قوه قضائیه، هر سال نرخ دیه را با توجه به تورم و شرایط اقتصادی، اعلام می‌کند. نرخ دیه معمولاً برای پرداخت غرامت فوت، در قتل‌های غیرعمد و تصادفات به کار می‌رود. متاسفانه، بر اساس آمار پلیس راهور، میزان تصادفات رانندگی در ایران، بسیار بالا است. اکثر این تصادفات با خسارات جانی و مالی همراه هستند. قوانین بیمه‌ای برای چنین حوادثی، بیمه شخص ثالث را در تمهیدات خود لحاظ کرده است. این بیمه بر اساس نرخ دیه، انواع خسارات جانی و مالی را تعیین و پرداخت می‌کند. خسارت جانی می‌تواند، شامل نقص عضو یا حتی فوت فرد باشد. در همین ابتدای امر بهتر است بدانید که، نرخ دیه در تصادفات رانندگی برای زنان و مردان به صورت برابر و یکسان محاسبه می‌شود.
احتمالا شما هم می‌پرسید، دیه چیست؟ نرخ دیه 1402 چقدر است و چگونه محاسبه می‌شود؟ میزان خسارات مالی تصادفات چگونه بر اساس نرخ دیه تعیین می‌شود؟ چطور دیه یا خسارت را از بیمه یا صندوق تامین خسارت بدنی بگیریم؟ به همین دلیل ما در این مقاله، به پرسش‌های شما پاسخ می‌دهیم و جداول دیه اعضای بدن، را در سال 1402 را برای شما شرح می‌دهیم.
دیه چیست؟
قاعده ” لاضر و لا ضرار” اسلام، تاثیر زیادی بر حقوق جزایی ایران دارد. به موجب این قاعده، حق هر گونه آسیب جانی و مالی به دیگران، از همه افراد سلب شده است. علیرغم وجود چنین قوانینی، طبیعی است که همه افراد هم، مقید به اجرای مقررات نباشند و همواره خساراتی عمد یا غیرعمد به افراد وارد شود. اما احتمالا می‌پرسید، موضع مقامات قانونی در قبال چنین خساراتی چیست؟ سوالات زیادی در مورد محاسبه دیه تصادف مطرح می‌شود. افراد بسیاری در مورد نحوه تعیین نرخ دیه سوال می‌پرسند. با ما همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم.
اگر آسیبی به شخص دیگر چه عمدی چه غیر عمدی وارد شود، فرد ملزم به جبران آن خسارت است. در مبحث آسیب‌های جسمی، مساله قصاص و دیه مطرح می‌شود. قصاص به مقابله مثل آسیب، در جرایم عمدی تعبیر می‌شود. به عنوان مثال، اگر کسی عمدا آسیبی به چشم شخص دیگر وارد نمود، شخص مقابل در مورد حق قصاص این آسیب، می‌تواند، به گوش فرد آسیب بزند. در مواقع جرایم غیرعمدی، بحث دیه مطرح می‌شود. دیه، جبران خسارت بدنی با پرداخت هزینه مالی است.
نرخ دیه هر سال توسط قوه قضاییه تعیین می‌شود.
یکی از مهم‌ترین مجازات جرایم در قانون جزایی، دیه است. براساس ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی، ” دیه، مقدار مال معین است که شرع اسلام، برای جبران جنایات غیرعمدی، شبه عمد، خطای محض و جنایت عمدی (اگر قاضی اجرای حکم قصاص را عملی نداند) و نقص عضو مشخص می‌کند.” به طور کلی دیه به دوسته زیر تعلق می‌گیرد:
- جرم‌های عمدی که به دلایل قانونی از حکم قصاص برای آن‌ها استفاده نمی‌شود.
- سایر جرم‌های غیرعمد مانند ضرب و شتم.
اگر در شرع، میزان جبران خسارت مشخص شده باشد، دیه نامیده می‌شود؛ اگر این مقدار خسارت پرداختی، تعیین نشده باشد از اصطلاح ” ارش” استفاده می‌شود.
ارش چیست و چه ارتباطی به دیه دارد؟
براساس ماده ۴۴۹، در قانون مجازات اسلامی، ارش، یکی از تقسیم‌بندی‌های دیه و همان دیه غیرمقدر است. به طور کلی ارش را دیه‌ای می‌گویند، که مقدار آن در قانون اسلام، تعیین نشده باشد. به عبارتی بر اساس ماده ۱۷ قانون مجازات اسلامی، دیه به دو نوع مقدر و غیرمقدر تقسیم می‌شود.
- دیه مقدر: دیه‌ای است که میزان آن در شرع تعیین شده باشد.
- دیه غیرمقدر: دیه‌ای است که میزان آن در شرع مشخص نشده است و به وسیله قاضی دادگاه تعیین می‌شود.
با توجه مواردی که در بالا ذکر شد، حال باید ببینیم میزان ارش را چگونه تعیین می‌کنند؟ دادگاه و مقام قضایی با توجه به موارد زیر میزان ارش را مشخص می‌کند:
- نوع جرایم و تاثیر آن بر فرد آسیب‌دیده
- میزان خسارت
- نرخ دیه
- گزارش کارشناس
مهم‌ترین تفاوت‌های ارش و دیه
در ادامه تفاوت‌های میان ارش و دیه را با هم بررسی می‌کنیم:
- اولین تفاوت در نحوه تعیین میزان ارش و دیه است. میزان دیه را شارع مقدس، تعیین می‌کند. اما ارش بر اساس مقررات قانونی و به وسیله قاضی دادگاه مشخص می‌شود.
- تفاوت دیگر را می‌توان، در میزان دیه برای زن و مرد به حساب آورد. در محاسبه دیه برای زن و مرد، دیه مرد، دو برابر دیه زن است. اما با توجه به ماده ۵۶۲ قانون مجازات اسلامی برای پرداخت ارش، تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد.
- همچنین با توجه به ماده ۵۴۸ قانون مجازات اسلامی، میزان و مقدار ارش یک جنایت در اعضا و منافع، بیشتر از دیه آن عضو و منفعت نخواهد بود.
پرداخت خسارات بدنی و دیه توسط بیمه شخص ثالث
انواع دیه چیست؟
دیه در شرایط مختلف، دارای انواع گوناگونی است. میزان دیه را براساس نوع آسیب وارده به انسان به انواع زیر تقسیم کرده‌اند:
- دیه جان: آسیبی که با قصد و اختیار وارد می‌شود. بنا بر حکم شرع، این امر موجب حق قصاص، برای آسیب دیده خواهد شد. فرد آسیب دیده می‌تواند، از قصاص چشم‌پوشی کرده و دیه دریافت نماید.
- دیه قتل: این دیه به وسیله قوه قضاییه مشخص می‌شود و دیه کامل انسان است. بنابراین اگر فردی مرتکب به قتل شود، ملزم به پرداخت دیه کامل به خانواده مقتول است. در قتل نفس، دیه زن و مرد با هم تفاوت دارد و این تفاوت در قوانین جزایی ایران است.
- دیه شبه عمد: فرد مجرم، قصد ارتکاب جرم منجر به آسیب دارد، ولی قصد او ارتکاب خود جنایت نیست. به عنوان مثال برای ادب کردن، فردی را کتک بزنیم ولی در اثر این کتک زدن، فرد جان خود را از دست بدهد.
- دیه مقدر: مقدار آن در شرع مشخص است، دیه یک چشم نصف دیه کامل است، دیه یک انگشت، عشر دیه و یا دیه یک بند از انگشت، بسته به دو بندی یا سه بندی بودن انگشت، نصف یا ثلث از عشر دیه کامل است. بنابراین در این خصوص، دادگاه نیازی نمی‌بیند، که با قرار کارشناسی از صاحبان فن و متخصصین امر که غالبا پزشکی قانونی است، تقاضای ارزیابی مقدار آن را بخواهد و به راحتی تشخیص می‌دهد، دیه مقدر چند درصد است.
- خطای محض: نه قصد جنایت وجود دارد و نه انجام کار منجر به آن خسارت شده است. به عنوان مثال، هنگام بازی افراد، توپ، شیشه پنجره خانه‌ای را بشکند و محکم به سر فرد حاضر در آن خانه خورده و سبب مرگ او شود.
- را در مقاله مربوط به آن، به طور کامل برای شما توضیح داده‌ایم.
- دیه اعضای بدن: این دیه به این صورت تعیین می‌شود، که اگر فردی به صورت عمدی یا غیرعمدی به فردی آسیب وارد کند، ملزم به پرداخت دیه آسیب است. مثلا اگر یک عضو که فقط همان یکی از آن وجود دارد، آسیب ببیند، فرد باید دیه کامل و در صورتی که مثلا یک چشم آسیب ببیند، باید نصف دیه را پرداخت کند.
- دیه منافع اعضا: دیه منافع اعضا برای زمانی است که، حواس افراد آسیب می‌بیند. برای مثال؛ ممکن است در نزاعی، گوش فرد آسیب نبیند، اما شنوایی آن از دست برود، در این حالت فرد مجرم، باید دیه منافع را پرداخت کند. دیه منافع اعضا به حواسی مانند بینایی، عقل، بویایی، شنوایی و مواردی از این دست، تعلق می‌گیرد.
طبق تعریف دیه که در بالا اشاره کردیم، اگر جرایم غیرعمدی با آسیب به جان، اعضای بدن و نقص عضو همراه باشند، با دیه معین جبران خواهد شد. مقدار دیه را شرع تعیین می‌کند. فرد بزهکار، مجرم یا ورثه او باید این میزان دیه مشخص را، به طرف مقابل بپردازند. حال که با مفهوم دیه و انواع آن آشنا شدیم، شاید بپرسید: قیمت دیه انسان چگونه محاسبه می‌شود؟
مبلغ دیه چگونه تعیین می‌شود؟
بعد از صحبت در مورد دیه و انواع مختلف آن، بهتر است در مورد چگونگی تعیین مبلغ دیه هم، با شما صحبت کنیم. یکی از سوالات پرتکراری که از ما می‌پرسند، این است که؛ چگونه میزان نرخ دیه تعیین می‌شود؟ بهتر است بدانید که، نرخ دیه، امری مادی محسوب می‌شود. همانند هر امر مادی و مالی دیگری، نرخ و میزان دیه برای مجرم و مقصر حوادث از اهمیت بالایی برخوردار است. به علاوه میزان دیه هر سال، نسبت به سال قبل تغییر خواهد کرد. دلیل این تغییر نرخ دیه را می‌توان، در نرخ تورم ایران یافت. با توجه به نرخ فزاینده تورم، هر سال قیمت دیه رشد می‌کند.
هر ساله بعد از اعلام درصد تورم از سوی ، قوه قضاییه نرخ دیه کامل انسان را تعیین می‌کند. سپس این نرخ دیه معین، به ارگان‌ها و افراد اطلاع رسانی خواهد شد. طبق قانون مجازات اسلامی، مبلغ دیه کامل انسان، معادل نرخ روز ۱۰۰ شتر سالم، خواهد بود. البته معیارهای جامعه امروزی نیز در تعیین مبلغ دیه دخیل هستند. البته به هر حال؛ باید قیمت روز دیه را در نظر گرفت.
در هنگام بروز حوادث رانندگی و تصادفات، پزشکی قانونی میزان صدمات وارد به فرد را به دادگاه اعلام می‌کند. سپس دادگاه با توجه به نرخ دیه، در آن سال و میزان آسیب‌های وارد شده به فرد، میزان خسارت جانی را تعیین خواهد کرد. یعنی به طور کلی میزان دیه پرداختی، به وسیله قانون مجازات کشور مشخص می‌شود. البته برای بسیاری از جرایم هم دیه، مشخصی تعیین نکرده‌اند، به همین دلیل دیه، برای این جرایم به وسیله گواهی پزشکی قانونی تعیین می‌شود.
چگونه مبلغ دیه در ماه‌های حرام محاسبه خواهد شد؟
محاسبه نرخ دیه، در ماه‌های حرام و غیرحرام متفاوت خواهد بود. احتمالا می‌پرسید؛ اگر رفتار مجرمانه و آسیب بدنی مثلا؛ تصادف رانندگی و خسارت جانی در ماه حرام یا در محدوده مکانی مکه صورت گیرد، قیمت دیه چگونه محاسبه می‌شود ؟ بهتر است بدانید در این شرایط، یک سوم از مبلغ دیه، به مبلغ کامل دیه در ماه‌های غیرحرام، افزوده می‌شود. شاید برایتان سوال باشد، که ماه‌های حرام شامل چه ماه‌هایی هستند؟ ماه‌های حرام شامل ذی القعده (1 تا 29 خرداد)، ذی الحجه (30 خرداد تا 28 تیر)، محرم (29 تیر تا 26 مرداد) و رجب (24 دی تا 22 بهمن) است و دیه در این ماه‌ها، به میزان یک سوم مبلغ کل، افزایش می‌یابد. برای مثال در سال ۱۴۰۲ مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان به دیه کامل در ماه‌های حرام اضافه خواهد شد.
اگر کسی در ماه عادی صدمه ببیند ولی در ماه حرام فوت شود، میزان دیه عادی بدون افزایش سهم ۱/۳ ماه حرام پرداخت می‌گردد. ولی اگر هر دوی آسیب و فوت در ماه حرام صورت گیرد، دیه تشدید شده و مطابق نرخ ماه حرام پرداخت خواهد شد. حال ببینیم که نرخ دیه کامل در سال 1402 چقدر است؟ جدول قیمت دیه چگونه خواهد بود؟
نرخ دیه 1402 مصوب قوه قضاییه
مبلغ دیه در سال 1402
مبلغ نرخ دیه در 24 اسفند 1401 اعلام شد. مبلغ دیه سال 1402 در ماه حرام برابر با یک میلیارد و 200 میلیون تومان و برای ماه غیرحرام 900 میلیون تومان اعلام شده است. دیه انسان کامل در سال 1402، نسبت به سال 1401، با افزایش 33 درصدی همراه بود. مبلغ دیه در تعیین حق بیمه پایه، بعضی بیمه‌ها، نظیر بیمه شخص ثالث مد نظر قرار می‌گیرد.
مقایسه نرخ دیه در سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۴۰۲
همانطور که گفتیم مبلغ دیه در سال‌های مختلف یکسان نیست. برای اینکه دید بهتری به این موضوع داشته باشید، در جدول زیر نرخ دیه را در سال‌های اخیر برای شما آورده‌ایم.
| سال | مبلغ دیه در ماه های غیر حرام | مبلغ دیه در ماه های حرام |
| 1389 | 45 میلیون تومان | 60 میلیون تومان |
| 1390 | 67 میلیون تومان | 90 میلیون تومان |
| 1391 | 94 میلیون تومان | 125.3 میلیون تومان |
| 1392 | 113 میلیون تومان | 150.6 میلیون تومان |
| 1393 | 150 میلیون تومان | 200 میلیون تومان |
| 1394 | 165 میلیون تومان | 220 میلیون تومان |
| 1395 | 190 میلیون تومان | 253 میلیون تومان |
| 1396 | 210 میلیون تومان | 280 میلیون تومان |
| 1397 | 231 میلیون تومان | 308 میلیون تومان |
| 1398 | 270 میلیون تومان | 360 میلیون تومان |
| 1399 | 330 میلیون تومان | 440 میلیون تومان |
| 1400 | 480 میلیون تومان | 640 میلیون تومان |
| 1401 | 600 میلیون تومان | 800 میلیون تومان |
| 1402 | 900 میلیون تومان | 1 میلیارد و 200 تومان |
بر اساس ماده ۱۰ قانون بیمه اجباری مصوب در سال ۱۳۹۵ در خصوص حوادث رانندگی، شرکت بیمه‌گر موظف است، مبلغ دیه و جرح را بدون در نظر گرفتن جنسیت و دین به زیان‌دیدگان پرداخت کند. به عبارتی دیه زن و مرد در این شرایط یکسان است. برای اینکه بدانید، چگونه بعد از تصادف، خیلی سریع دیه را دریافت کنید، مقاله را مطالعه کنید.
جدول نرخ دیه 1402
جدول میزان دیه سال 1402 به صورت کامل در ادامه آورده شده‌است:
| دیه شکستگی استخوان دست که مطلوب التیام یابد | 90 میلیون تومان |
| دیه شکستگی نازک نی و درشت نی استخوان پا هر کدام | 90 میلیون تومان |
| دیه شکستگی بینی | 87 میلیون تومان |
| دیه شکستگی ترقوه | 35 میلیون تومان |
| دیه شکستگی جمجمه سر در حد هاشمه | 60 میلیون تومان |
| دیه زخم شدگی در حد حارصه | 9 میلیون تومان |
| دیه زخم شدگی در حد دامیه | 12 میلیون تومان |
| دیه دندان های پیشین که کامل ساقط شوند | 45 میلیون تومان |
| دیه دندان های پشتی که کامل ساقط شوند | 18 میلیون و 750 هزار تومان |
| دیه یک دست | 450 میلیون تومان |
| دیه یک پا | 450 میلیون تومان |
| دیه شکستگی دنده های محیط بر قلب | 22 میلیون و 500 هزار تومان |
| دیه خردشدگی استخوان مطلوب التیام یافته | 150 میلیون تومان |
همانطور که گفتیم، برای محاسبه دیه عوامل متفاوتی را در نظر می‌گیرند. براساس قانون دیه هر قسمت از بدن انسان دارای مقدار مشخصی دیه است. دیه شامل دیه قتل، منافع اعضا، جراحت و از بین بردن عضو است. در دیه قتل شخص باید دیه کامل را بپردازد. در محاسبه دیه منافع اعضا در نظر می‌گیرند، که چه منفعتی از عضو ساقط شده است. معمولا هنگام محاسبه دیه، دادگاه مبلغ را به شکل درصدی از دیه کامل انسان تعیین می‌کند و آن را با توجه به نرخ دیه در آن سال مورد محاسبه قرار می‌دهد.
محاسبه انواع دیه و ارش جراحت‌های وارد شده به سر و صورت بر اساس قانون مجازات اسلامی
در جدول زیر درصد دیه برای برخی از انواع جراحت را برای شما ذکر می‌کنیم.
| نوع آسیب | درصد دیه بر اساس قانون |
| حارصه | خراش پوست در حالتی که خون جاری نشود (یک صدم دیه کامل) |
| دامیه | جراحت سطحی و بریدگی گوشت همراه با خون ریزی (دو صدم دیه کامل) |
| متلاحمه | بریدگی عمیق گوشت در حالتی که به استخوان نرسد (سه صدم دیه کامل) |
| سمحاق | جراحتی که به پوست روی استخوان برسد (چهار صدم دیه کامل) |
| موضحه | جراحتی که موجب نمایان شدن استخوان شود (پنج صدم دیه کامل) |
| هاشمه | شکستگی استخوان بدون جراحت (۱۰ صدم دیه کامل) |
| منقله | جراحتی که درمان آن به وسیله جا به جا کردن استخوان صورت پذیرد ( ۱۵ صدم دیه کامل) |
| مامومه | جراحتی که به کیسه مغز برسد ( یک سوم دیه کامل) |
| دامغه | پارگی کیسه مغز که علاوه بر دیه شکستگی سر، ارش پاره شدن کیسه مغز را هم شامل می‌شود. |
جدول محاسبه آسیب‌ها و جراحت‌های وارد شده به بدن
در مورد انواع دیه و ارش جراحت‌هایی که به بدن وارد می‌شود، باید بدانید که به آن، به اندازه نصف جراحات وارد شده، به سر و صورت، دیه تعلق می‌گیرد. ارش و جراحت‌های وارد شده به بدن، به شکل زیر محاسبه می‌شود.
| نوع آسیب | درصد محاسبه دیه |
| حارصه | خراش پوست در حالتی که خون جاری نشود (۰.۰۵ دیه کامل) |
| دامیه | پارگی کیسه مغز که علاوه بر دیه شکستگی سر، ارش پاره شدن کیسه مغز را هم شامل می‌شود. (۰.۰۱ دیه کامل) |
| متلاحمه | بریدگی عمیق گوشت در حالتی که به استخوان نرسد (۱.۵ صدم دیه کامل) |
| سمحاق | جراحتی که به پوست روی استخوان برسد (دو صدم دیه کامل) |
نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی
قوه قضاییه هر سال با توجه به شاخص‌های اقتصادی، دیه را محاسبه می‌کند. همانطور که گفتیم، براساس قوانین فقهی دیه کامل یک انسان صد شتر، تعیین شده است. قوه قضاییه معادل آن را هر سال محاسبه و اعلام می‌کند. محاسبه دیه جراحت با توجه به میزان صدمه مانند خراش، کبودی، سیاهی، جراحت همراه خونریزی و شکافته شدن گوشت و موارد این چنینی، تعیین می‌شود. براساس ماده 709 قانون مجازات اسلامی و با استناد به آن می‌توان، دیه جراحت را دریافت کرد. در صورتی که عضوی از بدن به طور کامل از بین برود، دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.
دیه زن چقدر است؟
دیه زن در سال 1402
با توجه به شرع اسلام که قوانین کشور ما بر پایه آن تصویب می‌شود، دیه زن کامل، نصف دیه مرد کامل است. بر این اساس، دیه زن کامل در ماه‌های حرام سال 1402 معادل 600 میلیون تومان و در ماه‌های غیر حرام برابر با 450 میلیون تومان است. البته در ماده 551 قانون مجازات اسلامی اشاره شده است که اگر مبلغ خسارت جانی وارد شده به بانوان، تا یک سوم دیه کامل باشد، میزان دیه برابر با مرد محاسبه می‌شود.
به عنوان مثال، با توجه به اطلاعات «جدول نرخ دیه 1402» که بالاتر به آن اشاره کردیم، «دیه خردشدگی استخوان مطلوب التیام یافته» برای امسال معادل 150 میلیون تومان است که از یک سوم دیه (یعنی 300 میلیون تومان) کمتر است. در نتیجه فردی که چنین آسیبی را به بانویی وارد کند، باید دیه ایشان را به صورت کامل پرداخت کند. در صورتی که خسارت بیشتر از 300 میلیون تومان باشد، مبلغ دیه نصف می‌شود.
قانون برابری دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی
در ابتدای سال 1402، قانون جدیدی تصویب شد که بر اساس آن، دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی برابر اعلام شد. طبق این مطلب که در ماده 4 قانون بیمه شخص ثالث به آن اشاره شده است، مبلغ مابه‌التفاوت دیه بانوان به وسیله صندوق خسارات بدنی بیمه مرکزی پرداخت خواهد شد. در صورتی که وسیله نقلیه فاقد بیمه‌نامه باشد، این کل مبلغ دیه (کامل) بر عهده راننده است. اگر راننده به عمد آسیبی به اشخاص وارد کند، موظف است تمام خسارت را شخصاً پرداخت کند و شرکت بیمه وظیفه‌ای در قبال این موضوع ندارد.
مطالب بیشتر: اخبار اقتصادی
نحوه محاسبه درصد دیه بر اساس قانون مجازات اسلامی
برای محاسبه درصد دیه لازم است که، هم در مورد نرخ دیه در هر سال و هم در مورد ماه‌های حرام یا عادی، اطلاعاتی داشته باشیم. اهمیت این موضوع در این است، که درصد دیه با توجه به نرخ دیه، در سال مشخص می‌شود. برای مثال اگر بر اساس حکم قاضی دادگاه در سال ۱۴۰۲ برای جراحت به وجود آمده، ده درصد از میزان دیه کامل را تعیین کنند، این ده درصد با توجه به نرخ دیه کامل در سال ۱۴۰۲ مورد محاسبه قرار می‌گیرد و ده درصد آن مبلغی برابر با، ۹۰ میلیون تومان می‌شود.
افزایش نرخ دیه 1402 و تاثیر آن بر جبران خسارات بیمه اتومبیل
خسارات جانی بیمه شخص ثالث، متناسب با مبلغ دیه کامل یک فرد مسلمان، محاسبه می‌شود. حداقل تعهدات مالی بیمه شخص ثالث نیز، با در نظر گرفتن ۲٫۵ درصد مبلغ دیه در ماه حرام تعیین می‌گردد. نرخ دیه برای خودروهای نامتعارف در از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا تعریف خودروهای نامتعارف به نرخ دیه وابسته است: خودروهای غیرمتعارف به خودروهایی گفته می‌شود؛ که قیمتشان بیشتر از نصف مبلغ دیه در ماه حرام آن سال باشد.
خسارت این نوع خودروها بر اساس قاعده نسبی محاسبه خواهد شد. به عنوان مثال خودروی نامتعارف درسال 1402 به ماشین‌هایی گفته می‌شوود که نرخ بالای 600 میلیون تومان دارد. خودروهای کمتر از 600 میلیون تومان، به عنوان شناخته خواهند شد. در صورت بروز حوادثی که تنها به خسارت مالی منجر شوند، با توجه به شرایط زیر در سال 1402، نیازی به کروکی پلیس و گزارش راهنمایی و رانندگی نیست:
- خسارت مالی کمتر از حداقل نرخ خسارت مالی: 30 میلیون
- عدم بروز خسارت جانی
- مقصر و آسیب دیده حادثه رانندگی هر دو دارای گواهینامه رانندگی متناسب با وسیله نقلیه باشند.
تاثیر نرخ دیه بر بیمه‌نامه‌ها شخص ثالث
همه دارندگان وسایل نقلیه زمینی، از قبیل موتورسیکلت و خودرو الزام قانونی به تهیه بیمه شخص ثالث دارند. این بیمه‌نامه، خسارات جانی و مالی شخص ثالث را در صورت بروز حوادث جبران خواهد کرد. شرکت‌های بیمه نرخ و را برحسب، نرخ پایه بیمه شخص ثالث، تعیین می‌کنند.
همان‌طو که تاکنون متوجه شدید، نرخ پایه بیمه شخص ثالث نیز منوط به نرخ دیه انسان کامل است. بنابراین، اگر اجبار قانونی بیمه شخص ثالث را نادیده بگیریم، با رشد 33 درصدی نرخ دیه در سال 1402، تعداد بالایی از افراد در خرید این بیمه با توجه به نرخ بالای آن، به مشکل برمی‌خورند. این امر، بیمه‌گریزی و ناامنی روحی رانندگان را سبب می‌گردد. در نهایت عدم آسودگی خیال رانندگان خودرو و موتورسیکلت موجب افزایش آمار تصادفات رانندگی می‌شود.
مطالعه مقاله به شما پیشنهاد می‌شود!
افزایش نرخ دیه بر قیمت بیمه شخص ثالث موثر است.
افزایش نرخ دیه و بالا رفتن قیمت بیمه شخص ثالث، حمایت و همدلی شرکت‌های بیمه، نمایندگی‌های بیمه و سامانه‌های خرید آنلاین بیمه نظیر بیمه دات کام را برای همیاری با بیمه‌گزاران می‌طلبد. این نهادها با ارائه راهکارهای مناسب در شرایط تورمی، مجددا همراهی خود را، با اقشار مختلف مردم ثابت خواهند کرد. البته این نکته را هم بدانید، که در صورت باید خودتان تمامی خسارات را بپردازید.
به این نکته دقت داشته باشید که در ابتدای هر سال نیازی به تغییر بیمه برای افزایش پوشش جانی آن، نیست؛ اما برای افزایش تعهد مالی نیاز است که بگیرید.
بیمه دات کام که همواره در صدد کسب رضایت بیمه‌گزاران عزیز بوده است، با درک مسئولیت اجتماعی خود، ارائه تخفیفات بیمه شخص ثالث و بالا بردن سطح خدمات خود، درصدد است که، باری را از دوش همه افراد جامعه مخصوصا رانندگان بردارد. لذا می‌توان با ارجاع به تحقیقات بازار، بیمه دات کام را به عنوان سامانه‌ای مطرح کرد که، ارزان‌ترین قیمت انواع بیمه‌ها نظیر را ارائه کرده است. به علاوه بیمه دات کام، با جشنواره‌های تخفیف و پروموشن‌های خود، درتلاش است که هرچه بیشتر در کنار بیمه‌گزارارن عزیز باشد و با چنین اقداماتی، گامی در جهت ارتقای فرهنگ بیمه و رانندگی ایمن بردارد.
نرخ دیه بر زندگی شهروندان مؤثر خواهد بود!
نرخ دیه در سال 1402 موضوعی بود که در این مقاله به آن پرداختیم. امیدواریم که هیچکدام از شما عزیزان، هیچوقت درگیر مسائل مربوط به دیه نشوید، زیرا قطعاً حادثه‌ای تلخ پشت این موضوع است. به هر حال احتمال دارد افرادی در زمان‌های مختلف نیاز به دسترسی به، چنین اطلاعاتی داشته باشند. امیدواریم با مطالعه این مقاله جواب تمام سوالات خود در مورد نرخ دیه را گرفته باشید. اما اگر راجع به نرخ دیه در بیمه شخص ثالث و نحوه محاسبه غرامت بر اساس دیه در بیمه‌نامه شخص ثالث ابهامی دارید، می‌توانید، با کارشناسان بیمه دات کامدیه طبق قانون مجازات اسلامی برای مواقعی در نظر گرفته شده که قصاص امکان‌پذیر نباشد؛ یعنی در صورتی که یک نفر در درگیری و ضرب و شتم یا در تصادف و… به فرد دیگری صدمه جسمانی وارد کند، قانون‌گذار این شرایط را برای فرد آسیب دیده در نظر گرفته که بر اساس میزان جراحت وارده دیه دریافت کند.
فردی که صدمه جسمانی را به دیگری وارد کرده، موظف است مبلغ دیه اعلام شده توسط قاضی را به صورت یکجا یا اقساطی به طرف مقابل بپردازد. در این مطلب از دادسو صفر تا صد نحوه محاسبه دیه اعضای بدن را بررسی کرده‌ایم.
در صورتی که برای گرفتن دیه به وکیل نیاز دارید می‌توانید با کارشناسان حقوقی دادسو و در ارتباط باشید.
تعیین مقدار دیه اعضای بدن در سال ۱۴۰۲
برای تعیین مبلغ دیه عضو آسیب دیده مانند ، لازم است که ابتدا انواع دیه تعیین شده در قانون مجازات اسلامی را بشناسید. اگر دیه برای قتل فردی در نظر گرفته شده باشد، مبلغ پرداختی به عنوان دیه نفس شناخته می‌شود؛ اما در صورتی که دیه تعیین شده برای صدمات وارد به دست، پا، چشم و… باشد، مبلغ تعیین شده به عنوان دیه اعضای بدن در نظر گرفته خواهد شد.
اگر صدمات وارد شده به بدن فرد طبق قانون مجازات اسلامی دیه مشخصی داشته باشد، باید فردی که مرتکب این آسیب‌ها شده باید دیه در نظر گرفته شده برای اعضای صدمه دیده را بپردازد. در این شرایط قاضی بر اساس اینکه یک یا چند عضو درگیر صدمه بوده مبلغ دیه را محاسبه می‌کند.
در صورتی که مقدار دیه برای آسیب وارده به فرد مشخص نباشد، مبلغ دیه طبق نظر پزشک قانونی و حکم قاضی مشخص خواهد شد. در این شرایط قانون این اجازه را به پزشک قانونی داده است که وضعیت جسمانی متقاضی را بررسی کرده و میزان آسیب را اعلام کند. مبلغی که قاضی در این شرایط به عنوان دیه در نظر می‌گیرد به عنوان حد ارش شناخته می‌شود.
به عنوان مثال، در صورتی که زبان تنها عضوی باشد که در درگیری‌های عمدی یا غیرعمدی دچار صدمه شده، باید طبق دیه کامل یا ارش محاسبه و پرداخت شود.
برای قیمت طلا و ارز اینجا کلیک کنید
نحوه محاسبه دیه اعضای بدن در سال ۱۴۰۲
مبلغ دیه در طول سال‌های مختلف یک رقم ثابت نیست و سالانه بر اساس میزان تورم تغییر می‌کند؛ بنابراین برای برآورد دقم دقیق دیه باید مقدار دیه تعیین شده در سال جاری را بررسی کنید؛ چون در صورتی که جراحات وارده به فرد برای یک یا چند سال پیش باشد نیز مبلغ دیه پرداختی بر اساس نرخ روز آن محاسبه می‌شود و امکان پرداخت دیه بر اساس مبلغ تعیین شده در زمان وقوع جرم وجود ندارد.
طبق ماده ۵۵۹ قانون مجازات اسلامی، اگر جراحت و صدمه وارده به عضوی از بدن مبلغ مشخصی دیه داشته باشد، مبلغ دیه اعضای بدن بر اساس دیه تعیین شده محاسبه می‌شود. در غیر این صورت، باید قاضی بر اساس میزان صدمه و حد ارش مقدار دیه پرداختی را مشخص کند.
اگر آسیب وارده به اعضای بدن در چند مرحله باشد، یا اینکه چند نفر باعث وقوع این آسیب شده باشند، مبلغ دیه بر اساس دیه تعیین شده برای هر جراحت به صورت جداگانه محاسبه می‌شود. سپس قاضی میزان دیه را برای پرداخت توسط فرد یا کسانی که مرتکب این اتفاق شده‌اند مشخص خواهد کرد.
تفاوت دیه اعضاء زن و مرد
دیه زن و مرد در قانون مجازات اسلامی با هم متفاوت است و برای محاسبه رقم دقیق آن باید شرایطی که قانون‌گذار در نظر گرفته بررسی شود.
طبق قانون، دیه زن و مرد به شرط یکسان بودن در اعضاء و منافع کمتر از یک سوم دیه کامل انسان است؛ اما در صورتی که منافع بیشتر از یک سوم باشد، دیه زن برابر نصف دیه مرد می‌شود.
در صورتی که دیه طبق حد ارش مشخص شود و مبلغ دیه تعیین شده برای ارش زن بیشتر از دیه اعضا و منافع او نباشد، مبلغ دیه ارش محاسبه شده برای جراحات وارد شده به بدن زن و مرد نیز یکسان خواهد بود.
مبلغ دیه در ماه حرام
مبلغی که به عنوان دیه در ماه‌های حرام در نظر گرفته می‌شود با ماه‌های دیگر سال متفاوت است. طبق قانون مجازات اسلامی، ماه‌های محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه به عنوان ماه حرام شناخته می‌شود. دیه در این ماه‌ها برابر با دیه کامل یک سوم دیه خواهد بود؛ یعنی در سال ۱۴۰۱، با توجه به اینکه مبلغ دیه کامل برابر با ۶۰۰ میلیون تومان است، مبلغ دیه ماه‌های حرام برابر با ۸۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته می‌شود.
توجه به این نکته ضروری است که دیه ماه‌های حرام تنها برای قتل عمد یا غیرعمد افزایش پیدا می‌کند و رقم دیه اعضای بدن در این ماه‌ها تغییر نخواهد داشت. همچنین، برای محاسبه دیه ماه حرام باید جنایت در همین ماه‌ها اتفاق افتاده باشد، در غیر این صورت مبلغ دیه طبق قانون و بر اساس دیه کامل محاسبه خواهد شد.
دیه چشم
بر اساس شدت جراحت وارده به این عضو و درآوردن دو چشم، درآوردن یک چشم، ایجاد لکه در چشم‌ها یا از بین رفتن پلک و جراحت پلک و چشم با هم محاسبه می‌شود. با توجه به اینکه شدت آسیب وارده به چشم‌ها چقدر است، مبلغ دیه چشم بر اساس دیه کامل که در سال ۱۴۰۱ برابر ۶۰۰ میلیون تومان است محاسبه خواهد شد.
در صورتی که علاوه بر چشم‌ها صدمه به قسمت پایینی صورت و لب‌ها نیز رسیده باشد، مبلغی به عنوان دیه لب در نظر گرفته می‌شود و باید نیز توسط فردی که مرتکب جرم شده پرداخت شود.
اگر زن دچار عسر و حرج شده باشد یا فردی مدام در برابر ضرب و شتم قرار داشته باشد، قاضی مبلغ دیه را طبق دیه اعضای بدن و نظر پزشک قانونی تعیین خواهد کرد.
دیه بینی
با توجه به اینکه بینی نیز یکی از اعضای بدن محسوب می‌شود، اگر صدمه‌ای به این عضو وارد شود، فرد آسیب دیده مشمول دریافت خواهد بود. اگر علاوه بر بینی لاله گوش هم صدمه دیده باشد، لازم است که محاسبه دیه لاله گوش نیز انجام شود. سپس فردی که موجب جراحت شده باید هر دو دیه را با هم بپردازد.
دیه ستون فقرات و نشیمنگاه
یکی از نواحی بدن که امکان دارد در اثر تصادف یا جراحت دچار صدمه شود ناحیه ستون فقرات و نشیمنگاه یا اندام تناسلی فرد است. اگر ناحیه‌ای صدمه دیده ستون فقرات باشد، مبلغ طبق آنچه در قانون مشخص شده برای این صدمه در نظر گرفته می‌شود.
اما در صورتی که علاوه بر ستون فقرات ناحیه تناسلی مرد یا زن نیز دچار صدمه شده باشد، باید دیه اندام تناسلی به فردی که صدمه دیده پرداخت شود. حتی در شرایطی که یکی از اعضای بدن همراه با ستون فقرات و اندام تناسلی دچار جراحت شده باشد نیز دیه آن عضو هم در مبلغ نهایی دیه اضافه خواهد شد.
اگر اندام تناسلی آسیب دیده متعلق به یک زن باشد و پستان یا سینه او نیز در درگیری صدمه دیده باشد، باید بر اساس میزان جراحت مشخص شود.
دیه دنده و ترقوه
موقع محاسبه دیه باید آسیب‌های که به ناحیه دنده و ترقوه وارد شده بررسی شوند. اگر فقط پوست این ناحیه خراشیده شده باشد، مبلغ مشخص شده برای آن با وقتی که ترقوه شکسته باشد متفاوت خواهد بود.
جدول دیه اعضای بدن سال ۱۴۰۲
در ادامه جدول دیه اعضای بدن را در سال ۱۴۰۲ به صورت کلی ارائه کرده‌ایم. تا دید مناسبی درباره میزان دیه تعیین شده برای اعضای مهم بدن به دست بیاورید.
| عضو بدن | مبلغ دیه |
| دیه زبان | دیه کامل یا ۶۰۰ میلیون تومان |
| دیه اعضای جفت مانند چشم، گوش، دست و پا | دیه هر کدام از اعضا ۵۰ درصد دیه کامل و از بین بردن هر دو عضو یک دیه کامل |
| دیه اعضای غیر جفت مانند بینی | دیه کامل یا ۶۰۰ میلیون تومان |
| دیه اندام تناسلی | دیه کامل یا ۶۰۰ میلیون تومان |
| دیه سرخ شدن اعضای بدن | ۴۵۰ هزار تومان |
| دیه دامیه سر و صورت | دوصدم دیه کامل یا ۱۲ میلیون تومان |
| دیه متلاحمه | سه‌صدم دیه کامل یا ۱۸ میلیون تومان |
| دیه موضعه | پنج‌صدم دیه کامل یا ۳۰ میلیون تومان |
| دیه منقله | پانزده صدم دیه کامل یا ۹۰ میلیون تومان |
جمع بندی
هر صدمه‌ای که به اعضای بدن وارد شود موجب پرداخت دیه مشخص شده در قانون مجازات اسلامی است. با توجه به اینکه دیه عضو مد نظر در قانون تعیین شده یا نه، مبلغ دیه مشخص خواهد شد.
اگر مبلغ دیه اعضای بدن مانند دیه نخاع و نشیمنگاه توسط قانون‌گذار تعیین نشده باشد، قاضی طبق نظر پزشکی قاضی و بر اساس حد ارش مبلغ دیه را مشخص خواهد کرد. برای محاسبه دقیق رقم دیه باید از وکلای متخصص در این حوزه کمک بگیرید.
حتما بخوانید: دنیای اقتصاد
سوالات متداول
نحوه تعیین مقدار دیه اعضا بدن در سال ۱۴۰۲ چگونه است؟
دیه اعضای بدن بر اساس مقادیر مصوب در قانون مجازات اسلامی و به نرخ روز محاسبه می‌شود.
آیا دیه تصادف با ماشین یا صدمات عمدی متفاوت است؟
مبلغ دیه اعضای بدن نرخ مشخصی دارد و برای جرائم عمدی و غیرعمدی یکسان خواهد بود.
دادسو چیست؟
دادسو یک موسسه حقوقی است که تمامی مجوزهای لازم را از کانون وکلای دادگستری مرکز، قوه قضاییه و اداره ثبت اسناد اخذ کرده است. دادسو کلیه خدمات حقوقی، وکالتی و کنسولی را به ایرانیان داخل و خارج از کشور ارائه می‌کند.
چگونه می توانم با وکلای دادسو جلسه داشته باشم؟
جلسات مشاوره وکلای دادسو به دو صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌شود. برای برگزاری جلسه با وکلای دادسو با کارشناسان حقوقی دادسو در ارتباط باشید تا برای شما وقت ملاقات تنظیم کنند.
تماس بگیرید یا سوال خود را در قسمت نظرات این مقاله ثبت کنید، تا کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخ شما را بدهند.