شغل پزشکی، به دلیل ماهیت مستقیم ارتباطی که با سلامت و جسم انسان ها دارد، از جمله مشاغل بسیار حساس و پرخطر شناخته می شود. یکی از دعاوی شایع در این حوزه، مسئولیت پزشکی است که مربوط به پاسخگویی پزشکان در برابر بیماران شان می باشد.
با وجود پیشرفت های چشمگیر در علم پزشکی، این حرفه همچنان با چالش ها و احتمال خطاهایی همراه است که ناگزیر با عواقبی برای بیماران همراه خواهد بود.
مسئولیت کیفری پزشک
در صورتی که عمل پزشکی منجر به آسیب جسمی جدی به بیمار یا حتی مرگ وی شود، پزشک ممکن است با مسئولیت کیفری پزشک مواجه شود و این موارد در دسته بندی جرائم علیه اشخاص قرار می گیرند.
اگر پس از شکایت و رسیدگی، مسئولیت پزشک احراز شود، او ممکن است به پرداخت دیه (در صورت وقوع صدمه یا مرگ) محکوم شود. دیه به دلیل مبحث تخصصی بدون آن بهتر از خدمات وکیل دیه این وب سایت www.ariadadyar.com سوال خود را بپرسید.
از نظر جنبه ی عمومی جرم نیز، پزشک می تواند به مجازات هایی مانند حبس، جزای نقدی، و محرومیت از برخی حقوق اجتماعی محکوم گردد. این تدابیر قانونی به منظور تأمین عدالت برای بیمار و اطمینان از رعایت استانداردهای حرفه ای توسط پزشکان انجام می شود.
ماده 495 قانون مجازات اسلامی به موقعیت هایی اشاره دارد که در آن یک پزشک ممکن است در حین انجام معالجه موجب تلف یا صدمه بدنی به بیمار شود.
بر اساس این ماده، پزشک ضامن پرداخت دیه است مگر اینکه دو شرط خاص برآورده شود: اول اینکه اقدامات پزشکی انجام شده توسط پزشک باید مطابق با مقررات پزشکی و استانداردهای فنی رایج باشد؛
دوم اینکه پزشک باید قبل از انجام معالجه برائت (رضایتنامه) از بیمار گرفته باشد و در انجام درمان خود مرتکب تقصیری نشده باشد.
اگر بیمار به دلیل سن پایین (نابالغ بودن)، بیماری روانی (جنون) یا به دلیل بیهوشی قادر به دادن رضایت نباشد، در این صورت پزشک باید رضایت را از ولی قانونی بیمار اخذ کند.
این بند از قانون بر اهمیت رعایت اصول اخلاقی و قانونی در حرفه پزشکی تأکید دارد و پزشکان را ملزم می کند که در همه حال، حقوق بیماران و استانداردهای حرفه ای را مد نظر قرار دهند تا از بروز خطاهای پزشکی که منجر به آسیب یا مرگ بیمار می شود، جلوگیری شود.
مسئولیت انتظامی پزشک
طبق قانون سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، پزشکان موظف به رعایت نظام نامه های مربوط به حرفه پزشکی در انجام وظایف خود هستند.
این شامل رعایت کامل استانداردهای پزشکی، اخلاق حرفه ای و دستورالعمل های ایمنی است. هر گونه تقصیر در این زمینه، اعم از بی احتیاطی، بی مبالاتی یا نادیده گرفتن دستورالعمل های تعیین شده توسط دولت، به عنوان تخلف قلمداد می شود و می توان آن را در دادسرای انتظامی پزشکی پیگیری کرد.
این قانون ها به منظور تأمین امنیت و سلامت بیماران وضع شده اند و پیگیری تخلفات از سوی دادسرای انتظامی پزشکی نشان دهنده سطح بالای پاسخگویی و نظارت در عرصه خدمات پزشکی است.
این سازمان همچنین نقش مهمی در تضمین کیفیت خدمات ارائه شده به جامعه دارد و به حفظ استانداردهای حرفه ای و اخلاقی در میان پزشکان کمک می کند.
مرجع رسیدگی کننده به تخلفات
برای مطالبه دیه، بیمار یا اولیای دم باید شکایت خود را در دادسرای محل وقوع جرم طرح کنند. در این فرآیند، پس از ثبت شکایت اولیه، دادسرا به جمع آوری ادله پرداخته و اظهارات شاکی، مستندات و مدارکی نظیر گزارش های پزشکی، تصاویر پیش و پس از جراحی و سایر مدارک مرتبط را مورد بررسی قرار می دهد. همچنین تحقیقات لازم از پزشک متهم نیز انجام می گیرد.
در ادامه روند، نظر کارشناسی و تخصصی از هیئت بدوی انتظامی پزشکی شهرستان برای ارزیابی خسارت وارده اخذ می شود. این اقدام بر اساس تبصره 3 ماده 35 قانون سازمان نظام پزشکی ایران صورت می گیرد تا احتمال قصور یا تخلف پزشک مشخص شود.
برای تعیین دقیق میزان و نوع صدمه و تعیین دیه یا ارش، شخص به پزشکی قانونی معرفی می شود که باید نظریه پزشکی قانونی را ارائه دهد. اگر نظر پزشکی قانونی بر عدم قصور پزشک دلالت کند و پزشک را مسئول نشناسد، این نظر قابل اعتراض و بررسی مجدد است. بهتر است با یک وکیل قصور پزشکی مشورت داشته باشید.
سخن پایانی
در چارچوب دادخواست حقوقی، شما می توانید نسبت به مطالبه خسارت از پزشک اقدام کنید. این دادخواست می تواند پیش از انجام هرگونه درمان جدید یا پس از آن به دادگاه ارائه شود. همچنین، مستندات مربوط به هزینه ها و مخارج درمان، از جمله فاکتورها و صورت حساب ها، باید به عنوان پیوست دادخواست تقدیم محکمه شوند.
یک نکته مهم در این فرایند این است که تمام مدارک و هزینه های مطرح شده در دادخواست توسط خواهان، تحت بررسی و تفحص کارشناسان رسمی و پزشکی قانونی قرار می گیرد. این بررسی ها به منظور تعیین صحت و سقم ادعاها و تخمین دقیق خسارت های وارده صورت می پذیرد. این فرآیند حقوقی به اطمینان از اینکه تمام جوانب مورد نظر قرار گرفته و عدالت به درستی اجرا می شود، کمک می کند.