ارتودنسی نامرئی یکی از روش های نوین و کارآمد برای اصلاح نامرتبی های دندان هاست که به دلیل ظاهری نامحسوس و تاثیرگذاری مطلوب مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. با این حال نگهداری و مراقبت های بعد از ارتودنسی نامرئی اهمیت بسیاری در دستیابی به نتیجه ای مطلوب دارد و لازم است نکات و توصیه های خاصی رعایت شود. در ادامه به معرفی علائم نیاز به مراقبت نکات کلیدی در دوره بعد از درمان و راهکارهای خانگی برای حفظ سلامت دهان و دندان در طول استفاده از ارتودنسی نامرئی می پردازیم.
ارتودنسی نامرئی چیست؟
ارتودنسی نامرئی یا Invisible Aligners شامل قالب های شفافی است که به تدریج دندان ها را به جایگاه صحیح خود هدایت می کنند. این روش نسبت به ارتودنسی سنتی با سیم و براکت راحتی بیشتری دارد و از نظر ظاهری برای بزرگسالان و نوجوانان جذاب تر است. با این حال برای کسب نتیجه ی مطلوب و پیشگیری از بروز عوارض احتمالی رعایت مراقبت های خاص در این دوره ضروری است.
علائم نیاز به مراقبت های خاص
افرادی که از ارتودنسی نامرئی استفاده می کنند ممکن است علائم و نشانه های زیر را تجربه کنند که نیازمند توجه خاص و رعایت مراقبت های دقیق است :
- حساسیت دندان ها به مواد غذایی گرم و سرد
- تحریک و درد لثه ها هنگام گذاشتن و برداشتن الاینرها
- تغییر رنگ دندان ها در اثر تجمع پلاک های دندانی
- ایجاد بوی نامطبوع دهان به دلیل جمع شدن باکتری ها در زیر الاینرها
- خشکی دهان به دلیل طولانی بودن مدت زمان استفاده از الاینرها
اگر هر یک از این علائم به طور مداوم مشاهده شد ضروری است که با دندانپزشک خود مشورت کنید تا راهنمایی های مناسب را دریافت کنید.
تشخیص و ارزیابی عوارض احتمالی
قبل از شروع ارتودنسی نامرئی و طی مدت استفاده از آن دندانپزشک وضعیت دهان و دندان ها را ارزیابی کرده و در صورت وجود هرگونه التهاب پوسیدگی یا مشکلات لثه ای آنها را درمان می کند. پس از نصب الاینرها ویزیت های منظم برای بررسی پیشرفت درمان و تشخیص به موقع عوارض احتمالی ضروری است.
مراقبت های روزانه پس از ارتودنسی نامرئی
شستشو و بهداشت دهان و دندان
- مسواک زدن : مسواک زدن دقیق و ملایم پس از هر وعده غذایی برای جلوگیری از تجمع باکتری ها و پلاک در زیر الاینرها بسیار مهم است. از خمیردندان های مخصوص برای کاهش حساسیت دندان ها استفاده کنید.
- استفاده از نخ دندان : نخ دندان باعث می شود که ذرات غذایی از بین دندان ها خارج شوند. بهتر است پس از هر وعده غذایی از نخ دندان استفاده شود.
- دهانشویه : دهانشویه های حاوی فلوراید به پیشگیری از پوسیدگی دندان ها کمک می کنند. دهانشویه های ضدعفونی کننده نیز از تجمع باکتری های مضر جلوگیری می کنند.
نظافت الاینرها
الاینرها باید روزانه تمیز شوند. استفاده از آب ولرم و مسواک نرم برای شستشوی الاینرها توصیه می شود اما از آب گرم خودداری کنید زیرا ممکن است به تغییر شکل آنها منجر شود. همچنین از خمیر دندان برای تمیز کردن الاینرها استفاده نکنید چرا که ممکن است باعث خراشیدگی سطح آنها شود.
محدودیت های غذایی
با اینکه در ارتودنسی نامرئی برخلاف ارتودنسی سنتی محدودیت غذایی چندانی وجود ندارد اما باید از مصرف غذاها و نوشیدنی هایی که می توانند باعث ایجاد رنگدانه روی دندان ها شوند مانند قهوه چای و نوشیدنی های رنگی پرهیز کرد.
نحوه برداشتن و گذاشتن الاینرها
برای جلوگیری از آسیب به لثه ها و دندان ها الاینرها باید به آرامی برداشته و گذاشته شوند. در هنگام برداشتن از لبه های عقبی شروع کنید و به تدریج آن را جدا کنید. همچنین توصیه می شود از دستکش های یکبار مصرف یا دست های تمیز برای انجام این کار استفاده کنید.
راهکارهای خانگی برای مراقبت از ارتودنسی نامرئی
- آب نمک : غرغره کردن آب نمک برای کاهش التهابات لثه ها مفید است.
- چای بابونه : چای بابونه به دلیل خاصیت ضدالتهابی خود می تواند در کاهش حساسیت و تسکین لثه ها مؤثر باشد.
- میخک : میخک خاصیت ضد باکتریایی دارد و در صورت بروز التهاب جویدن میخک به تسکین درد کمک می کند.
- استفاده از نخ دندان و شستشوی دهان با آب ولرم و نمک برای کاهش تجمع باکتری ها و حفظ سلامت دهان.
جدول برنامه مراقبت های روزانه
فعالیت |
زمانبندی پیشنهادی |
ابزار مورد نیاز |
مسواک زدن |
پس از هر وعده غذایی |
مسواک نرم خمیردندان مخصوص |
استفاده از نخ دندان |
حداقل یک بار در روز |
نخ دندان |
شستشوی الاینرها |
روزانه دو بار صبح و شب |
آب ولرم مسواک نرم |
استفاده از دهانشویه |
حداقل دو بار در هفته |
دهانشویه فلوراید دار |
جدول مواد غذایی مجاز و غیرمجاز
مواد غذایی مجاز |
مواد غذایی غیرمجاز |
آب لبنیات کم چرب میوه های تازه |
نوشیدنی های رنگی قهوه چای پررنگ |
سبزیجات تازه مرغ و ماهی |
غذاهای چسبناک و پرشکر |
تخم مرغ نان سبوس دار |
شکلات های سفت و شیرینی های سخت |
مراقبت های پیشگیرانه پس از ارتودنسی
پس از اتمام دوره درمان ارتودنسی معمولاً استفاده از ریتینر (نگهدارنده) توصیه می شود تا دندان ها به موقعیت جدید خود عادت کنند. همچنین توصیه می شود هر شش ماه یک بار برای معاینه و بررسی سلامت دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
رعایت مراقبت های دقیق پس از ارتودنسی نامرئی برای حفظ نتایج درمان و پیشگیری از بروز عوارض احتمالی ضروری است. با پیروی از برنامه های بهداشتی مناسب و رعایت نکات ذکر شده می توانید از لبخندی زیبا و سالم بهره مند شوید.
پرسش و پاسخ های متداول
۱. آیا می توان در طول درمان با ارتودنسی نامرئی از چای و قهوه استفاده کرد؟
استفاده از چای و قهوه در طول روز توصیه نمی شود؛ زیرا ممکن است رنگ آن ها به الاینر و دندان ها منتقل شود. در صورت مصرف بهتر است پس از آن دندان ها و الاینر را به خوبی شستشو دهید.
۲. چه زمانی باید الاینرها را تمیز کرد؟
الاینرها باید دو بار در روز صبح و شب تمیز شوند. در صورت مصرف غذاهای چسبناک بهتر است بلافاصله الاینر را بشویید تا از تجمع باکتری جلوگیری شود.
۳. آیا استفاده از دهانشویه برای ارتودنسی نامرئی مناسب است؟
بله استفاده از دهانشویه فلورایددار توصیه می شود زیرا از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند.