن است به پیس میکر و یا لیدها آسیب رساند.

قبل از انجام هر گونه ورزش یا فعالیت شدید با پزشک خود مشورت کنید.

چه نکاتی را در طی کار کردن باید رعایت نمود؟

اگر محل کار شما در نزدیکی منابع بزرگ تداخل الکترو مغناطیسی می باشد باید در این مورد حتما با پزشک خود صحبت کنید. احتمالا قادر خواهید بود تماس خود با این منابع را به حداقل برسانید.

آهن رباها، هیترهای بزرگ و ترانسمیترهای رادیوئی می توانند منجر به تداخل الکترومغناطیسی شوند.

از کارهایی که منجر به تکان و یا برخوردهای فیزیکی شدید شوند باید پرهیز نمود.