سخنگوی شهرداری تهران در خصوص تحولات معماری و پروژه های شهری تهران گفت: پروژه های شهری چون ایستگاه های مترو زیرگذرها و نواحی توسعه یافته در تلاشند تا تلفیقی از هنر فناوری مصالح بومی و استانداردهای مدرن ارائه دهند.

عبدالمطهر محمدخانی در گفت وگو با مجله سلامتی ایران درباره تحولات معماری و پروژه های شهری پایتخت با اشاره به روز معمار اعلام کرد: در دهه های اخیر تهران شاهد تحول قابل توجهی در معماری شهر و ایجاد فضاهایی بوده که هم از لحاظ عملکردی و هم از منظر زیباشناسی هویت شهری را تقویت می کنند. فضای عمومی به واسطه طرح های ابتکاری و رویکردهای نوین جایگاه جدیدی یافته و به مرز میان هنر و عملکرد نزدیک تر شده است.
وی با اشاره به اینکه امروزه در مواجهه با رشد سریع جمعیت و نیاز به فضاهای چند منظوره معماران با بهره گیری از ابزارهای دیجیتال و نوین زینت بخش فضایی شده اند که پاسخگوی چالش های اجتماعی فرهنگی و محیط زیستی باشد افزود: پروژه ایستگاه متروی میدان خراسان بخشی از طرح های جدید حمل و نقل عمومی در تهران محسوب می شود که در آن تلاش بر این شده تا با بکارگیری فرم های مدرن نورپردازی هوشمند و چیدمان فضایی منظم تجربه کاربری مسافران بهبود یابد.
محمدخانی ادامه داد: از دیدگاه معماری متروی میدان خراسان به دنبال خلق فضایی دلنشین و در عین حال کارآمد بوده و المان های هنری در نقوش و جنس مصالح به ایجاد هارمونی میان فناوری و فرهنگ شهری کمک می کنند.
رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران با بیان اینکه ایستگاه متروی جهاد به عنوان یکی از نمادهای مدرن تهران شناخته می شود اظهار کرد: در پروژه مذکور تلفیق هنر و کارآیی مسیر اصلی طراحی محسوب می شود؛ به گونه ای که استفاده از فرم های هندسی مشخص مصالح محلی و نورپردازی خلاقانه محیطی دلپذیر و کاربردی را برای مسافران فراهم آورده است.
به گفته وی طراحی برجسته ایستگاه متروی میدان جهاد به عنوان یک نقطه مرجع در سیستم حمل و نقل عمومی تهران علاوه بر عملکرد فنی به تقویت هویت بصری شهر کمک می کند.
محمدخانی با اشاره به اینکه یکی از ویژگی های بارز ایستگاه متروی جهاد استفاده هوشمندانه از نور طبیعی و نورپردازی مصنوعی است عنوان کرد: ترکیب این دو عنصر موجب می شود که فضاهای داخلی ایستگاه هم از لحاظ بصری جذاب و هم از لحاظ عملکردی راحت و مطبوع باشند؛ به گونه ای که جریان عبور و مرور مسافران به شیوه ای روان هدایت شود.
سخنگوی شهرداری تهران در خصوص جایزه هایی که معماری ایستگاه متروی جهاد دریافت کرده است ادامه داد: ایستگاه متروی جهاد موفق به دریافت جایزه طراحی و معماری «دزین» ۲۰۲۳ شده است. این پروژه که توسط استودیوی معماری طراحی شده در رقابت های Dezeen Awards از میان بیش از پنج هزار طرح ارائه شده در بخش پروژه های زیرساختی و حمل ونقل برگزیده شده است.
وی با بیان اینکه پلازای ایستگاه متروی جهاد جایزه «مؤسسه سلطنتی معماران بریتانیا (ریبا)» را نیز دریافت کرده است گفت: این مؤسسه جوایز بین المللی معماری خود را به پروژه هایی اعطا می کند که از مرزهای معماری و استانداردهای عالی موجود فراتر می روند. این ایستگاه با استفاده از ۳۰۰ هزار آجر دست ساز که توسط کارگاه های محلی تهران تولید شده اند طراحی شده است.
اثر هنری زیرگذر گلوبندک و بازپیرایی میدانگاه سبزه میدان
محمدخانی با اشاره به اینکه پروژه زیرگذر گلوبندک نمونه ای از راه حل های نوین در ارتقای ایمنی و بهبود جریان ترافیک در نقاط پرترافیک شهری است خاطرنشان کرد: از منظر معماری این سازه با در نظر گرفتن حرکات طبیعی عابران پیاده ایجاد گذرگاه های منظم و به کارگیری مصالح مناسب نه تنها عملکرد فنی بهتری ارائه می دهد؛ بلکه تبدیل به یک اثر هنری درون شهری شده است.
رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران در ادامه اضافه کرد: پروژه های زیرگذر گلوبندک و بازپیرایی میدانگاه سبزه میدان نه تنها از منظر عملکرد شهری بلکه از لحاظ معماری نیز قابل توجه هستند. زیرگذر گلوبندک با طول ۴۰۰ متر طراحی شده و مجهز به ۸ دستگاه آسانسور و پله برقی است که دسترسی افراد کم توان را تسهیل می کند. همچنین از منظر معماری این پروژه با استفاده از فرم های ساده و عملکردی طراحی شده تا در عین کارآمدی با بافت تاریخی منطقه هماهنگ باشد.
وی با بیان اینکه نورپردازی هوشمند در زیرگذر گلوبندک به گونه ای تنظیم شده که حس امنیت و آرامش را برای عابران فراهم کند اظهار داشت: استفاده از مصالح مقاوم و سازگار با محیط از جمله بتن مسلح و پوشش های ضد رطوبت باعث افزایش دوام سازه شده است. طراحی مسیرهای عبوری به گونه ای انجام شده که جریان حرکت عابران پیاده را بهینه کند و از ازدحام جلوگیری شود.
محمدخانی درباره پروژه بازپیرایی میدانگاه سبزه میدان نیز بیان کرد: این میدانگاه با وسعت ۳ هزار مترمربع به عنوان یکی از ورودی های اصلی بازار تهران بازآفرینی شده است که در آن استفاده از آجر به جهت کف سازی و دیواره های میدانگاه علاوه بر حفظ هویت تاریخی به ایجاد حس گرما و صمیمیت در فضا کمک کرده است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ویژگی های ساختمان بلدیه در حوزه معماری چیست؟ توضیح داد: ساختمان بلدیه تهران که به عنوان یکی از بناهای تاریخی و نمادین شهر شناخته می شود دارای معماری منحصربه فردی است که تلفیقی از سبک های سنتی و مدرن را به نمایش می گذارد. این بنا در ابتدا به دستور گاسپار ایپگیان شهردار وقت تهران در دهه ۱۳۰۰ شمسی ساخته شد و در طول سال ها تغییرات متعددی را تجربه کرد.
سخنگوی شهردار تهران با اشاره به اینکه در معماری ساختمان بلدیه همخوانی میان نمادهای تاریخی و نیازهای معاصر به وضوح قابل مشاهده است بیان کرد: از یک سو طراحی کلی ساختمان به گونه ای برنامه ریزی شده که حس استحکام و اقتدار را القا کند؛ از سوی دیگر با به کارگیری مصالح مدرن و شیوه های نوین ساخت توجه به بهره وری انرژی و کاربُرداری به عنوان الزامات هر پروژه عمرانی مدرن نیز لحاظ شده است.
وی درباره ساختمان بلدیه اضافه کرد: یکی از ویژگی های حائز اهمیت در معماری این ساختمان تلفیق المان های سنتی ایرانی با خطوط ساده و فرم های هندسی مدرن است. به عنوان نمونه الگوهای تزیینی برگرفته از هنرهای سنتی و استفاده از رنگ آمیزی هایی که به خاک و فرهنگ بومی شهر اشاره دارند در کنار فرم های مینیمالیستی معاصر جایگاه ویژه ای به خود اختصاص داده اند.
رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران همچنین در خصوص معماری پروژه خانه روزنامه نگاران در تهران اظهار کرد: خانه روزنامه نگاران به عنوان مکانی برای گردهمایی رسانه پژوهان و فعالان حوزه روزنامه نگاری یکی از نمونه های برجسته معماری فرهنگی در تهران محسوب می شود. این بنا با قدمتی حدود ۱۰۰ سال بازسازی شده تا علاوه بر حفظ ویژگی های تاریخی نیازهای روز خبرنگاران را نیز پوشش دهد.
وی ادامه داد: طراحی بنای خانه روزنامه نگاران با در نظر گرفتن نیازهای کاربری و فراهم آوردن فضایی الهام بخش به منظور تبادل ایده ها و نقدهای فرهنگی به یک نماد از ارزش های فرهنگی و اجتماعی جامعه رسانه ای بدل شده است. در این اثر انتخاب فرم های متناسب با زبان بصری مدرن همراه با ارجاعات نمادین به تاریخ روزنامه نگاری به موفقیت طراحی کمک کرده است.
محمدخانی با اشاره به اینکه استفاده از آجر در معماری خانه روزنامه نگاران به حفظ اصالت آن کمک کره است اعلام کرد: در بازسازی این بنا آجرکاری سنتی به عنوان یکی از عناصر اصلی معماری حفظ شده است. این انتخاب علاوه بر ایجاد حس گرما و صمیمیت به تقویت هویت معماری ایرانی کمک کرده است. همچنین نور طبیعی طراحی داخلی به گونه ای انجام شده که حداکثر استفاده از نور طبیعی صورت گیرد. پنجره های بزرگ و چیدمان فضاها باعث شده تا روشنایی روز به طور مؤثر در سراسر ساختمان جریان داشته باشد.
محمدخانی با اشاره به پروژه پلازای باغ راه حضرت زهرا به عنوان یک قلمروی سبز در هسته شهری نمونه ای از تلفیق معماری و منظر طبیعت در مسیرهای شهری ارائه می دهد یادآور شد: این پروژه با ایجاد گذرگاهی آرام و دلنشین فضایی فراهم می کند که هم قابلیت عبور برای عابران و وسایل نقلیه را بهبود می بخشد و هم به ارتقای کیفیت زندگی شهری کمک می کند. استفاده از المان های سبز آب نماهای هنری و چیدمان متناسب باغ راه را به یک فضا تبدیل کرده که هم از نظر بصری جذاب و هم از نظر عملکردی ارزشمند است .
پروژه نفرآباد و بازآفرینی شهری احیای محله فرسوده قدیمی
سخنگوی شهرداری تهران در ادامه ضمن بیان اینکه ناحیه نفرآباد به عنوان یکی از نواحی توسعه یافته در تهران نشانگر رویکردی مدرن در شهرسازی است خاطرنشان کرد: این منطقه که در گروه محلات قدیمی پایتخت قرار دارد با تلفیق سبک های معماری مسکونی و اداری رعایت استانداردهای نوین و ایجاد فضاهای عمومی منسجم نمونه ای از شهرسازی پایدار را به تصویر می کشد. طراحی دقیق کوچه ها ادغام فضاهای سبز با معابر اصلی و ارتباط هوشمند میان بخش های مختلف این منطقه موجب شده تا نفر آباد به مدلی موفق از توسعه شهری و احیای محله تبدیل شود.
وی در پایان تصریح کرد: پروژه های معرفی شده نمونه های بارزی از تلاش معماران برای تطبیق فن آوری مدرن با ارزش های فرهنگی و نیازهای اجتماعی هستند. این دستاوردها نه تنها به بهبود زیرساخت های شهری و خلق فضاهای عمومی دلنشین انجامیده بلکه بازتاب دهنده تعهد به ایجاد محیطی زیبا کارآمد و پایدار برای زندگی شهری می باشند. نگاه جامعه محور به این پروژه ها تأکید بر اهمیت تعامل و مشارکت عمومی را در برنامه ریزی و اجرا به تصویر می کشد.
انتهای پیام