اختتامیه نخستین جایزه پژوهش سال تئاتر ایران با تجلیل از فرهاد ناظرزاده کرمانی رضا سرور نشر بیدگل و با تاکید بر بازگرداندن فرزان سجودی به دانشگاه برگزار شد.
به گزارش مجله سلامتی ایران این برنامه عصر امروز شنبه ۲۴ آذر ماه با حضور نادره رضایی معاون هنری اتابک نادری سرپرست جدید اداره کل هنرهای نمایشی محمدرضا خاکی مهدی شفیعی محمد باقر قهرمانی شهرام زرگر محمدحسین ناصربخت عطاءالله کوپال اردشیر صالح پور بهرام جلالی مسلم قاسمی منوچهر اکبرلو پیمان شریعتی رحمت امینی امین اشرفی محمد شیری داود نامور مریم معترف محمد دشت گلی محمد جواد طاهری و … در تالار رودکی برگزار شد.
در آغاز این برنامه که همزمان با هفته پژوهش برگزار شد کورش سلیمانی که اجرای برنامه را بر عهده داشت اولویت های این جایزه را برشمرد.
سپس سید جواد روشن مدیر انتشارات نمایش و دفتر پژوهش اداره کل هنرهای نمایشی با تقدیر از همراهی حمید نیلی مدیر کل قبلی تئاتر در برپایی این جایزه تاکید کرد که نگاه آرمانی نداشتیم و به ممکن بودن برنامه ها اندیشیدیم.
روشن با ارائه توضیحاتی درباره محورهای این جایزه اضافه کرد: پژوهش های علمی و کاربردی در مسیر مدیریت نیز ما را یاری خواهد کرد.
او با اشاره به لزوم انجام پژوهش های تالیفی در این جایزه عنوان کرد که در این جایزه بخشی هم به ترجمه و تقدیر از یک مترجم اختصاص پیدا کرده است.
در ادامه و در اولین بخش تجلیل از عماد شاطریان مدیر نشر بیدگل تقدیر شد.
بهزاد آقا جمالی مدرس و پژوهشگر تئاتر در تقدیر از این ناشر از سابقه دوستی خود با شاطریان گفت و از تلاش های علی اکبرعلیزاد که سال ها با این نشر همکاری داشته است یاد کرد و گفت: نشر «بیدگل» منش و بینشی تئوریک و نگاهی انتقادی دارد و صرفا کتاب تئوریک منتشر نمی کند.
سپس شاطریان در سخنانی از همکاری علیزاد رضا سرور و محمدرضا خاکی قدردانی کرد.
در ادامه تقدیر از رضا سرور مدرس منتقد پژوهشگر و مترجم تئاتر و نمایشنامه نویس با حضور محمدرضا خاکی مترجم استاد دانشگاه کارگردان و مترجم تئاتر انجام شد.
خاکی با ارایه متنی به خاطر تقدیر از یک مترجم ابراز خرسندی کرد و افزود: ترجمه پلی است میان فرهنگ ها و ملل و کاری بس دشوار و هنری بی همتا است.
او با تاکید بر جایگاه مهم ترجمه کار مترجمان را همچون بازیگران روایتگری و آفرینش گری خواند.
خاکی از معضل ترجمه های دیجیتال و ماشینی گفت و بر جایگاه مهم ترجمه ای که توسط نیروی انسانی انجام می شود تاکید کرد و افزود: ترجمه ماشینی روح انسانی ندارد و نمی تواند احساسات را ترجمه کند.
این استاد دانشگاه در بخش دیگری از یادداشت خود رضا سرور را مصداق بارز یک آماتور تئاتر دانست که دانش آموخته مهندسی و فنی است ولی در حوزه ترجمه تئاتر دریچه هایی نو بر ما گشوده است. به طوری که ترجمه های دقیق او چراغ راهی است برای دانشجویان و دوستداران ادبیات نمایشی.
سرور نیز طی یادداشتی به تعریف پژوهش تئاتری پرداخت و گفت پژوهش تئاتر همواره مستحضر به تاریخیت است و پژوهشگر تئاتر ایران در مواجهه ای ناگزیر با تاریخیت سرو کار دارد و ناگزیر از گفتمان تاریخی و سیاسی کشور است.
این پژوهشگر تاکید کرد: پژوهش تئاتر کاری نیست که به شکل انتزاعی در گوشه کتابخانه انجام شود بلکه در دل اتفاقات اجتماعی رخ می دهد.
در بخش بعدی تجلیل از فرهاد ناظرزاده کرمانی با سخنانی از اردشیر صالح پور دیگر پژوهشگر تئاتر که از شاگردان ناظرزاده بوده انجام شد.
صالح پور پژوهش را مایه و پایه تئاتر دانست که همچون خورشید هم گرما می بخشد و هم روشنی.
او ادامه داد: تئاتر ایران برای تکامل به سه عنصر هستی ساز نیاز دارد؛ پژوهش آموزش و آفرینش که با یکدیگر ارتباط جدایی ناپذیر دارند.
صالح پور کم توجهی به پژوهش را یکی از دلایل نابسامانی این روزهای تئاتر دانست و از رواج تئاتر سرگرمی ساز که اندیشه در آن جایی ندارد ابراز تاسف کرد و گفت: متاسفانه این روزها گیشه تئاتر بر اندیشه آن پیشی می گیرد. در حالی که دلیل موفقیت بهرام بیضایی به خاطر پژوهش های اوست.
او همچنین با یاداوری تلاش های دیگر پژوهشگر تئاتر مایل بکتاش از جمشید ملک پور به عنوان دیگر پژوهشگر ثابت قدم تئاتر یاد کرد که در انزوای محض به کار پژوهش مشغول است.
صالح پور در بخش دیگری از سخنانش از حضور سلبریتی ها بر صحنه تئاتر شهر گله کرد که سبب شده جای هنرمندان اصیل این رشته خالی بماند.
او همچنین با ابراز تاسف از نبود نقد و موزه تئاتر از کم توجهی پژوهشکده فرهنگ و هنر وزارت ارشاد به پژوهش های تئاتری ابراز تاسف کرد و آن را جایی برای استقرار مدیران برکنارشده این وزارتخانه دانست و گفت: این در حالی است که بسیاری از پژوهشگران اصیل این پژوهشکده را نمی شناسند.
سپس فرهاد ناظرزاده کرمانی استاد دانشگاه مترجم و پژوهشگر باسابقه تئاتر کشورمان با ابراز خوشنودی از حضور در این برنامه گفت: یکی از برکت های این محافل دیدن دوستانی است که در فراق شان بودم.
او با قدردانی از تلاش های مهدی شفیعی (مدیر کل پیشین تئاتر) و داود نامور (مدیر عمارت نوفل لوشاتو) گفت: متاسفانه در دورانی متولد شدم که نمایشنامه نویسان خوب دچار اوتیسم شده بودند و بیشتر فرم را عوض می کنند در حالیکه در این دوران فجایع بزرگ جهانی در حال وقوع است.
ناظرزاده افزود: به همین دلیل رغبت نکردم هیچ یک از این نمایشنامه ها را ترجمه کنم چون نویسنده آن را حقه باز می دانم. البته گرته هایی از استعداد دارند ولی جای نویسندگان بزرگ نسل قبل به شدت خالی است.
این استاد دانشگاه که لحن شیرین سخن گفتنش مورد توجه و استقبال حاضران قرار گرفته افزود: همانطور که نمایشنامه نویسی کوتوله شده پژوهش رشد کرده است. البته این هم درست نیست چون این پژوهش ها هم بیشتر حقه های دانشگاهی است.
ناظرزاده با تاکید بر جایگاه پرسابقه ترجمه در ایران خاطرنشان کرد: ترجمه در ایران ریشه عمیقی دارد؛ از ابن مقفع تا ابراهیم یونسی و نجف دریابندری و … ما سرزمین مترجم پروری بودیم و حتی مغول ها مترجمان ما را نمی کشتند بلکه برخی از آنان را به حکومت رساندند. البته خیلی دوست داشتم در ایران به جای رشد ترجمه پژوهش رشد کند. ما مترجمان نابغه در ایران داشتیم و داریم که سبب شده در طول تاریخ کتاب هایی مانند «کلیله و دمنه» را که در زمان حمله اعراب از بین رفته بود به پهلوی ترجمه کنند تا باقی بماند.
این پژوهشگر ادامه داد: یکی از مشکلات ترجمه این است که نویسندگان این کتاب ها این آثار را برای مخاطبان کشور خود نوشته اند ولی چون دانشجوی ایرانی با فرهنگ آنان آشنایی ندارد زبان این ترجمه ها به نظر شبیه زبان جادوگران می رسد. انسان ذاتا ملی گراست و هر نویسنده ای برای مردم کشور خودش می نویسد. بنابراین لازم است این کتاب ها یک بار دیگر به فارسی باز شود.
ناظرزاده با یادآوری دوره ای که قرار بوده زبان فرانسه به عنوان زبان دانشگاهی در ایران شناخته شود ادامه داد: در کشوری که ۵ شاعر بزرگ کیهانی دارد اصلا نباید وارد این وادی شد که زبان دیگری را به عنوان زبان دانشگاهی انتخاب کند. البته الگوی دیگری هم وجود داشت مبنی بر اینکه برای هر واژه خارجی برابر نهاد (معادل) فارسی بسازیم.
او سپس با لحنی طنزآمیز درباره وضعیت توزیع کتاب های پژوهشی دانشگاهی سخن گفت و توضیح داد: برخی از ناشران کتاب ها را انبار می کنند و در اختیار مراجعه کنندگان قرار نمی دهند به طوری که خرید کتاب از انتشاراتی مانند «سمت» همراه با رمز عملیات نظامی است چون کتاب ها را انبار می کند.
ناظرزاده با انتقاد از ترجمه زبان نمایشنامه در ایران تاکید کرد: لازم است سمیناری درباره ترجمه نمایشنامه در ایران برگزار شود.
در بخش بعدی برنامه نادره رضایی معاون هنری در سخنانی هفته پژوهش را به پژوهشگران حاضر در برنامه تبریک گفت و افزود: اختصاص یک هفته به پژوهش نشانگر اهمیت این حوزه است اما در این چند روز مدام با خود می اندیشیدم که چرا هیچ روزی در این هفته ویژه فرهنگ و هنر نیست در حالی که طبیعتا نامگذاری ها باید برگرفته از اضطرار و شرایط روز باشد.
او با اشاره به نگرانی هایی که برآمده از یافته های پژوهشی علوم اجتماعی است خاطرنشان کرد: در شرایط امروز که تنگناهای اقتصادی نخستین دغدغه جامعه است ایجاد امید در مردم وابسته به حوزه فرهنگ و هنر است.
معاون هنری وزارت ارشاد تاکید کرد: در گروه های مرجع همچنان هنرمندان در صدر ایستاده اند. بنابراین اگر دنبال گشایشی برای برون رفت از این وضعیت هستیم همان هنرمندان هستند که می توانند اثرگذار باشند.
رضایی با بیان اینکه مساله یابی مهم تر از یافتن پاسخ درست است افزود: چقدر مساله یابی در این شرایط به کار گرفته می شود. چقدر پژوهش های شما یاری گر حوزه اجتماعی ماست و در حکمرانی مورد استفاده قرار می گیرد این گسست ها اثرگذار است.
او ادامه داد: مهم تر از برگزاری این رویداد که جای قدردانی دارد این است که اگر بناست این جایزه ادامه یابد شما پژوهشگران بگویید برای برون رفت از وضعیت فعلی کشور چه باید کرد.
معاون هنری از دغدغه اش برای راه اندازی موزه تئاتر سخن گفت و ادامه داد: امیدوارم شما به ما جهت بدهید چون اگر بخواهیم در هنر کاری کنیم بستر آن پژوهش است. واقعیت امروز تئاتر تلخ است و ما مدیران می خواهیم چشم خود را بر آن ببندیم ولی شما پژوهشگران باید از ما مطالبه کنید.
در ادامه برنامه جوایز برگزیدگان به شرح زیر اعلام شد:
بخش مقاله های علمی
کاندیداها
میترا علوی طلب برای مقاله «مطالعه نقش زنان در ادبیات نمایشی دوران تکوین در ایران با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف» منتشر شده در فصلنامه زن در فرهنگ و هنر
مرتضی غفاری برای مقاله «تعزیه سیار در صحنه شهر بررسی نشانه- معناشناختی سیالیت مکان در تعزیه ضیابر» منتشر شده در نشریه باغ نظر
عرفان ناظر برای مقاله «معنای مفهوم تجدد در ادبیات نمایشی میرزا آقا تبریزی و فتحعلی آخوندزاده بر مبنای نظریه تاریخ مفهوم راینهارت کوزلک» منتشر شده در فصلنامه تئاتر
پژوهشگر برگزیده:
مرتضی غفاری (به عنوان نویسنده مسئول) به همراه حمیدرضا شعیری و پویا رئیسی
بخش پایان نامه های کارشناسی ارشد
کاندیداها
مینا پناه نجات برای پایان نامه «بررسی ساز و کار تئاتر ترنس مدرن دهه ۹۰ هجری شمسی بر اساس امر قدسی از منظر میرچا الیاده مورد مطالعاتی آثار حمیدرضا اردلان» با راهنمایی استاد غزل اسکندرنژاد از دانشگاه هنر
احسان آجرلو برای پایان نامه «نقش خاطره در بر ساخت تاریخ در درام دوران پهلوی اول بر اساس آرای پل ریکور» با راهنمایی استاد کامران سپهران از دانشگاه سوره
علیرضا اخوان صادقی برای پایان نامه «شیوه سانسور و نظارت حکومت بر تئاتر ایران از عصر قاجار تا انقلاب اسلامی» با راهنمایی استاد فرهاد مهندس پور از دانشگاه تربیت مدرس
پژوهشگر برگزیده
احسان آجرلو
بخش رساله های دکتری
کاندیداها
عرفان ناظر با رساله «تاریخ مفهوم تجدد در ادبیات نمایشی ایران: معناشناسی تجدد و تجدد ستیزی در ادبیات نمایشی از ۱۲۵۰ تا ۱۳۵۶ خورشیدی» با راهنمایی استادان رحمت امینی و بهروز بختیاری از دانشگاه تهران
علی روئین با رساله «اقتصاد سیاسی تئاتر در ایران؛ واکاوی مناسبات و صورت بندی مکانیسم های تولید توزیع و مصرف تئاتر در ایران با تمرکز بر کلانشهر تهران در سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۷» با راهنمایی استاد محمدباقر قهرمانی از دانشگاه تهران
سارا مطوری با رساله «بررسی و تحلیل سیر دگرگونی انگاره و تصویر کودک و کودکی در نمایشنامه بزرگسال از آغاز تا ۱۳۵۰» با راهنمایی استاد مصطفی صدیقی از دانشگاه هرمزگان
پژوهشگر برگزیده:
عرفان ناظر
در بخش بعدی عطاءالله کوپال به نمایندگی از هیات داوران بیانیه این هیات را ارایه کرد.
سپس جایزه بخش کتاب های تالیفی – پژوهشی به این شرح اعلام شد:
محمد حسین ناصر بخت برای تالیف کتاب «کندوکاوی در مضحکه ایرانی؛ نیمه نخست سده چهاردهم خورشیدی» منتشر شده توسط «انتشارات دانشگاه هنر» به عنوان اثر برگزیده
گفتنی است که احسان آجرلو یکی از برگزیدگان از معاون هنری؛ خواستار بازگرداندن فرزان سجودی (استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه هنر) به دانشگاه شد و نیز از کامران سپهران نیز قدردانی کرد.
عرفان ناظر دیگر برگزیده نیز گفت: امیدوارم حمایت دولت از پژوهش در دانشگاه با حفظ استقلال پژوهش صورت بگیرد. بدون توجه به تاریخ ایران نمی توانیم اثری پژوهشی خلق کنیم.
محمد حسین ناصربخت نیز به هنگام دریافت جایزه اش راه اندازی پژوهشکده تئاتر را آرزوی قلبی خود خواند و تاکید کرد که نیازمند یک پژوهشگاه تئاتر هستیم که از انجام پژوهش های تکراری پراکندگی و فقر فعلی در زمینه پژوهش رها شویم.
انتهای پیام